Το Beriev A-50 είναι ένα ρωσικό αεροσκάφος έγκυρης προειδοποίησης και εναέριου ελέγχου. Αυτός ο τύπος πλατφόρμας βρίσκεται σε λειτουργία από την δεκαετία του '80 και ουσιαστικά αποτελεί την σοβιετική απάντηση στα αεροσκάφη AWACS E-3 Sentry των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ.
Ποιο Είναι Το Beriev A-50;
Το Beriev A-50 λοιπόν ήταν ένα σοβιετικό αεροσκάφος έγκυρης προειδοποίησης και εναέριου ελέγχου (AWACS), το οποίο βασίστηκε στο βαρύ μεταγωγικό αεροσκάφος Ilyushin Il-75MD, εξοπλισμένο όμως με ένα τεράστιο ραντάρ αναζήτησης.
Οι Σοβιετικοί προσπάθησαν να αναπτύξουν στην ουσία την δικιά τους έκδοση του αμερικανικού αεροσκάφους AWACS E-3 Sentry, το οποίο και είχε εμφανιστεί κάτι χρόνια νωρίτερα. Το A-50 εκτέλεσε την παρθενική του πτήση το 1978, ενώ ξεκίνησε να επιχειρεί κανονικά το 1982. Ωστόσο, κάποιες πηγές αναφέρουν πως ο τύπος αυτός μπήκε σε λειτουργία το 1985.
Στην Δύση το αεροσκάφος αποκαλούνταν Mainstay. Η παραγωγή σταμάτησε το 1992, μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την λήξη του Ψυχρού Πολέμου. Συνολικά είχαν κατασκευαστεί 40 με 42 μονάδες, συμπεριλαμβανομένων εκσυγχρονισμένων εκδόσεων και μοντέλων εξαγωγής.
Μέχρι το 2011, η ρωσική πολεμική αεροπορία επιχειρούσε 20 από αυτά. Κάποιες πηγές αναφέρουνε πως μέχρι και σήμερα, η Ρωσία επιχειρεί 9 A-50, συμπεριλαμβανομένων 3 A-50M και 6 A-50U.
Ο βασικός ρόλος του αεροσκάφους αυτού είναι να ανιχνεύει, να ταυτοποιεί και να παρακολουθεί στόχους και πολεμικά πλοία στην θάλασσα. Τα δεδομένα που συλλέγει το αεροσκάφος A-50 μεταφέρονται σε διοικητικά κέντρα. Η πλατφόρμα παρέχει επίσης δεδομένα πλοήγησης σε μαχητικά jets.
Το ραντάρ που τοποθετήθηκε είναι το Shmel, ενώ εγκαταστάθηκε σε έναν μεγάλο ραδιοθόλο, πάνω από την πίσω άτρακτο. Το σοβιετικό A-50 δεν θεωρήθηκε τόσο προηγμένο όσο το αμερικανικό E-3, αφού τις δεκαετίες του '70 και του '80 οι Σοβιετικοί βρίσκονταν ακόμη πίσω στους τομείς των ηλεκτρονικών και της τεχνολογίας των υπολογιστών.
Το ραντάρ Shmel μπορεί να ανιχνεύσει βομβαρδιστικά σε εμβέλεια 650 χιλιομέτρων, μαχητικά σε βεληνεκές 300 χιλιομέτρων και βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς σε απόσταση 800 χιλιομέτρων. Πολεμικά πλοία μπορούν να ανιχνευτούν σε εμβέλεια περίπου 250 με 300 χιλιομέτρων. Το A-50 μπορεί ταυτόχρονα να παρακολουθεί 200 με 300 στόχους, ωστόσο τελικώς το ραντάρ αναβαθμίστηκε και οι επιδόσεις του βελτιώθηκαν.
Το A-50 μπορεί να παρέχει δεδομένα πλοήγησης για έως και 30 μαχητικά jets. Ταυτόχρονα, μπορεί σε 12 από αυτά. Το αεροσκάφος επιχειρείται τέλος από πλήρωμα 15 ατόμων, συμπεριλαμβανομένου πενταμελούς πληρώματος και 10 αξιωματικών που λειτουργούν το σύστημα εναέριας έγκυρης προειδοποίησης.