Όταν η Gazprom ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη ότι διακόπτει την παροχή φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία όσο δεν ικανοποιείται η απαίτηση της Μόσχας για πληρωμές σε ρούβλια, προέκυψαν κάποια, βιαστικά ή όχι, συμπεράσματα: ένα από αυτά ήταν ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν απέδειξε ότι δεν μπλοφάρει.
Σε πρώτη ανάγνωση, όντως ο Ρώσος πρόεδρος δεν μπλοφάρει και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να βρει μια λύση σε αυτόν τον «εκβιασμό του φυσικού αερίου» μέχρι τις 20 Μαΐου, όταν και θα πρέπει να γίνουν οι επόμενες πληρωμές —και από τους Έλληνες εισαγωγείς. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπάρχει ο φόβος ότι ένας ενεργειακός αποκλεισμός από τη Ρωσία θα έχει τρομακτικές επιπτώσεις στις ήδη ταλαιπωρημένες από δύο χρόνια πανδημίας οικονομίες της ΕΕ.
Η Ρωσία έχει εξάγει ορυκτά καύσιμα αξίας 63 δισ. ευρώ μέσω πλοίων και αγωγών από την εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα στοιχεία, που παρουσιάζουν οι Financial Times, με τα περισσότερα να πηγαίνουν στην ΕΕ.
Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου ήταν η Γερμανία, η Ιταλία και η Κίνα, σύμφωνα με ανάλυση του εμπορίου με αγωγούς και θαλάσσης από το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα.
Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, σύμφωνα με την ανάλυση των FT, από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία η Ελλάδα έχει βάλει στα ταμεία του Πούτιν περί το 1,2 δισ. ευρώ για φυσικό αέριο, πετρέλαιο και ορυκτέλαια, περισσότερα απ’ όσα η Βουλγαρία, η οποία υπέστη το εμπάργκο στο αέριο.
Την ίδια ώρα ο Κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για Ρωσικό εκβιασμό για το φυσικό αέριο, τονίζοντας ότι «δεν θα παραβιάσουμε τις κυρώσεις της ΕΕ», όπως γράψαμε στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ.
«Η ενεργειακή επάρκεια της χώρας είναι απόλυτα διασφαλισμένη», τόνισε.
Πολύ σύντομα όπως είπε θα έχουμε νέο εθνικό πρόγραμμα στήριξης της εισαγόμενης ενεργειακής έκρηξης.
Πλοία που ναυλώθηκαν από εταιρείες ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ExxonMobil, Shell και TotalEnergies συνέχισαν να μεταφέρουν ρωσικά ορυκτά καύσιμα τον Απρίλιο, δήλωσε ο όμιλος, ο οποίος παρακολουθεί πλοία που φεύγουν από ρωσικά λιμάνια από τα τέλη Φεβρουαρίου.
Η εισβολή στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μια σειρά από δυτικά εμπάργκο και κυρώσεις σε αγαθά και άτομα. Αλλά η έρευνα Crea υπογραμμίζει πώς η Μόσχα συνέχισε να φέρνει έσοδα από ορισμένα από τα ίδια τα έθνη που επιδιώκουν να την απομονώσουν.
Ορισμένες δυτικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Shell , έχουν δεσμευτεί να αποσυρθούν από τη χώρα. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να τερματίσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να επιταχύνει τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Το μπλοκ έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές άνθρακα από τη Ρωσία, με πιθανή απαγόρευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου να βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο.
Ο Lauri Myllyvirta, επικεφαλής αναλυτής στην Crea, είπε ότι αν και η ΕΕ «μιλούσε για μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο», τα σχέδια που εκπονούνται ήταν μακροπρόθεσμα, αφού οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής «δεν σκέφτονται σε μέρες και εβδομάδες».
Αυτό επέτρεψε στις εταιρείες να συνεχίσουν να αγοράζουν καύσιμα από τη Ρωσία και να εκπληρώσουν τις υπάρχουσες συμβάσεις για φορτία από τη χώρα βραχυπρόθεσμα, είπε, με τις υπερβολικά υψηλές τιμές της ενέργειας να ανεβάζουν την αξία τους. Η ΕΕ έχει εισάγει το 71% των ρωσικών εξαγωγών ορυκτών καυσίμων από την έναρξη της εισβολής, είπε η Crea.
Περίπου το ένα τέταρτο πήγε σε μόλις έξι λιμάνια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του Ρότερνταμ και του Maasvlakte στην Ολλανδία και της Τεργέστης στην Ιταλία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ημερήσιες παραδόσεις πετρελαίου στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 20% τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Απριλίου σε σύγκριση με τον μήνα από τις 23 Ιανουαρίου, ενώ αυτές του άνθρακα μειώθηκαν κατά 40%.
