Το 2022, ένα από τα κύρια σημάδια της ειδικής επιχείρησης που διεξάγεται στην Ουκρανία, ήταν η ενεργή επιχειρησιακή εργασία των δυτικών στρατιωτικών πληροφοριών. Συνηθίζεται να ξεχωρίζουμε τις δορυφορικές αναγνωρίσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, αλλά τα ειδικά αεροσκάφη αναγνώρισης παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο, και ίσως ακόμη πιο σημαντικό. Τι είδους συσκευές χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ στον αέρα για να βοηθήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, πώς λειτουργούν και τι μπορεί να τους αντιτάξει η Ρωσία;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πόλεμος στην Ουκρανία: «Η Ρωσία παλεύει 5 μήνες να καταλάβει την Μπαχμούτ γιατί διαθέτει τεράστιο υπόγειο δίκτυο»
Τι μελετούν τα δυτικά αναγνωριστικά αεροπλάνα που παρατηρούν το έδαφος της Ουκρανίας
Σχεδόν ολόκληρο το επίγειο περιβάλλον.
Η ανάλυση του ραντάρ πλευρικής σάρωσης, καθιστά δυνατό τον εντοπισμό επίγειων στόχων στο μέγεθος μιας μοτοσικλέτας. Δηλαδή, δεν είναι εύκολο να ανιχνευθεί ένα συγκεκριμένο αυτοκινούμενο σιδερένιο κουτί, αλλά μπορείς να δώσεις ακριβώς τις συντεταγμένες πέντε αρμάτων μάχης για παράδειγμα. Ορισμένα αεροσκάφη, είναι ακόμη σε θέση να ακούν ενσύρματες και ραδιοφωνικές γραμμές αναμετάδοσης. Άρα, η αεροπορία αναγνώρισης είναι πολύ δυσάρεστη.
Ωστόσο, αυτά τα αεροσκάφη έχουν και τους περιορισμούς τους. Είναι γενικά αποδεκτό ότι, τα αναγνωριστικά αεροσκάφη παρατηρούν τόσο τον αέρα όσο και το έδαφος. Στην πραγματικότητα, το καθένα από αυτά εκτελεί τις δικές του λειτουργίες.
Αεροσκάφος Boeing E-3A Sentry
Αυτά τα αεροσκάφη δεν πραγματοποιούν αναγνώριση εδάφους. Το καθήκον τους είναι η αναγνώριση του εναέριου χώρου. Συχνά τα ονομάζουμε AWACS (AWACS, Airborne Warning and Control System), αλλά στην πραγματικότητα το E-3A Sentry είναι μόνο μέρος αυτού του συστήματος. Στη ρωσική παράδοση, αυτά τα αεροσκάφη ονομάζονται AWACS (Airborne Early Warning Radar).
Η καμπυλότητα της επιφάνειας της γης είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην αναγνώριση ραντάρ. Ένα επίγειο ραντάρ (συμβατικό, όχι βραχέων κυμάτων πάνω από τον ορίζοντα), εάν βρίσκεται σε μεγάλο ύψος, μπορεί να ανιχνεύσει ένα μαχητικό που πετά σε εξαιρετικά χαμηλό έως και 200 μέτρων, σε απόσταση 30-40 km, έναν πύραυλο κρουζ σε υψόμετρο 50 m σε απόσταση 23-30 km. Αυτό είναι το φυσικό όριο. Ονομάζεται «ραδιοορίζων». Όσο ψηλότερα είναι το ραντάρ, τόσο πιο μακριά μπορεί να κοιτάξει πέρα από τον ραδιοφωνικό ορίζοντα.
Το Boeing E-3A Sentry με αυτή την έννοια είναι πολύ πιο ισχυρό. Από το ύψος πτήσης (περίπου εννέα χιλιόμετρα), μπορεί να ανιχνεύσει βομβαρδιστικό σε μεσαίο και μεγάλο υψόμετρο σε απόσταση 600 km, μαχητικό σε χαμηλό ύψος 360 km, βλήμα κρουζ σε εξαιρετικά χαμηλό ύψος 260 km, πλοίο επιφανείας σε απόσταση μεγαλύτερη από 400 km. Πάνω από την άτρακτο του αεροσκάφους βρίσκεται, όπως λένε οι Αμερικάνοι, το "Rotodom", ένα τεράστιο περιστρεφόμενο φακοειδές φέρινγκ, στο οποίο είναι εγκατεστημένη μια συστοιχία κεραιών ραντάρ σε φάση. Το πλήρωμα είναι 20-22 άτομα, εκ των οποίων οι τέσσερις πιλότοι, οι 14-16 χειριστές, ένας μηχανικός εξοπλισμού ραντάρ και ένας ή δύο τεχνικοί. Διάρκεια πτήσης 11 ώρες.
Η δεύτερη σημαντική λειτουργία αυτού του αεροσκάφους, είναι η καθοδήγηση μαχητικών σε εναέριους στόχους. Δηλαδή, μπορεί να χρησιμεύσει ως διοικητήριο αεροπορίας. Ως εκ τούτου, διαθέτει ένα μεγάλο σετ εξοπλισμού για όλους τους τύπους επικοινωνίας. Πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του αέρα μπορούν να μεταδοθούν σε πραγματικό χρόνο σε διάφορα εδάφη, επιφανειακά αντικείμενα, θέσεις εντολών χρησιμοποιώντας διάφορα ψηφιακά πρωτόκολλα ανταλλαγής.
