Δυτικοί αναλυτές έχουν εντοπίσει πολλαπλά «σημεία ανάφλεξης» που μπορεί να οδηγήσουν σε μια πλήρη σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Ωστόσο, οι Κινέζοι ειδικοί έχουν διαφορετική άποψη για την πιθανότητα ενός πολέμου.
Γιατί η Κίνα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει βία
Μια ιστορική ανάλυση των προηγούμενων πολέμων που διεξήγαγε η Κίνα δείχνει την τάση του Πεκίνου να χρησιμοποιεί βία όταν αγχώνεται από τους αντιπάλους του, νοιώθοντας ότι το απειλούν
Σε ένα άρθρο για το Atlantic, δύο Αμερικανοί μελετητές Michael Beckley και Hal Brands, επισημαίνουν ότι το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (CCP) ξεκινά έναν πόλεμο όταν αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα ή όταν βλέπει ένα τελευταίο παράθυρο ευκαιρίας για την παγίωση του ελέγχου επί αμφισβητούμενων περιοχών.
Ιστορική αναδρομή
Πολλές περιπτώσεις το υπογραμμίζουν αυτό. Το 1950, η Κίνα επιτέθηκε στις δυνάμεις της Αμερικής στην Κορέα από την ανησυχία ότι θα κατακτούσαν τη Βόρεια Κορέα, και στη συνέχεια ότι θα τη χρησιμοποιούσε ως βάση για να επιτεθεί στο Πεκίνο.
Το 1962 ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (PLA) επιτέθηκε στις ινδικές δυνάμεις, με την επίφαση ότι η ινδική πλευρά είχε κατασκευάσει φυλάκια σε εδάφη που διεκδικούν οι Κινέζοι στα Ιμαλάια. Ωστόσο, ορισμένοι πιστεύουν ότι η πραγματική αιτία ήταν ότι το ΚΚΚ ανησυχούσε μήπως περικυκλωθεί από Ινδούς, Αμερικανούς, Σοβιετικούς και Κινέζους Εθνικιστές με την αυξημένη στρατιωτική παρουσία τους κοντά στην Κίνα.
Από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1990, η Κίνα σχεδόν ξεκίνησε πολέμους σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις κοντά στην επικράτεια της Ταϊβάν. Ένα κοινό χαρακτηριστικό αυτών των επιθέσεων ήταν η ανάγκη να σταματήσει η Ταϊβάν την οικοδόμηση μιας στενότερης σχέση με τις ΗΠΑ ή να διακηρύξει την ανεξαρτησία της.
Πρόσφατα είδαμε τις εδαφικές διεκδικήσεις της Κίνας να αμφισβητούνται από πολλούς περιφερειακούς παράγοντες. Η Ιαπωνία, η Ταϊβάν, οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και άλλες χώρες εστιάζουν επίσης στην οικοδόμηση στρατιωτικής αποτρεπτικής ικανότητας.
Το Πεκίνο το θεωρεί αυτό ως απειλή για την κυριαρχία του και τα εδάφη που διεκδικεί.
Η θέαση αυτών των περιοχών ως παραθύρων ευκαιρίας για τη διεκδίκηση του ελέγχου θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός λόγος για τον οποίο έχουν εμφανιστεί πολλά σημεία ανάφλεξης Κίνας-ΗΠΑ στην Ασία, όπως η Ταϊβάν, η Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η περίπτωση της Ταϊβάν
Η αυξανόμενη διεκδίκηση της αυτονομίας της από την Ταϊβάν, σε συνδυασμό με τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ είναι μια σημαντική αιτία ανησυχίας για το Πεκίνο. Η Κίνα βλέπει την Ταϊβάν ως αποσχισθείσα επαρχία και θέλει να την ενώσει με την ηπειρωτική χώρα, αν χρειαστεί με τη βία.
Έτσι, η υψηλότερη περιφερειακή προτεραιότητα του PLA είναι να διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να ασκεί έλεγχο στη θάλασσια περιοχή και να προβαίνει σεπροβολή ισχύος γύρω από την Ταϊβάν.
Σε αυτό το πλαίσιο η Κίνα έχει εφαρμόσει πολλαπλές τακτικές, όπως η διατήρηση συνεχούς στρατιωτικής πίεσης μέσω της αποστολής μαχητικών αεροσκαφών και βομβαρδιστικών στη Ζώνη Ταυτοποίησης Αεράμυνας του νησιού (ADIZ), η εκτόξευση κυβερνοεπιθέσεων, η λαθροθηρία των συμμάχων της και άλλες. Μεταξύ όλων αυτών, η Κίνα δεν αποκλείει τις πιθανότητες χρήσης βίας για την επίτευξη της ενοποίησης με την Ταϊβάν.
Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημείο ανάφλεξης με τις ΗΠΑ, καθώς το αυτοδιοικούμενο νησί έχει στρατηγική και οικονομική σημασία. Ο περιορισμός της επιρροής της Κίνας στην περιοχή με το να σταματήσει μια πιθανή κατάκτηση της Ταϊβάν είναι κάτι στο οποίο φαίνεται να επενδύει σοβαρά η Ουάσιγκτον.
Η Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας
Η Κίνα έχει εντείνει τις στρατιωτικές δραστηριότητές της γύρω από την ομάδα νησιών που διεκδικείται από τους Ιάπωνες αλλά είναι ακατοίκητα, γνωστά ως νησιά Senkaku/Diaoyu στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας. Όχι μόνο αυτές οι χερσαίες μάζες παρέχουν μια πύλη προς τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αλλά η ιδιοκτησία τους θα πρόσφερε επίσης αλιευτικά δικαιώματα και πρόσβαση στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων
Η Κίνα αυξάνει σταδιακά τον αριθμό και την ικανότητα των αεροπορικών και θαλάσσιων περιπολιών γύρω και πάνω από τα νησιά.
Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το νησιωτικό συγκρότημα ως μέρος της Ιαπωνίας και έχουν διαβεβαιώσει το Τόκιο ότι εμπίπτουν στην αμοιβαία εγγύηση ασφάλειας -άμτνας των δύο εθνών. Μια αντιπαράθεση εδώ θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια επικίνδυνη κατάσταση μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας.
Η Θάλασσα της Νότιας Κίνας
Σε άρθρο για το Bloomberg Opinion, ο Τζέιμς Σταυρίδης, απόστρατος Ναύαρχος του αμερικανικού ναυτικού και πρώην Ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ, σημείωσε ότι η Κίνα έχει αναλάβει έργο μεγάλης κλίμακας κατασκευής τεχνητών νησιών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, με αποτέλεσμα να προετοιμαστεί εκτενές στρατιωτικό υλικό και υποδομές εκεί.
Αυτά είναι κυρίως σε περιοχές με πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου γύρω από τα νησιά Spratly. Τα τεχνητά νησιά επιτρέπουν στην Κίνα να διεκδικήσει τον έλεγχο των περιοχών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Νέο αμυντικό σύμφωνο ΗΠΑ και Δανίας : Αμερικανικά στρατεύματα στο έδαφός της Δανίας χωρίς κανένα έλεγχο
Αυτοί οι ισχυρισμοί έχουν ήδη απορριφθεί από το Διεθνές δικαστήριο, αλλά το Πεκίνο συνεχίζει να αψηφά την απόφασή του.
Προκειμένου να αμφισβητήσει τις αξιώσεις της Κίνας εδώ, το Ναυτικό των ΗΠΑ διεξάγει επιχειρήσεις ελευθερίας πλοήγησης (FONOPS) στη θάλασσα. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος κλιμάκωσης της σύγκρουσης καθώς υπάρχουν δεκάδες με ή χωρίς σήμα κινεζικά πλοία που επιχειρούν στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Πρόσφατα, 220 κινεζικά πλοία ήταν αγκυροβολημένα για μήνες σε έναν ύφαλο εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των Φιλιππίνων σε αυτήν την περιοχή. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε σύγκρουση εδώ δεν θα περιοριστεί μόνο στις ΗΠΑ και την Κίνα, αλλά θα περιλαμβάνει και άλλες χώρες όπως οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ.
Άλλα σημεία ανάφλεξης
Μελετητές και βετεράνοι του στρατού που γνωρίζουν τη γεωπολιτική της περιοχής έχουν επισημάνει άλλα σημεία ανάφλεξης, όπως η Βόρεια Κορέα και χώρες στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν αντίθετες θέσεις τους σχετικά με τη Βόρεια Κορέα. Το Πεκίνο ήταν ο στενότερος σύμμαχος της Πιονγκγιάνγκ από τότε που οι δύο πλευρές υπέγραψαν μια συνθήκη το 1961. Αντίθετα, οι ΗΠΑ ηγήθηκαν μιας εκστρατείας για την απομόνωση της Βόρειας Κορέας διεθνώς για το πρόγραμμα πυρηνικών και βαλλιστικών πυραύλων της τελευταίας. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, στενοί εταίροι των ΗΠΑ, απειλούνται από τακτικές δοκιμές πυραύλων από τη Βόρεια Κορέα.
