Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν απόψε να επιβάλουν νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας, βάζοντας στο "στόχαστρο" τους κλάδους της οικονομίας, της ενέργειας και των μεταφορών.
"Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σήμερα σε περαιτέρω περιοριστικά μέτρα που θα έχουν τεράστιες και σοβαρές συνέπειες στη Ρωσία για τις πράξεις της", αναφέρεται στο ανακοινωθέν των "27" μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Βομβαρδίζεται η Ουκρανία: Ισχυρές εκρήξεις στο Κίεβο – Επιθέσεις των Ρώσων με πυραύλους
Οι κυρώσεις καλύπτουν τους τομείς της οικονομίας, της ενέργειας, των μεταφορών, προϊόντα διπλής χρήσης (σ.σ. που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για στρατιωτικούς σκοπούς), περιορισμούς στις εξαγωγές και στη χρηματοδότησή τους, την πολιτική βίζας, ενώ προστίθενται στη "μαύρη λίστα" περισσότερα φυσικά πρόσωπα, σύμφωνα με το ανακοινωθέν.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας. Με τις παράνομες στρατιωτικές της ενέργειες, η Ρωσία παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και τις αρχές του Χάρτη του ΟΗΕ και υπονομεύει την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα.
Οι ηγέτες υπογραμμίζουν ότι αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέγει τη μοίρα της. Η Ρωσία φέρει την πλήρη ευθύνη για αυτήν την επιθετική ενέργεια και όλες τις καταστροφές και απώλειες ζωών που θα προκαλέσει. Θα λογοδοτήσει για τις πράξεις της, επισημαίνεται στα συμπεράσματα.
Επίσης, οι 27 της ΕΕ απαιτούν από τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως τις στρατιωτικές της ενέργειες, να αποσύρει άνευ όρων όλες τις δυνάμεις και τον στρατιωτικό εξοπλισμό από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας και να σέβεται πλήρως την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία και τους ένοπλους σχηματισμούς που υποστηρίζονται από τη Ρωσία να σεβαστούν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και να σταματήσουν την εκστρατεία παραπληροφόρησης και τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.
Τα όσα δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στην κοινή συνέντευξη Τύπου
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν «επέλεξε να φέρει τον πόλεμο στην Ευρώπη», κατήγγειλε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον πρόεδρο της Γαλλίας (η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου), τον Εμανουέλ Μακρόν.
«Βόμβες πέφτουν σε αθώες γυναίκες, άνδρες και παιδιά, που φοβούνται για τις ζωές τους και πολλοί πεθαίνουν – και όλα αυτά συμβαίνουν το 2022 στην καρδιά της Ευρώπης», σημείωσε η κυρία φον ντερ Λάιεν, υπογραμμίζοντας ότι η ΕΕ είναι ενωμένη.
Επισήμανε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι ομόφωνοι στην καταδίκη της «φρικτής και απρόκλητης επίθεσης» της Ρωσίας και διεμήνυσε ότι «το Κρεμλίνο θα λογοδοτήσει».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε λόγο για «τεράστιο» πακέτο στοχευμένων κυρώσεων, που θα έχουν αντίκτυπο στην οικονομία της Ρωσίας και «την πολιτική ελίτ».
Εξήγησε πως πρόκειται για κυρώσεις που αφορούν στον οικονομικό τομέα, στην ενέργεια, τις μεταφορές, τον έλεγχο των εξαγωγών, την πολιτική θεωρήσεων.
Οι οικονομικές κυρώσεις θα κόψουν την πρόσβαση της Ρωσίας στις πιο σημαντικές οικονομικές αγορές, διευκρίνισε, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μέτρα που ελήφθησαν σε συντονισμό με τους εταίρους και τους συμμάχους της ΕΕ.
«Η ενότητά μας είναι η δύναμή μας .Το Κρεμλίνο το ξέρει, έκανε τα πάντα για να μας διχάσει αλλά απέτυχε» τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Δεκτή η πρόταση Μητσοτάκη για την ενέργεια
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στα συμπεράσματα συμπεριλαμβάνεται και η πρόταση Μητσοτάκη για τη λήψη έκτακτων μέτρων και στον τομέα της ενέργειας, ώστε - όπως είπε ο πρωθυπουργός - να υποστηριχθούν τα κράτη μέλη απέναντι σε ενδεχόμενες απότομες αυξήσεις των τιμών ενέργειας.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη αναφορά για την λήψη έκτακτων μέτρων στον τομέα της ενέργειας, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο και συμπεριελήφθη κατόπιν πρότασης και ενεργειών της ελληνικής πλευράς με τη σύμφωνη γνώμη και άλλων χωρών.
"Έχω ζητήσει να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα της έκτακτης Συνόδου μια πρόβλεψη, η οποία θα εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μελετήσει και να προτείνει άμεσα στο Συμβούλιο, τη λήψη έκτακτων μέτρων υποστήριξης των κρατών μελών, απέναντι στις ενδεχόμενες απότομες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας" είπε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός, προσερχόμενος στη συνεδρίαση.
"Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να προστατευθούμε από έναν ενδεχόμενο εκβιασμό από ρωσικής πλευράς και να δείξουμε ότι παραμένουμε αταλάντευτοι στο δρόμο υπεράσπισης του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς νομιμότητας" πρόσθεσε.
Τέλος, ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε τη σύρραξη στην Ουκρανία τη "μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή σε ανεξάρτητη χώρα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο" και ζήτησε την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το ουκρανικό έδαφος.
Το παρασκήνιο
Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ προσπάθησαν να βρουν την απάντηση σε ένα εξαιρετικά δύσκολο ερώτημα, ήτοι εάν θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλα τα οικονομικά και πολιτικά τους όπλα κατά της Ρωσίας ή να κρατήσουν ακόμα μερικά στη φαρέτρα τους για να μην κλείσουν τελείως κάθε πιθανότητα διαλόγου. Παρόλο που οι 27 συμφώνησαν σε μια νέα δέσμη μέτρων κατά της Ρωσίας, μία ημέρα μάλιστα πριν την έκτακτη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην οποία θα συμμετάσχουν και η Σουηδία και η Φινλανδία, κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά όχι της βορειοατλαντικής Συμμαχίας, το κλίμα εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν ήταν σε καμία περίπτωση αρμονικό.
Παρόλο που υπήρξε ομοφωνία για κυρώσεις κατά της Ρωσίας, υπήρξαν μεγάλες διαφωνίες αναφορικά με το εύρος τους. Η Ιταλία και η Γερμανία, «ηγήθηκαν» μια ομάδας κρατών - μελών της ΕΕ, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η Αυστρία και το Λουξεμβούργο, τα οποία εξέφρασαν τις διαφωνίες τους για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οι οποίες θα περιελάμβαναν είτε την άμεση στοχοποίηση του Ρώσου προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν, είτε τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το τραπεζικό δίκτυο SWIFT ( Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication).
Το συγκεκριμένο δίκτυο αποτέλεσε ένα από τα βασικότερα αγκάθια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς χρησιμοποιείται από περισσότερες από 11.000 τράπεζες, και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε περισσότερες από 200 χώρες, για συναλλαγές σε πολύτιμα μέταλλα και ενεργειακά αγαθά και παρόλο που θα απέκλειε την Ρωσία από τις διεθνείς συναλλαγές, θα έπληττε παράλληλα και την Ιταλία και την Γερμανία, οι οποίες εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από ρωσικό φυσικό αέριο. Μεγαλύτερο αγκάθι ήταν η στάση της Ιταλίας, καθώς, παρόλο που ο πρωθυπουργός της χώρας Μάριο Ντράγκι είναι ένας φιλοευρωπαϊστής που στηρίζει μια κοινή απάντηση της ΕΕ, γνωρίζει ότι η Ιταλία εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό (περίπου στο 40%) από ρωσικό φυσικό αέριο καθώς η χώρα, έπειτα από ένα δημοψήφισμα της δεκαετίας του 1980, δεν μπορεί να κατασκευάσει σταθμούς παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Με τον πληθωρισμό στην χώρα να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών και το spread μεταξύ των 10ετών ομολόγων Ιταλίας και Γερμανίας να είναι ήδη το υψηλότερο από το 2020, η ιταλική οικονομία θα είχε να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα σε περίπτωση επιβολής περαιτέρω κυρώσεων, ιδίως στο ζήτημα του αποκλεισμού της Μόσχας από το τραπεζικό δίκτυο SWIFT.
Παράλληλα και άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ, όπως η Κύπρος και το Βέλγιο εξέφρασαν τις έντονες επιφυλάξεις τους αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων που θα έπλητταν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα.
Ωστόσο, βασική παράμετρος στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας ήταν ακριβώς και ο οικονομικός αντίκτυπος που θα είχαν αυτές και στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες τόνιζαν τις τελευταίες ώρες ότι για να χαρακτηριστούν «σημαντικές» οι κυρώσεις που θα επιβάλει η ΕΕ κατά της Ρωσίας θα πρέπει να θίγουν αναγκαστικά και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Σε άλλη περίπτωση δεν θα ληφθούν υπόψη. Σε αυτό το πλαίσιο οι κυρώσεις που ανακοινώθηκαν αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να πλήξουν περισσότερο, από ευρωπαϊκής πλευράς την Γερμανία και την Ολλανδία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοίμαζε τη λίστα με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας εδώ και αρκετό καιρό και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (και νωρίτερα σε επίπεδο Coreper, των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών - μελών στην ΕΕ, ελήφθησαν γρήγορα, τουλάχιστον για τα δεδομένα των «Βρυξελλών».
Σήμερα το πρωί ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης θα ενημερώσει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου για τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς ο κ. Μητσοτάκης αποχώρησε από τις Βρυξέλλες χωρίς να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου.
