Έγγραφα που διέρρευσαν από μια συνάντηση στην Αίθουσα Καταστάσεων του Λευκού Οίκου την ημέρα πριν από την πτώση της Καμπούλ έριξαν νέο φως στο πόσο απροετοίμαστη ήταν η κυβέρνηση Μπάιντεν να εκκενώσει Αφγανούς υπηκόους που είχαν βοηθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στον 20ετή πόλεμο κατά των Ταλιμπάν.
Ώρες προτού οι Ταλιμπάν καταλάβουν τον έλεγχο της πρωτεύουσας του Αφγανιστάν στις 15 Αυγούστου 2021, ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν εξακολουθούσαν να συζητούν και να οργανώνουν βασικές ενέργειες που εμπλέκονται σε μια μαζική εκκένωση πολιτών.
Οι ξένοι ήταν απογοητευμένοι και καχύποπτοι καθώς η αμερικανική διοίκηση είχε πολλές συναντήσεις και διαβουλεύσεις, αλλά παρέμενε κολλημένη στη γραφειοκρατική αδράνεια και στερούνταν εγρήγορσης μέχρι και την τελευταία στιγμή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Χώρα-φάντασμα το Αφγανιστάν: Εκτεταμένη πείνα & βαρυχειμωνιά οδηγούν στον κατήφορο της ανθρωπιστικής κρίσης
Ενώ η λέξη "άμεσα" κυριαρχεί στο έγγραφο, είναι σαφές ότι οι αξιωματούχοι προσπαθούσαν ακόμη να ολοκληρώσουν τα σχέδιά τους το απόγευμα της 14ης Αυγούστου. Για παράδειγμα, μόλις είχαν αποφασίσει ότι έπρεπε να ειδοποιήσουν το τοπικό αφγανικό προσωπικό «για να αρχίσει να καταγράφει το ενδιαφέρον του για μετεγκατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες», όπως αναφέρει το έγγραφο, ενώ εξακολουθούσαν μέχρι την τελευταία στιγμή να καθορίζουν ποιες χώρες θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως σημεία διέλευσης για τους εκτοπισμένους.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν ήταν αποφασισμένος να τερματίσει τη συμμετοχή της χώρας στον πιο μακροχρόνιο πόλεμο της και τον περασμένο Απρίλιο ανακοίνωσε τα σχέδιά του να αποσύρει όλες τις δυνάμεις των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Ο πρόεδρος Τραμπ είχε προηγουμένως κλείσει μια συμφωνία για αποχώρηση των ΗΠΑ έως τον Μάιο του 2021.
Τα ποσοστά αποδοχής του Μπάιντεν δεν έχουν ακόμη ανακάμψει από τις χαοτικές σκηνές εκείνων των τελευταίων στιγμών, με Αφγανούς να πέφτουν στο θάνατο από στρατιωτικά μεταφορικά και την επίθεση αυτοκτονίας που σκότωσε 13 μέλη του στρατού των ΗΠΑ και δεκάδες Αφγανούς έξω από τις πύλες του αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι.
Το Atlantic ανέφερε αυτή την εβδομάδα ότι χιλιάδες ευάλωτοι Αφγανοί παραμένουν εγκλωβισμένοι στη γραφειοκρατική κόλαση, φοβισμένοι ότι οι Ταλιμπάν που πολέμησαν για χρόνια θα τους κυνηγήσουν.
Αργότερα αυτό το μήνα, το Κογκρέσο θα ορίσει μέλη σε μια δικομματική επιτροπή 12 ατόμων που θα μελετήσει τον πόλεμο και θα εκδώσει μια έκθεση παρόμοια με την Επιτροπή της 11ης Σεπτεμβρίου.
