Τα τελευταία τέσσερα χρόνια αποδείχθηκαν καρποφόρα για τη Lockheed Martin στην Ευρώπη, καθώς έξι έθνη έχουν συνδέσει τις πολεμικές αεροπορίες τους με το μαχητικό αεροσκάφος F-35 πέμπτης γενιάς της αμερικανικής εταιρείας.
Παρά τις εκκλήσεις από τους Γάλλους ηγέτες προς τους γείτονές τους, να «αγοράσουν ευρωπαϊκά», το F-35 κερδίζει σταθερά εγχώριους υποψηφίους στους πιο πρόσφατους διαγωνισμούς μαχητικών αεροσκαφών, όπως το Dassault Rafale, το JAS 39 Gripen της Saab και το Eurofighter Typhoon που αναπτύχθηκε από την Airbus BAE Systems και Leonardo.
Αυτό το κύμα επιτυχίας, οφείλεται στο υψηλό ποσοστό διαλειτουργικότητας του F-35 Joint Strike Fighter με συμμάχους και εταίρους, ιδιαίτερα στο ΝΑΤΟ, «μαζί με τον εγγυημένο οδικό χάρτη αναβάθμισής του», είπαν αναλυτές στο Defense News. Αλλά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, σημείωσαν, «το τζετ έφτασε στην Ευρώπη με παρθένο χρονοδιάγραμμα, καθώς πολλά έθνη, ήθελαν να ανανεώσουν τους στόλους τους μέχρι το τέλος της δεκαετίας».
Το Βέλγιο έγινε το 2018 ο πρώτος πελάτης Ξένων Στρατιωτικών Πωλήσεων του F-35 από την Ευρώπη, δεσμεύοντας να αγοράσει 34 αεροσκάφη F-35A. Δύο χρόνια αργότερα, ακολούθησε η Πολωνία και τώρα σχεδιάζει να προμηθευτεί 32 F-35A.
Το 2021, η Ελβετία και η Φινλανδία, επέλεξαν η καθεμία την πλατφόρμα για να αντικαταστήσουν τα αντίστοιχα F-18 Hornets τους, με την πρώτη να δεσμεύεται για 36 αεροσκάφη και τη δεύτερη σε 64. Πιο πρόσφατα, η Γερμανία πρόκειται να προμηθευτεί 35 αεροσκάφη F-35A, για να αντικαταστήσει τα πυρηνικά της όπλα μεταφέροντας αεροσκάφη P-200 Tornado και η Τσεχική Δημοκρατία έχει δεσμευτεί να αγοράσει 24 F-35A, καθώς αποσύρει τα Gripen της.
Οι επίσημες διαδικασίες προμηθειών για την Ελβετία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία και την Τσεχική Δημοκρατία, «δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει», δήλωσε αξιωματούχος της Lockheed Martin σε email στο Defense News. Τελικά, η εταιρεία αναμένει ότι περισσότερα από 550 F-35, θα σταθμεύσουν στην Ευρώπη έως το 2030, για να περιλαμβάνουν μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ που θα εδρεύουν στο Royal Air Force Lakenheath στην Αγγλία.
Άλλοι συμμετέχοντες στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα περιλαμβάνουν τη Δανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Συμβόλαια και απώθηση
Μέρος της επιτυχίας του F-35 στην Ευρώπη οφείλεται στον μεγάλο χρόνο, καθώς πολλές ευρωπαϊκές αεροπορικές δυνάμεις προετοιμάζονται να ανακεφαλαιοποιήσουν τους στόλους τέταρτης γενιάς τους, δήλωσε ο Douglas Barrie, ανώτερος συνεργάτης για τη στρατιωτική αεροδιαστημική στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
«Εν μέρει από σχεδιασμό και εν μέρει από καλή τύχη, το F-35 εμφανίστηκε την κατάλληλη στιγμή», είπε στο Defense News.