Η πιο ευέλικτη γραμμή επικοινωνίας είναι η Link 16. Ο εξοπλισμός της, είναι εγκατεστημένος σε πολλές θέσεις διοίκησης της Ουκρανίας, το αντιπλοϊκό σύστημα RK-360 Neptune. Έτσι, η αεράμυνα της Ουκρανίας λαμβάνει πληροφορίες για την κατάσταση στον αέρα, επαρκείς για να μην ενεργοποιεί τα ραντάρ της κατά τη διάρκεια επιδρομών μέχρι τη στιγμή που είναι απαραίτητο να ανοίξει πυρ.
Είναι αλήθεια ότι, υπάρχει μια σημαντική λεπτομέρεια. Το "Sentry", κατά κανόνα, κινείται συνεχώς κατά μήκος μιας διαδρομής περίπου 1,5 χιλιομέτρων κατά μήκος των δυτικών συνόρων της Ουκρανίας και πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα. Επομένως, δεν μπορεί να βρίσκεται πάντα στο «σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή». Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους περιορισμούς, βλέπει τελικά την περιοχή σε βάθος μόλις 200-250 km και μόνο στα δυτικά της χώρας.
Με άλλα λόγια, η αεράμυνα της Ουκρανίας δεν μπορεί να βασίζεται πλήρως σε τέτοια βοήθεια. Ίσως το E-3A Sentry να παράσχει πληροφορίες σχετικά, με την προσέγγιση ρωσικών αεροσκαφών ή πυραύλων κρουζ - ή ίσως όχι.
S-100B Argus με FSR-890 AWACS
Πολύ πιο απλό και χαμηλής ισχύος ιπτάμενο ραντάρ κατασκευασμένο στη Σουηδία. Περιπολεί σε υψόμετρα από δύο έως έξι χιλιόμετρα, διαθέτει ραντάρ χαμηλής ισχύος και δεν μπορεί να καυχηθεί για σημαντική εμβέλεια ανίχνευσης στόχου. Για ένα ύψος πτήσης έξι χιλιομέτρων, η εμβέλεια για μεγάλα αεροσκάφη δεν υπερβαίνει τα 400 km, για μικρά αεροσκάφη σε χαμηλά ύψη - 150-200 km.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η κεραία σταθερής συστοιχίας φάσης. Ο καμβάς του, διαστάσεων 9x0,8 m είναι τοποθετημένος κάθετα (στη μικρότερη πλευρά), πάνω από την άτρακτο σε ένα επίπεδο φέρινγκ. Λόγω αυτού του σχεδιασμού, το αεροσκάφος δεν παρέχει σφαιρική άποψη του εναέριου χώρου, τον σαρώνει μόνο σε δύο τομείς 120 μοιρών προς την πλευρά της διαδρομής. Για να δεί τις «νεκρές ζώνες» απαιτείται ελιγμός. Πλήρωμα - δύο πιλότοι και τέσσερις χειριστές.
RC-135V ή RC-135W Rivet Joint
Πρόκειται για το πρώτο σημαντικό αναγνωριστικό αεροσκάφος του ΝΑΤΟ που επιχειρεί εναντίον των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το κύριο ηλεκτρονικό αεροσκάφος αναγνώρισης (RER).
Στα σοβιετικά χρόνια, πολλά τέτοια αεροσκάφη επιχείρησαν πάνω από τη Θάλασσα του Οχότσκ (η οποία δεν θεωρούνταν ακόμη ενδοχώρα της Ρωσίας) και τον Ειρηνικό Ωκεανό, αμερικανικά πλοία αναγνώρισης βρίσκονταν στη θάλασσα και αμερικανικοί δορυφόροι πέρασαν πάνω από αυτήν την περιοχή. Έχοντας επί του σκάφους ραδιοφωνικούς σταθμούς πληροφοριών, που λειτουργούσαν σε απόσταση 800 km από την πλευρά της διαδρομής, το RC-135 εντόπιζε τις εγκαταστάσεις αεράμυνας της ΕΣΣΔ και πολλές άλλες μονάδες και αντικείμενα σε αυτά τα μέρη.
Σήμερα, το συγκεκριμένο αεροσκάφος είναι το πιο επιβλαβές από ολόκληρη τη Μοίρα αναγνώρισης του ΝΑΤΟ, που πετά γύρω από την Ουκρανία. Συγκεκριμένα, είναι αυτό που αναφέρει στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, στοιχεία για την εκτόξευση πυραύλων της ρωσικής αεροπορίας μεγάλου βεληνεκούς.
Ο εξοπλισμός ραδιοαναχαίτισης παρακολουθεί τη λειτουργία όλων των μέσων επικοινωνίας στα αεροδρόμια - από το φορητό ραδιόφωνο που ανήκει στον οδηγό του βυτιοφόρου μέχρι τον ραδιοφωνικό σταθμό του διευθυντή πτήσης, ενεργοποιώντας το ραντάρ και τα ραδιόμετρα επί του σκάφους.
Και σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, καθορίζει με ακρίβεια: πότε, πόσοι και ποιοι τύποι βομβαρδιστικών ετοιμάζονται για απογείωση. Μετά την απογείωση, συνεχίζεται η παρακολούθηση των βομβαρδιστικών στη διαδρομή. Επομένως, για την αεράμυνα της Ουκρανίας, τις περισσότερες φορές δεν είναι μυστικό πότε και με τι ακριβώς θα χτυπήσει η αεροπορία μεγάλης εμβέλειας των Ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων.
Όταν τα ουκρανικά UAV επιτέθηκαν στα αεροδρόμια Engels και Dyagilevo, το RC-135 είχε την πιο σημαντική λειτουργία, να καθορίσει πότε θα εμφανίζονταν τρύπες στο πεδίο του ραντάρ της Ρωσίας λόγω βλάβης ορισμένων ραντάρ ή απόσυρσής τους για συντήρηση κ.λπ. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, άνοιξε τη διαδρομή του εχθρού.
