Ένας από τους λόγους που οι Σπαρτιάτες πολεμιστές ήταν τόσο αποτελεσματικοί ήταν επειδή καθετί στην Σπάρτη αφορούσε τον πόλεμο.
Κάθε Σπαρτιάτης άντρας ήταν στρατιώτης και είχε λάβει ειδική εκπαίδευση από πολύ μικρή ηλικία. Τα αγόρια στην Σπάρτη δεν μεγάλωναν στην οικογένεια τους, αλλά να ανέτρεφε το κράτος μέσα από ένα σκληρό σύστημα που τα διαμόρφωνε σε φοβερούς πολεμιστές.
Σύμφωνα με την νομοθεσία του Λυκούργου, οι άντρες δεν μπορούσαν να επιλέξουν κανένα άλλο επάγγελμα, εκτός από αυτό του στρατιώτη. Οι άντρες μέχρι την ηλικία των 60 ετών ήταν πολεμιστές, οπότε το εμπόριο το ασκούσαν οι περίοικοι, οι οποίο ήταν ελεύθεροι, αλλά δεν θεωρούνταν πολίτες της Σπάρτης, ενώ με την καλλιέργεια της γης ασχολούνταν οι είλωτες (σκλάβοι).
Μάλιστα, ένας από τους λόγους για τον οποίο οι Σπαρτιάτες ήθελαν να έχουν πανίσχυρο στρατό, ήταν η καταστολή των εξεγέρσεων που έκαναν κατά καιρούς οι είλωτες.
Πώς όμως λειτουργούσε το εκπαιδευτικό σύστημα στην Σπάρτη;
1. Οι Σπαρτιάτες Έπρεπε να Αποδείξουν την Αξία τους από την Στιγμή της Γέννησης τους
Η θανάτωση των παιδιών που είχαν προβλήματα ήταν κάτι συνηθισμένο στον αρχαίο κόσμο, αλλά η Σπάρτη το είχε πάει ένα βήμα παραπέρα και το καθήκον αυτό το είχε αναλάβει το ίδιο το κράτος με ειδικές επιτροπές, οι οποίες εξέταζαν τα βρέφη για τυχόν ασθένειες ή άλλα προβλήματα.
Όσα δεν θεωρούνταν κατάλληλα, σύμφωνα με τον θρύλο τα έριχναν στον Καιάδα, κάτι που σύμφωνα με τους ιστορικούς, μάλλον δεν ίσχυε, όμως τα παιδιά αφήνονταν εκτός πόλης, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν ή να υιοθετούνται από αγνώστους.
Υπολογίζεται ότι τα μισά παιδιά στην Σπάρτη έχαναν την ζωή τους με αυτό τον τρόπο, καθώς θεωρούνταν ακατάλληλα για τον ρόλο του πολεμιστή.
2. Τα Αγόρια Ζούσαν σε Στρατόπεδα από 7 Χρονών
Οι μητέρες δεν φρόντιζαν για αρκετό καιρό τα παιδιά τους, αφού μόλις έκλειναν τα 7, το κράτος αναλάμβανε την “αγωγή” τους, κατατάσσοντας τα σε “αγέλες”.
Τα παιδιά σκληραγωγούνταν και μάθαιναν να λύνουν τις διαφορές τους με τις γροθιές τους. Οι εκπαιδευτές που τα αναλάμβαναν είχαν μαζί τους ένα μαστίγιο, το οποίο χρησιμοποιούσαν, κάθε φορά που θεωρούσαν ότι το αγόρι δεν συμπεριφέρεται σωστά.
- Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Ο πατέρας του αγοριού, στα πλαίσια της αγωγής, χτυπούσε το παιδί, όταν μάθαινε ότι το χτύπησε ο εκπαιδευτής του.
Οποιοδήποτε άλλο είδος εκπαίδευσης, πέραν της στρατιωτικής, απαγορευόταν. Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε η ανάγνωση, όμως δεν τους δινόταν καμία ευκαιρία να μάθουν κάτι άλλο.
Η παραδοσιακή εκπαίδευση στην Σπάρτη ήταν κάτι που θεωρείτο επικίνδυνο, καθώς μπορεί να έκανε αδύναμα τα νεαρά αγόρια.
Η εκπαίδευση στο στρατόπεδο είχε ως αντικείμενο την γυμναστική, την μάχη και το κυνήγι και σε ηλικία 12 ετών τα αγόρια φορούσαν έναν κόκκινο χιτώνα και αναγκάζονταν να κοιμούνται σε εξωτερικό χώρο, ώστε να συνηθίζουν την ζωή στο πεδίο της μάχης.