«Οι ευρωπαίοι κατασκευαστές μαχητικών, είχαν παραδοσιακά μεγαλύτερη επιτυχία εκτός της ηπείρου», σημείωσε ο Richard Aboulafia, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων AeroDynamic Advisory.
Η γαλλική εταιρεία Dassault, ειδικότερα, σημείωσε πρόσφατα αξιόλογες νίκες εκτός της ηπείρου, κερδίζοντας συμβόλαια για την πώληση του Rafale, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και την Ινδονησία, μεταξύ άλλων. Από την ευρωπαϊκή πλευρά, εκτός της χώρας μας φυσικά, η Γαλλία το 2021 υπέγραψε συμβόλαιο για την παροχή στην Κροατία, με 12 μεταχειρισμένα αεροσκάφη Rafale.
Αλλά το κύριο σημείο πώλησης για την αγορά ενός ευρωπαϊκού πλαισίου αεροσκαφών, για μη ηπειρωτικούς συμμάχους και εταίρους - η υπόσχεση μιας μακροχρόνιας στρατηγικής σχέσης - «απλώς δεν ισχύει για την Ευρώπη του ΝΑΤΟ», είπε ο Aboulafia για τα μέλη της ευρωπαϊκής συμμαχίας.
Τα βασικά οφέλη περιλαμβάνουν τη διαλειτουργικότητα του F-35. Το αεροσκάφος χρησιμοποιείται σε αποστολές του ΝΑΤΟ όπως η Baltic Air Policing, και οι ΗΠΑ ανέπτυξαν νωρίτερα αυτό το έτος αρκετά αεροσκάφη στα ανατολικά σύνορα της συμμαχίας, για να υποστηρίξουν αποστολές πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.
«Καθώς περισσότερα έθνη επιλέγουν το F-35, οι ένοπλες υπηρεσίες αυτών των χωρών γίνονται όλο και πιο διαλειτουργικές σε πληρώματα εδάφους, εκπαίδευση και επιμελητεία», δήλωσε ο Dan Darling, ανώτερος αναλυτής της Forecast International.
Επιπλέον, το F-35 συνοδεύεται από έναν ισχυρό οδικό χάρτη αναβάθμισης, με μια σταθερή ροή βελτιώσεων προϊόντων που διασφαλίζει ότι, το αεροσκάφος θα παραμείνει σχετικό για τις επόμενες δεκαετίες.
Η επανεμφάνιση της Ρωσίας ως αντιπάλου στην Ευρώπη, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία ώθησε επίσης, τους συμμάχους να δώσουν προτεραιότητα στις τεχνολογίες stealth, ιδιαίτερα για τη Γερμανία και τη Φινλανδία.
Οι πρόσφατες επιλογές δεν ήταν όλες χωρίς εμπόδια. Να υπενθυμίσουμε ότι, ένας ελβετικός συνασπισμός σοσιαλιστών και μελών του Κόμματος των Πρασίνων, ξεκίνησε μια προσπάθεια, με την ονομασία «Σταματήστε τα F-35», για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την απόφαση προμήθειας πριν από τη λήξη της περιόδου προσφοράς τον Μάρτιο.
Στο Πενταπόσταγμα σε άρθρο μας αναφέραμε: Ματαίωση από την Ελβετία για την αγορά των F-35; Η συμφωνία για Rafale φέρνει άλλου είδους υποστήριξη.
Ο συνασπισμός «Σταματήστε τα F-35», απάντησε στη δήλωσή του στις 24 Αυγούστου ότι η κυβέρνηση έδωσε μια «κενή υπόσχεση», να περιμένει ένα δημοψήφισμα πριν υπογραφεί η σύμβαση και χαρακτήρισε την απόφαση «μια δειλή αποφυγή». Ένας εκπρόσωπος του συνασπισμού είπε στο Defense News σε ένα email ότι, η ομάδα συζητά τις επόμενες κινήσεις της, αλλά «δεν θα τα παρατήσει».