Ωστόσο, οι παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 20 τοις εκατό και αυξήθηκαν κατά 80 τοις εκατό σε χώρες εκτός ΕΕ, έδειξε η ανάλυση. Η αύξηση του LNG ήταν «δυστυχώς αναμενόμενη», είπε ο Myllyvirta. «Οι χώρες προσπαθούν να πάρουν φορτία [LNG] από όπου μπορούν». Η Crea σημείωσε επίσης μια «απότομη αύξηση» στον αριθμό των πλοίων που φεύγουν από ρωσικά λιμάνια χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, κάτι που υποδηλώνει ότι η Ρωσία δυσκολεύεται να βρει αγοραστές για φορτία που είχαν απορριφθεί από ευρωπαίους αγοραστές.
Η εύρεση εναλλακτικών αγοραστών θα ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις πρόκληση, καθώς οι τερματικοί σταθμοί LNG ή οι συνδέσεις αγωγών που απαιτούνται για την εκτροπή των εξαγωγών αλλού συχνά «δεν υπάρχουν», ανέφερε η έκθεση.
Ο Georg Zachmann, ανώτερος συνεργάτης στο think-tank Bruegel, είπε ότι θα ήταν «αδύνατο» να κατασκευαστεί ένας μεγάλος νέος αγωγός βραχυπρόθεσμα: «Αυτό είναι ένα έργο για μισή δεκαετία περίπου» και ένα που θα ήταν «πολύ έντασης κεφαλαίου».
Η Crea εντόπισε επίσης παραδόσεις ορυκτών καυσίμων σε εγκαταστάσεις που συνδέονται με μεγάλες εταιρείες πετρελαίου, όπως το Maasvlakte Oil Terminal που ανήκει εν μέρει στις Exxon, Shell και Total. Τα πλοία που ναυλώθηκαν από τις τρεις εταιρείες «συνέχισαν να μεταφέρουν ρωσικά ορυκτά καύσιμα τον Απρίλιο», ανέφερε η έκθεση.
Η Total ανακοίνωσε τον Μάρτιο ότι «δεν θα συνάπτει πλέον ούτε θα ανανεώνει συμβόλαια» για το ρωσικό πετρέλαιο και το πετρέλαιο και ότι θα σταματά όλες τις αγορές «το συντομότερο δυνατό» και μέχρι το τέλος του 2022 «το αργότερο». Ωστόσο, ο όμιλος έχει ακόμη ορισμένα ενεργά συμβόλαια πετρελαίου και πετρελαίου που λήγουν φέτος.
Ομοίως, η Shell ανακοίνωσε μετά την εισβολή ότι σχεδίαζε να «αποσυρθεί από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο», αλλά είπε ότι ήταν «νομικά υποχρεωμένη» να παραλάβει τα καύσιμα που είχε αγοράσει βάσει συμβάσεων που είχαν υπογραφεί πριν από τον πόλεμο. Και οι δύο εταιρείες αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Η Exxon είπε ότι υποστηρίζει τις «διεθνώς συντονισμένες προσπάθειες για να τερματιστεί η απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας» και δεν θα επενδύσει σε νέες εξελίξεις στη χώρα. «Οι παραδόσεις εκπληρώνουν συμβατικές υποχρεώσεις που ίσχυαν πριν από τη ρωσική εισβολή και δεν υπόκεινται σε κυρώσεις αυτή τη στιγμή. Δεν έχουμε κάνει νέα συμβόλαια για ρωσικά προϊόντα από τη ρωσική εισβολή», πρόσθεσε η εταιρεία. Ο Ζάχμαν είπε ότι ο αντίκτυπος των εθελοντικών δεσμεύσεων από εταιρείες να διακόψουν τους δεσμούς με τη Ρωσία θα είναι περιορισμένος. Ακόμα κι αν κάποιοι απέφευγαν να εμπορεύονται καύσιμα από τη χώρα, λιγότερο σχολαστικές ομάδες και «απατεώνες έμποροι» μπορεί να παρέμβουν για να χειριστούν τα φορτία, είπε. Για να αποφευχθεί αυτό, «θα χρειαζόσουν δημόσια πολιτική για να το κάνεις».
Το έγκυρο βρετανικό Μέσο υποδεικνύει το παράδοξο, η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι ο βασικός χρηματοδότης της Ρωσίας ενώ την ίδια ώρα προσπαθεί να την στραγγαλίσει οικονομικά. Αλλά μέσω αυτού του παραδόξου φαίνεται και το πρόβλημα της Ρωσίας, αν τελικά μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες βρεθεί ξαφνικά χωρίς τα ευρωπαϊκά χρήματα.