Το αμερικάνικο ΜΜΕ, Axios, εξασφάλισε την «σύνοψη συμπερασμάτων» του NSC για συνεδρίαση της λεγόμενης Deputies Small Group. Αυτή, συγκεντρώνει κορυφαίους βοηθούς σε διάφορα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και συνήθως θέτει τις βάσεις για τις συνεδριάσεις των Αναπληρωτών ή των Διευθυντών ή επεξεργάζεται πρακτικές λεπτομέρειες για την εκτέλεση αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί από τα αφεντικά τους. Το έγγραφο αφορούσε "Μετεγκαταστάσεις εκτός Αφγανιστάν" και η συνάντηση πραγματοποιήθηκε από τις 3:30 έως τις 4:30 μ.μ. το απόγευμα της 14ης Αυγούστου, ώρα Ουάσιγκτον. Εκείνη τη στιγμή, μαχητές των Ταλιμπάν προωθούνταν προς την Καμπούλ.
Στη συνάντηση προήδρευσε η αξιωματούχος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Λιζ Σέργουντ-Ράνταλ και περιελάμβανε ανώτερους αξιωματούχους από πολλές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του στρατηγού Τζον Χάιτεν, αντιπροέδρου του Μικτού Επιτελείου.
Οι σημειώσεις της συνάντησης υπογραμμίζουν πόσες κρίσιμες ενέργειες αποφάσιζε η κυβέρνηση Μπάιντεν την τελευταία στιγμή - λίγες ώρες πριν πέσει η Καμπούλ και ο πρώην πρόεδρος του Αφγανιστάν Ασράφ Γκάνι εγκαταλείψει το παλάτι του με ελικόπτερο.
Τα θέματα δράσης που αποφασίστηκαν στη συνεδρίαση περιελάμβαναν:
- "Το κράτος θα εργαστεί για να προσδιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες για να χρησιμεύσουν ως σημεία διέλευσης. Τα σημεία διέλευσης πρέπει να μπορούν να φιλοξενούν πολίτες των ΗΠΑ, Αφγανούς υπηκόους, υπηκόους τρίτων χωρών και άλλους εκτοπισμένους".
- "Η Πρεσβεία της Καμπούλ θα ειδοποιήσει το LES [το τοπικό προσωπικό] να αρχίσει να εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για μετεγκατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες και να αρχίσει να προετοιμάζεται αμέσως για την αναχώρηση".
«Αν και δεν πρόκειται να σχολιάσουμε τα εσωτερικά έγγραφα που διέρρευσαν, οι σημειώσεις που επιλέχθηκαν από μια συνάντηση δεν αντικατοπτρίζουν τους μήνες εργασίας που ήταν ήδη σε εξέλιξη», είπε στο Axios η εκπρόσωπος του NSC, Έμιλι Χορν.
«Νωρίτερα το καλοκαίρι, ξεκινήσαμε την Επιχείρηση Allies Refuge και είχαμε συνεργαστεί με το Κογκρέσο για να ψηφίσουμε νομοθεσία που μας έδινε μεγαλύτερη ευελιξία για να μεταφέρουμε γρήγορα τους Αφγανούς εταίρους», είπε η Χορν.
«Χάρη σε αυτού του είδους τον σχεδιασμό και άλλες προσπάθειες μπορέσαμε να διευκολύνουμε την εκκένωση περισσότερων από 120.000 Αμερικανών, νόμιμων μόνιμων κατοίκων, ευάλωτων Αφγανών και άλλων εταίρων».
Το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων στην Ουάσιγκτον
Μέχρι τη στιγμή που έλαβε χώρα η απογευματινή συνάντηση του Σαββάτου, ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Μπάιντεν συνεδρίαζαν όλο το εικοσιτετράωρο για να αντιμετωπίσουν την ταχεία διάλυση του Αφγανιστάν.
Η διοίκηση είχε λάβει κάποια μέτρα που θα τους βοηθούσαν να απομακρυνθούν τελικά περισσότεροι από 120.000 άνθρωποι από το αεροδρόμιο της Καμπούλ έως τις 31 Αυγούστου — η αναθεωρημένη προθεσμία αποχώρησης του προέδρου.