Τα αγόρια θεωρούνταν πολεμιστές επίσημα όταν έκλειναν τα 20 χρόνια και φυσικά η εκπαίδευση τους συνεχιζόταν καθ’ όλη την διάρκεια της στρατιωτικής καριέρας τους, έως την ηλικία των 60 ετών.
Όπως είναι φυσικό, με τόση γυμναστική οι Σπαρτιάτες είχαν καταπληκτικά σώματα.
3. Μάθαιναν να Κλέβουν Φαγητό για να Φάνε
Κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης το κράτος παρείχε στα νεαρά αγόρια μόνο τα απολύτως βασικά. Τα παπούτσια ήταν πολυτέλεια και το φαγητό ήταν λιγοστό.
Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι οι εκπαιδευόμενοι δεν έτρωγαν, καθώς οι εκπαιδευτές τους ενθάρρυναν να κλέψουν φαγητό, όταν πεινούν, αρκεί να μην τους πιάσει κανείς.
Αν βέβαια τους έβλεπε κάποιος να κλέβουν, η τιμωρία ήταν σκληρή.
Το φαγητό τους, γνωστό ως “μέλανας ζωμός”, δεν ήταν και ό,τι καλύτερο. Ένας ξένος που βρέθηκε να φάει μαζί με Σπαρτιάτες πολεμιστές, είχε δηλώσει ότι “τώρα καταλαβαίνω, γιατί οι Σπαρτιάτες δεν φοβούνται τον θάνατο”.
Ο μέλανας ζωμός ήταν ένα μείγμα κρέατος, βρασμένο σε αίμα, αλάτι και ξύδι και ήταν το καλύτερο πιάτο του γεύματος. Αν κάποιος ήθελε περισσότερο είτε έπρεπε να το κυνηγήσει είτε να το κλέψει.
4. Η Αποτυχία στις Εξετάσεις, Σήμαινε Σκληρή Τιμωρία
Μετά το φαγητό, ο εκπαιδευτής απηύθυνε ερωτήσεις στα αγόρια και περίμεναν μια δικαιολογημένη και έξυπνη απάντηση. Αυτή ήταν και η μοναδική πνευματική εκπαίδευση στην Σπάρτη.
Αν η απάντηση δεν ήταν η αναμενόμενη, η τιμωρία ήταν σκληρό ξύλο. Μάλιστα, ακόμη και ο εκπαιδευτής, ήταν υπόλογος στους ανωτέρους του, αν ήταν πολύ χαλαρός ή πολύ αυστηρός.
Οι πολεμιστές στην Σπάρτη διακρίνονταν για την γενναιότητα και την αποφασιστικότητα τους, η οποία είναι βασικό στοιχείο και στην σύγχρονη ζωή.
Οι νέοι στην Σπάρτη συγκροτούσαν ομάδες οι οποίες είχαν σαν σκοπό να τρομάζουν και να έχουν υπό έλεγχο τους είλωτες και να προετοιμάζονται για τον πόλεμο.
Κατά την διάρκεια της κρυπτείας τα νεαρά αγόρια έπρεπε να δολοφονήσουν είλωτες, υπενθυμίζοντας τους έτσι την θέση την οποία θεωρούσαν ότι έχουν στην κοινωνία.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, η Σπάρτη κήρυσσε τον πόλεμο στους είλωτες σε τακτική βάση, ώστε η κρυπτεία να μην θεωρείται από τον νόμο ως ανθρωποκτονία.
6. Η Πάλη Ήταν Λύση για Κάθε Πρόβλημα
Τα αγόρια στην Σπάρτη μάθαιναν από μικρή ηλικία να παλεύουν και κάθε διαμάχη λυνόταν με αυτόν τον τρόπο.
Έτσι τα νεαρά αγόρια έκαναν πρακτική στις τεχνικές της μάχης σώμα με σώμα από τα 7 τους χρόνια και μαζί με την δύσκολη εκπαίδευση και τις κακουχίες που καλούνταν να αντιμετωπίσουν μετατρέπονταν σε φοβερούς πολεμιστές που άφησαν ιστορία με τις επικές τους μάχες μέχρι τελικής πτώσεως, όπως η γνωστή μάχη των Θερμοπυλών.
