Υψηλό είναι το διακυβεύματα των συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αφού εν πολλοίς από το αποτέλεσμά τους θα κριθεί αν θα πρυτανεύσει η λογική ή θα ξεσπάσει νέα στρατιωτική σύγκρουση στη Μ.Ανατολή.
Μετά την απροσδόκητη ανακοίνωση του Οβάλ Γραφείου του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ότι οι συνομιλίες με το Ιράν θα πραγματοποιηθούν στο Ομάν, οι σκεπτικιστές της διπλωματίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού έχουν περιγράψει μια σειρά από σενάρια, από το κακό μέχρι το χειρότερο, αναφέρει Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πόλεμος Τραμπ-Κίνας! Τα πρώτα θύματα θα είναι οι αγρότες που τον στήριξαν...αυτοί θα πληρώσουν το τίμημα
"Μπούμεραγκ" για τις ΗΠΑ οι συνομιλίες με το Ιράν;
Οι κριτικοί προειδοποιούν ότι ακόμη και η έναρξη του διαλόγου θα μπορούσε να είναι μπούμερανγκ για τις ΗΠΑ , αφού θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν την Τεχεράνη ή να επιτρέψουν στο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) να αναλάβει μυστική δράση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι πιθανές συνέπειες μιας αποτυχημένης διαπραγμάτευσης είναι επίσης σημαντικό να ληφθούν υπόψη.
Η πιθανότητα στρατιωτικών επιδρομών εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατιωτικών στόχων μπορεί να έχει μειωθεί, αλλά η επιλογή παραμένει.
Η πρόσφατη αύξηση των δυνάμεων των ΗΠΑ σε ολόκληρη την περιοχή -συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης δραστηριότητας στη βάση του Ντιέγκο Γκαρσία- υπογραμμίζει ότι η στρατιωτική επιλογή απέχει πολύ από το να έχει μπει στο ράφι.
Οι Ιρανοί προσέρχονται στις συνομιλίες από θέση αδυναμίας
Η πολυμέτωπη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ μετά την 7η Οκτωβρίου, έχει υποβαθμίσει συστηματικά τόσο τη συμβολική προβολή ισχύος των πληρεξουσίων που συνδέονται με το Ιράν στην περιοχή, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, καθώς και τις δυνατότητες στρατιωτικής επίθεσής τους.
Οι Χούτι στην Υεμένη δέχονται επίσης εντεινόμενες αεροπορικές επιδρομές από τις ΗΠΑ .
Υπενθυμίζεται ότι το Ιράν υπέστη μεγάλο πλήγμα το 2020 όταν αμερικανική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σκότωσε τον κορυφαίο στρατηγό του IRGC Κασέμ Σουλεϊμανί σε αεροδρόμιο της Βαγδάτης.
Η περιφερειακή δυναμική έχει επίσης μετατοπιστεί δραματικά από το 2015, όταν συμφωνήθηκε το JCPOA υπό την κυβέρνηση Ομπάμα.
Η προσέγγιση Σαουδικής Αραβίας-Ιράν, με τη μεσολάβηση της Κίνας τον Μάρτιο του 2023, ήταν μια στιγμή ορόσημο που άνοιξε νέους διπλωματικούς δρόμους για την περιοχή και υπήρξε βασικός μοχλός πίσω από την αποκλιμάκωση.
Συμφωνώντας σε συνομιλίες με την Ουάσιγκτον, η Τεχεράνη υπολογίζει επιτέλους αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Όμως, ενώ η εμπροσθοφυλακή του αμυντικού δόγματος του Ιράν, το οποίο βασίζεται σε ασύμμετρες στρατιωτικές δυνατότητες που ασκούνται μέσω ενός δικτύου περιφερειακών πληρεξουσίων, έχει λυγίσει, το Ιράν διατηρεί σημαντικές συμβατικές στρατιωτικές δυνατότητες.
Το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και η ναυτική του ισχύς έχουν διατηρούν την δυνατότητα να διαταράσσουν τον Περσικό Κόλπο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρόμπερτ Κιγιοσάκι: Ετοιμαστείτε... Έφτασε το μεγαλύτερο κραχ στην ιστορία – Οι προβλέψεις μου βγαίνουν αληθινές!
Οι περίπλοκες διαπραγματεύσεις απαιτούν ευελιξία και έναν βαθμό σκόπιμης ασάφειας.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υποστήριξε ότι μόνο η πλήρης κατάργηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μπορεί να ισοδυναμεί με επιτυχία.
Ωστόσο, αυτό το «μοντέλο της Λιβύης», στο οποίο η Τεχεράνη εγκαταλείπει οικειοθελώς το πυρηνικό της πρόγραμμα, θα είναι μη πραγματοποιήσιμο για το ιρανικό καθεστώς.
.Δεν είναι σαφές ποιες είναι οι διαπραγματευτικές παράμετροι σε αυτό το στάδιο, έλεγχος των όπλων ή πλήρης αφοπλισμός;
Τι γίνεται με τον τερματισμό της ιρανικής υποστήριξης για ένοπλες ομάδες που προσηλώνονται ιδεολογικά στην επίθεση εναντίον αμερικανικών, ισραηλινών και δυτικών συμφερόντων στην περιοχή;
Ο Τράμπ είναι σαφής έναντι του Ιράν
Ο Πρόεδρος Τραμπ κατέστησε σαφείς τις προθέσεις του στις 9 Απριλίου, όταν είπε: «Δεν ζητάω πολλά… δεν μπορούν να έχουν πυρηνικό όπλο».
