Μπορούν η Ρωσία και η Γερμανία να κάνουν μια συμφωνία χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ;
Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει σε άρθρο του ο Νίκολα Μίκοβιτς, δημοσιογράφος με έδρα τη Σερβία, προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις μέσα από αυτό, κυριότερα σημεία του οποίου είναι τα ακόλουθα:
"Η εποχή της Άνγκελα Μέρκελ φτάνει στο τέλος της. Κατά τη διάρκεια της 16χρονης θητείας της ως καγκελαρίου της Γερμανίας, φέρεται να είχε 30 συναντήσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Τι συζήτησαν οι δύο ηγέτες κατά την αποχαιρετιστήρια επίσκεψη της Μέρκελ στη Μόσχα στις 20 Αυγούστου και ποιο είναι το μέλλον των σχέσεων Ρωσίας-Γερμανίας;
Σύμφωνα με αναφορές, τα θέματα ενέργειας, συγκεκριμένα ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2, καθώς και η κατάσταση στην Ουκρανία, το Αφγανιστάν και τη Λευκορωσία, ήταν στην ατζέντα. Δεδομένου ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο από τους μακροβιότερους ηγέτες της Ευρώπης συμπίπτουν με την πρώτη επέτειο της φερόμενης δηλητηρίασης του κριτικού του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι, δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι η Μέρκελ προσπάθησε να θίξει αυτό το θέμα.
Ακόμη και σε συνέντευξη Τύπου μαζί με τον Πούτιν, η Γερμανίδα καγκελάριος είπε ότι παρότρυνε τον Ρώσο ηγέτη να απελευθερώσει τον πολιτικό της αντιπολίτευσης από τη φυλακή.
Όλα για το χρήμα..
Ωστόσο, από τη σκοπιά των γερμανικών επιχειρήσεων, η ενεργειακή συνεργασία με τη Μόσχα έχει προτεραιότητα έναντι των ρωσικών εσωτερικών ζητημάτων, γι 'αυτό και το Βερολίνο είναι απίθανο να επιμείνει στην επιβολή νέων κυρώσεων στη Μόσχα λόγω του Ναβάλνι.
Η Γερμανία έχει ήδη εξασφαλίσει σταθερές προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2, που τρέχει από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
Το πρόβλημα για το Βερολίνο, ωστόσο, είναι ότι η Μέρκελ υποσχέθηκε πρόσφατα στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ότι θα λάβει από τη Ρωσία, δέσμευση για παράταση της διέλευσης φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας για άλλα 10 χρόνια από το 2024 έως το 2034.
Με άλλα λόγια, αν και η Γερμανία θα έχει σύντομα δύο γραμμές απευθείας προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία και δεν θα εξαρτάται αναφορικά με τη διαμετακόμιση του από την Ουκρανία, η ηγεσία της πρέπει να διασφαλίσει ότι το Κίεβο θα συνεχίσει να λαμβάνει τέλη διαμετακόμισης από τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom.
Πιστεύεται ότι ένας από τους κύριους στόχους του Κρεμλίνου είναι η ολοκλήρωση του Nord Stream 2 προκειμένου να παρακάμψει την Ουκρανία ως χώρα διέλευσης.
Ωστόσο, είναι απολύτως πιθανό ότι η ρωσική ηγεσία να συμφωνήσει τελικά κάνοντας ορισμένες παραχωρήσεις στη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και να επεκτείνει τη σύμβαση διαμετακόμισης αερίου με την κρατική εταιρεία της Ουκρανίας Naftogaz.
"Η Ρωσία θα συμμορφωθεί πλήρως με τις δεσμεύσεις της για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου, ακόμη και μετά την αποχώρηση της Μέρκελ από τη γερμανική καγκελαρία", δήλωσε ο Πούτιν επισημαίνοντας ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να διατηρήσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου της Ουκρανίας, λέγοντας όμως ότι "το θέμα εξαρτάται από τους Ευρωπαίους καταναλωτές που υπογράφουν συμβάσεις με τη Ρωσία".
Με άλλα λόγια, εάν οι ευρωπαϊκές εταιρείες συμφωνήσουν να αγοράσουν μεγάλες ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου μετά το 2024, η Gazprom θα επεκτείνει τη σύμβαση διαμετακόμισης αερίου με το Κίεβο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μέρκελ θα επισκεφθεί την ουκρανική πρωτεύουσα στις 22 Αυγούστου και αναμένεται να ενημερώσει τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για το αποτέλεσμα της συνάντησής της με τον Πούτιν.
Κυκλοφορούν φήμες ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να λάβει μια ελάχιστη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου σε αντάλλαγμα για την εφαρμογή της λεγόμενης φόρμουλας Στάινμαϊερ στην εμπόλεμη περιοχή Donbass.
Η φόρμουλα Steinmeier είναι ένα έγγραφο που καθορίζει τον μηχανισμό για την εξασφάλιση ειδικής κατάστασης για το Donbass.
Υπονοεί πολιτιστική και γλωσσική αυτονομία για την περιοχή, καθώς και διευρυμένες εξουσίες για τις τοπικές αρχές.
Δεδομένου ότι καμία από τις συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός δεν κατάφερε να τερματίσει αποτελεσματικά τη σύγκρουση που ξέσπασε το 2014, δεν είναι πολύ πιθανό να εφαρμοστεί πλήρως ούτε η φόρμουλα του Σταϊνμάιερ.
Ο ρόλος της Γερμανίας στις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας
Πράγματι, η Γερμανία χρειάζεται μια λίγο πολύ ήρεμη κατάσταση στην Ουκρανία για να μην υπάρχει πηγή αστάθειας στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και όχι η Γερμανία είναι αυτές που έχουν τον τελευταίο λόγο στην Ουκρανία, δεδομένου ότι το έθνος της Ανατολικής Ευρώπης βρίσκεται σταθερά στην τροχιά των ΗΠΑ από το 2014, όταν οι βίαιες διαδηλώσεις στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου είχαν ως αποτέλεσμα την ανατροπή του φιλορώσου πρόεδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Αν και πολλοί στο Κίεβο επέκριναν έντονα το Βερολίνο για το έργο Nord Stream 2, ορισμένες δυτικές ομάδες σκέψης έφτασαν στο σημείο να υποδηλώνουν ότι ένας από τους στόχους της Μέρκελ είναι να «αντιμετωπίσει τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του Πούτιν στην Ουκρανία».
Στην πραγματικότητα, είναι μάλλον αμφισβητήσιμο αν η Μόσχα έχει καθόλου αυτοκρατορικές φιλοδοξίες. Η εξωτερική πολιτική του Κρεμλίνου βασίζεται κυρίως στα ενεργειακά της συμφέροντα και η Ουκρανία, όπως και η Γερμανία, εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.
Υπάρχουν, ωστόσο, αναφορές που υποδηλώνουν ότι το Βερολίνο μπορεί σύντομα να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας, ιδιαίτερα στο σύστημα διαμετακόμισης φυσικού αερίου της χώρας.
Και αυτό είναι κάτι που η απερχόμενη Γερμανίδα καγκελάριος αναμένεται να συζητήσει με τον Ουκρανό ηγέτη.
Μετά τη συνάντηση με τη Μέρκελ, ο Ζελένσκι θα πετάξει στην Ουάσινγκτον για να συναντηθεί με τον Μπάιντεν στις 30 Αυγούστου, κάτι που αποτελεί άλλη ένδειξη ότι η ίδια η τύχη όλων των ενεργειακών συμφωνιών, καθώς και των ειρηνευτικών συνομιλιών, θα εξαρτηθεί από τη θέση των ΗΠΑ"