Η Ινδία ανησυχεί ήδη για την αυξανόμενη ανδρεία της Κίνας μέσα και γύρω από τις παράκτιες περιοχές της και οι εντάσεις σιγοβράζουν.
Τι λένε οι Κινέζοι ειδικοί
Παρά αυτό το πλαίσιο, οι Κινέζοι ειδικοί προσεγγίζουν διαφορετικά τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να εξελιχθούν τα γεγονότα γύρω από αυτά τα σημεία ανάφλεξης, ειδικά σε σχέση με μια πιθανή σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε από τη South China Morning Post, Κινέζοι ειδικοί σχολίασαν ένα έγγραφο σχετικά με πέντε πιθανά σενάρια όπου θα μπορούσε να ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας λόγω της πυροδότησης γεγονότων στην Ταϊβάν, τη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η ερευνητική εργασία συντάχθηκε από τη Stacie Pettyjohn του Κέντρου για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS).
Ο Liu Weidong, αναλυτής υποθέσεων των ΗΠΑ στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών στο Πεκίνο, διαφώνησε με αυτήν την «απλοϊκή» άποψη, λέγοντας ότι η αμερικανική άποιψη, υπερεκτιμούσε τους κινδύνους για την ασφάλεια. «Εάν ένα ζήτημα σχετίζεται με μια τρίτη χώρα, ας πούμε τη Βόρεια Κορέα, είναι πολύ δύσκολο να πούμε αν είναι μέσα στα βασικά συμφέροντα του Πεκίνου ή όχι… Επομένως, νομίζω ότι τα σενάρια στην έκθεση είναι λίγο απλοϊκά», είπε. Τόνισε επίσης πώς πολλές τέτοιες προβλέψεις στο παρελθόν είχαν αποδειχθεί λανθασμένες.
Ο Liang Yunxiang, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, δήλωσε ότι «οι προστριβές μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ υπάρχουν και είναι δύσκολο να μετριαστούν. «Η στρατιωτική αντιπαράθεση μπορεί πράγματι να ξεσπάσει σε σχέση με την Ταϊβάν, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, την κορεατική χερσόνησο και άλλα θέματα».
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Οι παρατηρήσεις-επισημάνσεις στην έκθεση του Pettyjohn θα μπορούσαν να ωθήσουν την Κίνα και τις ΗΠΑ να δημιουργήσουν τις απαραίτητες "προστατευτικές γραμμές" για την αποφυγή σύγκρουσης, οι οποίες μπορούν να εξασφαλίσουν υψηλού επιπέδου και στρατιωτική επικοινωνία σε περίπτωση σύγκρουσης και να περιορίσουν τον κίνδυνο σε διαχειρίσιμο επίπεδο.
Η «αναμόρφωση» της γεωπολιτικής παγκόσμιας τάξης είναι δεδομένο ότι δεν ευνοεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση, οι οποίες σπεύδουν να βρούν συμμάχους στην Ασία δημιουργώντας το AUKUS, σε μια προσπάθεια συγκράτησης της εξόδου της Κίνας στον Ινδοειρηνικό ωκεανό
Παράλληλα μέσω της Ουκρανικής κρίσης η Ουάσιγκτον επιχειρεί να ωθήσει την ΕΕ να μπει σε περίοδο Ψυχρού πολέμου με τη Ρωσία, επικαιροποιώντας τη σημασία και το ρόλο του ΝΑΤΟ
Αυτό έχει ως σκοπό την περιθωριοποίηση της σημασίας της δημιουργίας του Ευρωστρατού και την διαμόρφωση ψυχροπολεμικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ-Ρωσίας, έτσι ώστε η ΕΕ να προσδεθεί στο άρμα των ΗΠΑ πολύ στενά.
Με τον τρόπο αυτό η ΕΕ θα έχει ψυχρές σχέσεις με τη Ρωσία με επακόλουθο την αγκίστρωση Ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στα Ευρωπαϊκά σύνορα.
Έτσι η Ρωσία δεν θα μπορεί αφενός να υποστηρίξει την Κίνα αγκιστρώνοντας δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη, αφετέρου οι ΗΠΑ θα εστιάσουν στην Ασία και την Κίνα.
Ωστόσο η παραπάνω προσέγγιση των ΗΠΑ είναι εκείνη που ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τη στρατηγική συνεργασία Κίνας-Ρωσίας, η οποία βρισκόταν ήδη σε πολύ καλό επίπεδο.
