Σε εκρηκτικούς τόνους ξεκίνησε το πρωί της Tετάρτης η συζήτηση επί του δύσκολου προϋπολογισμού περικοπών για το 2025 και ήδη από τα πρώτα λεπτά επισκιάστηκε από το μεταναστευτικό.
Μία μέρα μετά τις εκλογές σε Σαξονία και Θουριγγία ο Κρίστιαν Λίντνερ (FDP) δήλωσε πως "οι άνθρωποι έχουν μπουχτίσει με ένα γερμανικό κράτος που ίσως έχει χάσει τον έλεγχο στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου".
Προσέθεσε δε πως κανείς δεν ενδιαφέρεται πλέον να επιρρίψει ευθύνες ή να εξηγήσει ποιο μέτρο δεν είναι νομικά εφικτό. Ο κόσμος "θέλει να δει μια λύση", είπε ο υπουργός Οικονομικών Λίντνερ.
Η αντιπολίτευση ζητά την κατάργηση του δικαιώματος ασύλου και την απόρριψη των προσφύγων στα σύνορα. Μετά τις εκλογές στην ανατολική Γερμανία το FDP φαίνεται να συμφωνεί.
Η γερμανική κυβέρνηση παρουσιάζει σήμερα Πέμπτη (12/9) το νέο πακέτο για τη μετανάστευση και την εσωτερική ασφάλεια, την ώρα που η πολυδιαφημισμένη συμφωνία με την αξιωματική αντιπολίτευση ανήκει στο παρελθόν, αφού ο επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών Φρίντριχ Μερτς δεν παρέστη χθες σε σχετική συνεδρίαση, θεωρώντας ανεπαρκή τα προτεινόμενα μέτρα της κυβέρνησης Σολτς.
«Το μεταναστευτικό δεν λύνεται απλώς με μια συνέντεξη στην κυριακάτικη Bild» ανέφερε ο καγκελάριος Σολτς με ευθεία βολή κατά του Μερτς από το βήμα της βουλής. Παρόλαυτα είπε ότι παραμένει ανοιχτός σε διάλογο με την αντιπολίτευση και στηρίζει τις αποφάσεις της κυβέρνησης.
Η Γερμανία, όπως είπε, χρειάζεται μετανάστες, θα παραμείνει μια ανοιχτή κοινωνία και θα συνεχίσει να προσφέρει προστασία σε όσους διώκονται αλλά «δεν μπορεί απλώς να έρχεται στη Γερμανία όποιος θέλει. Πρέπει να μπορούμε να επιλέγουμε ποιος θα έρθει». Πάντως από την πλευρά της Χριστιανικής Ένωσης δεν εμφανίστηκε στο βήμα της βουλής ο Φρίντριχ Μερτς, αλλά ο Αλεξάντερ Ντόμπριντ από την ομάδα των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών βουλευτών.
Το νέο μεταναστευτικό πακέτο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα της Deutsche Welle παρά τις ενστάσεις της αντιπολίτευσης που δεν το θεωρεί αυστηρό, σηματοδοτεί σε κάθε περίπτωση μια στροφή της γερμανικής στάσης με ευρύτερες συνέπειες και για χώρες πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα.
Πάνω από 3 εκατομμύρια πρόσφυγες στη Γερμανία
Οι μετεκλογικές δημοσκοπήσεις δείχνουν πως τα κύρια ζητήματα που καθόρισαν το αποτέλεσμα των εκλογών είναι η πολιτική ασύλου και το μεταναστευτικό. Στα τέλη του 2023 η Γερμανία φιλοξενούσε περίπου 3,2 εκατομμύρια πρόσφυγες. Οι περισσότεροι εξ αυτών (πάνω από 1 εκατομμύριο) είναι Ουκρανοί, ενώ η δεύτερη πολυπληθέστερη ομάδα είναι οι Σύροι.
Μέσα στο 2024 αναμένονται γύρω στις 270.000 νέες αιτήσεις ασύλου. Οι περισσότερες αιτήσεις βέβαια απορρίπτονται. Κατά τα τέλη του 2023 ζούσαν στη Γερμανία μόλις 44.000 αναγνωρισμένοι αιτούντες άσυλο, ενώ σε πολύ περισσότερους αναγνωρίστηκε καθεστώς προσωρινής προστασίας. 745.000 άνθρωποι έχουν λάβει καθεστώς βάσει της Συνθήκης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες και 326.000 ακόμα άνθρωποι βρίσκονται υπό επικουρική προστασία, για παράδειγμα επειδή στην πατρίδα τους μαίνεται εμφύλιος πόλεμος.