Έχει επίσης λάβει μέτρα για να περιορίσει τις πιθανές προσπάθειες της Τεχεράνης να καθυστερήσει τις διαπραγματεύσεις, κάτι που θα μπορούσε να δώσει χρόνο για να επιταχύνει την πυρηνοποίησή της.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιστολή του Τραμπ πρόσφερε ένα παράθυρο δύο μηνών για διαπραγματεύσεις.
Μια παρατεταμένη περίοδος διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να επιτρέψει στο Ιράν να ασκήσει πίεση κατά τη διάρκεια των συνομιλιών ή να λάβει επικίνδυνα μέτρα, όπως η μεταφορά εμπλουτισμένου υλικού σε άγνωστες τοποθεσίες.
Ταυτόχρονα, οι πολιτικές «μέγιστης πίεσης» της κυβέρνησης Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων των νέων κυρώσεων κατά των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου, του «σκιώδους στόλου» του και άλλων μηχανισμών κυρώσεων, όπως μικρά κινεζικά διυλιστήρια, δεν έχουν ακόμη αρκετό χρόνο για να επηρεάσουν την ιρανική οικονομία.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξέδωσε επίσης νέες κυρώσεις με στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ιδιαίτερα την παραγωγή φυγοκεντρικών διαχωριστήρων.
Οι επιλογές του Ιράν είναι περιορισμένες
Σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει αξιόπιστη αποτροπή, το Ιράν συνέχισε να απειλεί να επιτεθεί σε στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στον Κόλπο, σε συμμάχους των ΗΠΑ ή σε οποιαδήποτε χώρα μπορεί να υποστηρίξει μια επίθεση στο Ιράν.
Η Τεχεράνη έχει επίσης επιδιώξει επιχειρήσεις παραπληροφόρησης τις τελευταίες εβδομάδες.
Πρώτον, υπήρξαν αναφορές ότι το Ιράν απέσυρε τους συμβούλους του στους Χούτι, ακολουθούμενο από ισχυρισμούς ότι οι σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ εξέταζαν τον αφοπλισμό τους για να αποφύγουν μια αμερικανική επίθεση.
Αυτή η επιχείρηση πληροφόρησης ήταν προετοιμασμένη για να θέσει τις βάσεις για διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να δημιουργήσει μια αίσθηση απόστασης μεταξύ του Ιράν και των χαρακτηρισμένων ξένων τρομοκρατικών οργανώσεων στον λεγόμενο «άξονα αντίστασης»
.Την ίδια στιγμή, το Ιράν αναπτύσσει μια υβριδική εκστρατεία πίεσης, αναμειγνύοντας συμβιβαστικά σήματα με σκληρές στρατιωτικές απειλές.
Τον περασμένο μήνα, αναφέρθηκε ότι το IRGC ανέπτυξε νέα πυραυλικά συστήματα σε τρία στρατηγικά ζωτικής σημασίας νησιά στον Κόλπο, στο Greater Tunb, στο Lesser Tunb και στο Abu Musa—κοντά στο κρίσιμο στενό του Ορμούζ.
Στις 9 Απριλίου, οι Times ανέφεραν ότι το Ιράν είχε μεταφέρει κρυφά βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στο Ιράκ, σε αντίθεση με προηγούμενες αναφορές για αφοπλισμό πολιτοφυλακής.
Τι θα περιελάμβανε μια κοινά αποδεκτή συμφωνία και τι θα σήμαινε η αποτυχία των συνομιλιών;
Άποψη είναι πως μια αποδεκτή συμφωνία πιθανότατα θα είναι σταδιακή, προσφέροντας υπό όρους και σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων των ΗΠΑ με αντάλλαγμα χρονικά δεσμευμένους μηχανισμούς που απαιτούν από το Ιράν να ανοίξει τις εγκαταστάσεις του σε διεθνή παρακολούθηση. Με την καλή θέληση και την εμπιστοσύνη που έχουν ήδη εξαντληθεί, το να φτάσουμε σε αυτό το σημείο θα είναι μια πρόκληση.
Σε περίπτωση που οι συνομιλίες αποτύχουν, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει ότι θα υποστήριζαν ένα ισραηλινό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν ή ενδεχομένως θα εκτελέσουν μονομερείς επιθέσεις.
Ωστόσο, η τελευταία επιλογή φαίνεται λιγότερο πιθανή.
Οι συνομιλίες έχει δώσει αξιοπιστία στην προθυμία της κυβέρνησης Τραμπ να δώσει μια ευκαιρία σε μια συμφωνία.
Δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να χάσει κανείς από τη συνομιλία με το ιρανικό καθεστώς, επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να έχουν τις επιλογές στρατιωτικού και οικονομικού πολέμου.
Σε περίπτωση κατάρρευσης της διπλωματίας, η Ουάσιγκτον και η Ιερουσαλήμ θα ήταν σε θέση να δικαιολογήσουν τη στρατιωτική δράση ως έσχατη λύση, έχοντας αποδεδειγμένα επιδιώξει -και εξαντλήσει- τη διπλωματική οδό.
Οποιαδήποτε κλιμάκωση θα είχε βαθιές συνέπειες για την περιφερειακή σταθερότητα, προκαλώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση σε ήδη ασταθείς γραμμές ρηγμάτων.
Ωστόσο, σε ένα τέτοιο σενάριο, οι βασικοί εταίροι των ΗΠΑ στον Κόλπο μπορεί να αποδειχθούν πιο ανεκτικοί απέναντι σε στοχευμένα πλήγματα σε ιρανικά περιουσιακά στοιχεία —ιδίως εάν η Τεχεράνη εκλαμβάνεται ως εκείνη που τορπίλισε τις συνομιλίες.
