Η ταχύτητα ήταν πάντα μία αμφισβητούμενη προσέγγιση στον υποβρύχιο πόλεμο. Ένα σοβαρό επιχείρημα αυτών που αποκαλούν την υψηλή ταχύτητα ανούσια, είναι πως τα γρηγορότερα υποβρύχια γίνονται πολύ θορυβώδη όταν πλέουν στον ωκεανό με μεγίστη ταχύτητα 20 και 30 κόμβων. Αυτό είναι πρόβλημα, μιας και ο κύριος στόχος του υποβρύχιου πολέμου είναι η ανίχνευση ενός εχθρός που δεν έχει επίγνωση της θέσης σου και η εκτόξευση τορπιλών προς αυτόν. Για αυτό πολλά υποβρύχια πλέον με περιορισμένη ταχύτητα, ώστε ώστε να ελαχιστοποιήσουν τον θόρυβο.
Από την άλλη όμως, η ταχύτητα επιτρέπει την εκτέλεση πιο επιθετικών ελιγμών εναντίον εχθρών που έχουν αντιληφθεί την παρουσία του υποβρυχίου ή πιθανώς εναντίον εισερχομένων τορπιλών. Αλλά, κάποιες φορές η ταχύτητα είναι απαραίτητη για να βρεθεί το υποβρύχιο σκάφος στην σωστή επιθετική θέση, από την οποία μπορεί να χτυπήσει ένα εχθρικό στόχο που κινείται γρήγορα.
Η Σοβιετική Ιδέα
Αυτό ήταν και το σκεπτικό των Σοβιετικών, με αποτέλεσμα να σκεφτούν την ιδέα του υποβρυχίου Anchar (Άγκυρα) του προγράμματος Project 661 το 1959. Το εν λόγω σκάφος αποτελούσε ένα γρήγορο υποβρύχιο, το οποίο σχεδιάστηκε για να αναχαιτεί ομάδες αμερικανικών αεροπλανοφόρων, πλέοντας με ταχύτητα 33 κόμβων. Το Anchar θα εκτόξευε υποβρύχιους πυραύλους cruise μεγάλου βεληνεκούς προς τις ομάδες αυτές και μετά θα "έτρεχε" όσο πιο γρήγορα μπορούσε.
Το πρόγραμμα Project 661, γνωστή και ως κλάση Papa (Μπαμπάς) στο ΝΑΤΟ, αναπτύχθηκε σχεδόν παράλληλα με ένα άλλο πρόγραμμα γρήγορου επιθετικού υποβρυχίου, του Project 705. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατέληξε στην εικονική κλάση Alfa. Αν και αναπτύσσονταν σχεδόν ταυτόχρονα, τα δύο σκάφη είχαν πάρα πολλές διαφορές. Ένα όμως από τα κοινά χαρακτηριστικά τους ήταν τα κοινά κύτη, τα οποία ήταν κατασκευασμένα από δυνατό αλλά ελαφρύ κράμα τιτανίου για να μειωθεί το βάρος και κατ' επέκταση να αυξηθεί η ταχύτητα.
Το "Χρυσό Ψάρι"
Το κόστος αυτής της κατασκευής ήταν πολύ υψηλό, αφού τότε η τιμή του υποβρυχίου έφτασε τα δύο εκατομμύρια ρούβλια. Δεδομένου του εντυπωσιακά υψηλού ποσού αυτού, το υποβρύχιο αποκαλούνταν το "Χρυσό Ψάρι". Άλλος ένας λόγος που το σκάφος κόστισε πολύ στην Σοβιετική Ένωση ήταν τα αρκετά ελαττώματα που εμφανίστηκαν στις πλάκες τιτανίου και απαιτούσαν την ανακατασκευή πολλών κομματιών.
Αντίθετα με την σχετικά μικρή και λεπτή κλάση Alfa, η οποία επιχειρούσε με πλήρωμα μεταξύ 15 και 32 ατόμων, το πρόγραμμα Project 661 ήταν ένα μεγάλος σχεδιασμός διπλού κύτους και εκτόπισμα 7.000 τόνων κάτω από την επιφάνεια του νερού. Το σκάφος είχε μήκος 107 μέτρων, ενώ το πλήρωμά του αποτελούνταν από 82 αξιωματικούς και ναύτες. Αν και ιδιαίτερο, εξωτερικά έμοιαζε με ένα συμβατικό στρατιωτικό υποβρύχιο. Το πλεονέκτημά του στον τομέα της ταχύτητας προέρχονταν από το γεγονός πως διέθετε δύο πανίσχυρους αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος VM-5m, κάθε ένας από τους οποίους μπορούσε να παράγει 177 μεγαβάτ.
Το υποβρύχιο, το οποίο τελικά οι Ρώσοι ονόμασαν K-222, είχε τέσσερεις σωλήνες εκτόξευσης τορπιλών με μόνο δώδεκα τορπίλες για αυτοάμυνα. Ο βασικός του οπλισμός αποτελούνταν στην πραγματικότητα από 10 πυραύλους cruise P-170 Amethyst, μήκους 7 μέτρων. Τα όπλα αυτά αποτέλεσαν τους πρώτους πυραύλους cruise που σχεδιάστηκαν και παρατάχθηκαν για υποβρύχια εκτόξευση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το βυθισμένο σοβιετικό υποβρύχιο που εκπέμπει ακόμα ραδιενέργεια
Εντυπωσιακή Ταχύτητα
Οι πολλές νέες τεχνολογίες είχαν ως αποτέλεσμα αρκετά προβλήματα στις πρώτες δοκιμές το 1962 και το 1963. Το 1965 όμως, το K-162 του προγράμματος Project 661 καθελκύστηκε και ξεκίνησε λειτουργία τέσσερα χρόνια μετά, το 1969. Ο καπετάνιος Golubkov Filipovich τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους δοκίμασε να φτάσει το υποβρύχιο στα όριά του, καταφέρνοντας να πλεύσει με μέγιστη ταχύτητα 44,7 κόμβων (82 χλμ/ώρα). Σκεφτείτε πως τα τότε αμερικανικά υποβρύχια της κλάσης Permit επιδείκνυαν μέγιστη ταχύτητα 28 κόμβων.
Βέβαια, αυτή η εντυπωσιακά υψηλή ταχύτητα έφερε και πολλά θέματα. Το πρώτο είναι πως οι κινητήρες του σκάφους παρήγαγαν τεράστιο θόρυβο, επιπέδου 100 ντεσιμπέλ. Το πλήρωμα ανέφερε συγκεκριμένα πως ακούγονταν σαν κινητήρες jet αεροσκάφους. Επιπλέον, όταν το υποβρύχιο κινούνταν με πλήρης ταχύτητα, το σύστημα προώθησης εμφάνιζε βλάβες που απαιτούσαν επισκευή.
Το τεράστιο κόστος του "Χρυσού Ψαριού" σήμαινε πως δεν θα κατασκευαστεί δεύτερο υποβρύχιο της κλάσης Papa. Για αυτό και το K-222 παρέμεινε το μόνο του είδους του! Αλλά, το σκάφος έθεσε τις βάσεις για τους επίλεκτους δολοφόνους των κλάσεων Alfa και Sierra.
Το K-222 επανασχεδιάστηκε το 1975, με αποτέλεσμα να λειτουργεί υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης για 14 ακόμη χρόνια. Βέβαια, το 1980 συνέβη ένα ατύχημα με τον αντιδραστήρα, το οποίο οδήγησε και στην τελική απόσυρση του σκάφους το 1984.