Μισό εκατομμύριο αιτήσεις προσφύγων δεν έχουν διευθετηθεί ακόμη. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών σχεδόν 227.000 άνθρωποι στη Γερμανία έχουν διαταχθεί να εγκαταλείψουν τη χώρα. Ωστόσο η απέλαση του 80% εξ αυτών έχει αναβληθεί λόγω διαφόρων εμποδίων στη διαδικασία.
Τι προβλέπουν τα σχέδια της κυβέρνησης
Τα σχέδια του γερμανικού υπ. Εσωτερικών υπό τη Νάνσι Φέζερ από τους Σοσιαλδημοκράτες περιλαμβάνουν συνοριακούς ελέγχους, περισσότερες απορρίψεις αιτημάτων ασύλου αλλά και ταχείες επιστροφές στις χώρες πρώτης εισόδου στην ΕΕ ή απελάσεις σε τρίτες χώρες. Οι διαδικασίες ελέγχων θα διενεργούνται γρήγορα στα σύνορα από την αστυνομία, η οποία αποκτά ενισχυμένες αρμοδιότητες. Εκεί θα εξετάζεται δηλαδή ποια χώρα είναι αρμόδια, βάσει του Κανονισμού του Δουβλίνου, να χειριστεί την κάθε υπόθεση ασύλου ενώ εξετάζεται και η δημιουργία κέντρων κράτησης στα γερμανικά σύνορα.
Την κρισιμότητα της κατάστασης αποτυπώνει και η ανακοίνωση της υπ. Εσωτερικών Φέζερ για επέκταση των προσωρινών συνοριακών ελέγχων σε όλα τα χερσαία σύνορα της χώρας από 16 Σεπτεμβρίου και για έξι μήνες. Πέραν της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Αυστρίας και της Ελβετίας, όπου ήδη ίσχυαν έλεγχοι, αυτοί τώρα επεκτείνονται στα σύνορα και με τις Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Δανία. Αντίστοιχοι έλεγχοι είχαν επιβληθεί κατά τη διάρκεια τουΕυρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου που διεξήχθη στη Γερμανία.
Οι βασικές αιτίες είναι δύο: ο περιορισμός της παράτυπης μετανάστευσης και η αντιμετώπιση της ισλαμιστικής απειλής μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Ζόλινγκεν, με ανάληψη της ευθύνης από το Ισλαμικό Κράτος.
Στο βάθος βέβαια, γερμανικά ΜΜΕ, βλέπουν στη δημοσκοπική καθίζηση των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης, τα πρόσφατα καταστροφικά αποτελέσματα στις τοπικές εκλογές της Θουριγγίας και της Σαξονίας με τον θρίαμβο της ακροδεξιάςAfD αλλά και τις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές σε έναν χρόνο. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το 77% των ερωτηθέντων ζητά αλλαγή στη γερμανική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου.
Ενημέρωση της Κομισιόν, πρώτες αντιδράσεις
Ήδη πάντως για την επιβολή προσωρινών ελέγχων στο σύνολο των γερμανικών συνόρων ενημερώθηκε η Κομισιόν διότι πρόκειται ουσιαστικά για αναστολή των κανόνων Σένγκεν εξαιτίας έκτακτων περιστάσεων. Η Κομισιόν από την πλευρά της υπενθυμίζει ότι αντίστοιχα μέτρα πρέπει να είναι πράγματι έκτακτα, προσωρινά και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας.
Έντονες αντιδράσεις πάντως υπάρχουν ήδη από γείτονες. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ κάνει λόγο για «απαράδεκτα» σχέδια της Γερμανίας, λέγοντας ότι πρακτικά αναστέλλεται ο χώρος Σένγκεν. Ο υπ. Εσωτερικών της Αυστρίας Γκέρχαρντ Κάρνερ ανέφερε σε αυστηρούς τόνους ότι η Αυστρία δεν θα δεχτεί επιστροφές αιτούντων άσυλο από τη Γερμανία, ενώ ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε σκωπτικά: «Γερμανία καλώς ήρθες στο κλαμπ!»