Από την πλευρά της Γερμανίας, η απόφαση για την προμήθεια F-35 έρχεται σε αντίθεση με πολυετή σχέδια για αγορά F-18 της Boeing και προκάλεσε περαιτέρω ένταση μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού, καθώς τα δύο έθνη έχουν επίσης θέσει εμπόδια, στη γαλλογερμανική Ισπανική προσπάθεια να κατασκευαστεί ένα μαχητικό επόμενης γενιάς.
Ευρωπαϊκές φιλοδοξίες
Η επιτυχία του F-35 στην Ευρώπη, θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στις διαδοχικές προσπάθειες για «την ανάπτυξη ενός μαχητικού αεροσκάφους έκτης γενιάς και των σχετικών οπλικών συστημάτων», σημείωσαν οι αναλυτές. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία, συνεργάστηκαν για να αναπτύξουν τεχνολογίες αιχμής για να τροφοδοτήσουν το πρόγραμμα Future Combat Air System, γνωστό επίσης, με τη συντομογραφία του FCAS και το ψευδώνυμό του Tempest, με τη Σουηδία ως παρατηρητή.
Εν τω μεταξύ, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία δεσμεύτηκαν στη δική τους προσπάθεια FCAS, γνωστή και με τη γαλλική συντομογραφία SCAF, για το σύστημα μάχης aérien du futur.
Κατά τη διάρκεια μιας ενημέρωσης για τα κέρδη του Μαρτίου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Dassault Trappier, έφερε την ευθύνη στο Βερολίνο. «Θα δούμε με τον Νο. 1 εταίρο μας, που είναι η Γερμανία, εάν η πρώτη απόφαση που θα λάβουν (μετά την επένδυση 100 δισεκατομμυρίων ευρώ- 99,8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ -σε νέες αμυντικές δυνατότητες). είναι να υπογράψουν το συμβόλαιο FCAS ή να αγοράσουν το F- 35», είπε τότε.
Επόμενα βήματα
Οι προσπάθειες ανακεφαλαιοποίησης του στόλου εντός της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού της Ισπανίας, θα μπορούσαν να γίνουν δεκτές. Η Πολεμική Αεροπορία πραγματοποιεί ξεχωριστές προσπάθειες για την αντικατάσταση έως και 70 EF-18A Hornets και τον Ιούνιο η υπηρεσία υπέγραψε σύμβαση, για την αντικατάσταση των 20 παλαιότερων πλατφορμών της που εδρεύουν στα Κανάρια Νησιά, με 16 αεροσκάφη Eurofighter Typhoon Tranche 4.
Αλλά ο ευρύτερος στόλος Hornet δεν έχει αντικαταστάτη. Αξιωματούχοι της ισπανικής Πολεμικής Αεροπορίας είπαν στο Defense News τον Νοέμβριο ότι, η επιλογή ήταν μεταξύ του Typhoon και του F-35. Αυτοί οι αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι, εάν οι ναυτικοί ομόλογοί τους αποφασίσουν να προμηθευτούν το F-35B για να αντικαταστήσουν τον γερασμένο στόλο Harrier, αυτό ανοίγει μια ευκαιρία να αγοράσουν F-35A.
Η Πορτογαλία επίσης , ως χειριστής F-16, θα μπορούσε τελικά να επιλέξει F-35. Η ανακοίνωση της Τσεχίας δείχνει ότι, μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι στόλοι της Ανατολικής Ευρώπης για να οπλιστούν. Η Ρουμανία, έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την παραγωγή F-35 μετά το 2030, σύμφωνα με έκθεση της Euractiv.
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα τον Ιούνιο υπέβαλε επίσημη επιστολή αιτήματος για την προμήθεια 20 F-35A έως το 2028 και οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη, μεταξύ αξιωματούχων της χώρας και της Lockheed Martin.