Εν μέσω χάους και θανάτου, η προσπάθεια απομάκρυνσης τόσο των πολιτών των ΗΠΑ όσο και των συνεργαζόμενων Αφγανών υπηκόων εκτελέστηκε σε συνεργασία με συμμάχους και πολλές απεγνωσμένες αυτοσχέδιες προσπάθειες από τον ιδιωτικό τομέα και ομάδες βετεράνων.
Τα στρατεύματα ήταν προ-τοποθετημένα στην περιοχή, ώστε να μπορέσουν να φτάσουν γρήγορα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ για να προχωρήσουν στην εκκένωση. Η διοίκηση είχε επισπεύσει τις εγκρίσεις Ειδικής Βίζας Μετανάστευσης [SIV] και οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν είχαν εξερευνήσει με άλλες χώρες τις δυνατότητες να χρησιμεύουν ως σημεία διέλευσης για τους εκτοπισμένους - κάτι που τελικά οδήγησε σε ένα δίκτυο που φιλοξένησε δεκάδες χιλιάδες Αφγανούς που περίμεναν για επεξεργασία των αιτημάτων τους.
Ωστόσο, πολλές από τις βασικές αποφάσεις δεν είχαν ληφθεί την παραμονή της πτώσης της Καμπούλ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αφγανιστάν: Έκθεση του ΟΗΕ αποκαλύπτει ότι οι Ταλιμπάν έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 100 μέλη της πρώην κυβέρνησης
Ο ίδιος ο πρόεδρος - και η κοινότητα των πληροφοριών του - υπερεκτίμησαν την ικανότητα του αφγανικού στρατού να υπερασπιστεί το έδαφός του ενάντια στους Ταλιμπάν.
Και περιπλέκοντας περαιτέρω την κατάσταση, ο Γκάνι είχε παρακαλέσει προσωπικά τον Μπάιντεν να μην κάνει μαζικές εκκενώσεις Αφγανών νωρίτερα μέσα στο έτος. Φοβόταν ότι αυτό θα σήμαινε απώλεια πίστης στην κυβέρνησή του.
Πολλοί εξωτερικοί σύμβουλοι έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς οι Ταλιμπάν σάρωναν τις πρωτεύουσες των επαρχιών στην πορεία προς τον Αύγουστο.
«Οι άνθρωποι στο Λευκό Οίκο μου έλεγαν συνέχεια ότι αυτό που τους απασχολούσε περισσότερο ήταν η οπτική μιας χαοτικής εκκένωσης», είπε ο Ματ Ζέλερ, πρώην αξιωματικός της CIA που επικοινώνησε με αξιωματούχους της διοίκησης τον Φεβρουάριο του 2021 για την προστασία των Αφγανών που συνεργάζονταν οι Αμερικάνοι.
«Στις 13 Ιουλίου, προσφερθήκαμε να συνεργαστούμε μαζί τους για να βοηθήσουμε στην εκκένωση των συνεργατών μας», πρόσθεσε ο Ζέλερ. «Όλοι είδαμε αυτή την καταστροφή να έρχεται πριν συμβεί το αναπόφευκτο. Δεν μας επισκέφτηκαν παρά μόνο στις 15 Αυγούστου, την ημέρα που έπεσε η Καμπούλ».
Ο Μαρκ Τζέικομπσον, αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν επί διακυβέρνησης Ομπάμα, είπε στον Axios:
«Το ότι δεν είχε ολοκληρωθεί τόσος σχεδιασμός, ιεράρχηση και αντιμετώπιση βασικών ερωτημάτων, ακόμη και όταν η Καμπούλ ήταν έτοιμη να πέσει, υπογραμμίζει την απουσία επαρκούς διαυπηρεσιακού σχεδιασμού».
«Αυτό είναι ιδιαίτερα εκπληκτικό δεδομένου του βάθους της εμπειρίας στο Αφγανιστάν και τις επιχειρήσεις έκτακτης ανάγκης σε αυτό το θέατρο».
