Μετά το Νταγκεστάν, το Ταταρστάν έχει τον μεγαλύτερο αριθμό Ρώσων στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία. Οι αρχές των Τατάρων υποστηρίζουν τον Πούτιν. Οι Τάταροι στην εξορία θέλουν να φέρουν τον Ρώσο πρόεδρο σε διεθνές δικαστήριο. Δεν θέλουν να υποταχθούν στη «μεγαλορωσική» ιδεολογία.
Οι Τάταροι της Ρωσίας είναι από τους πιο συγκλονισμένους από τα πολεμικά γεγονότα στην Ουκρανία, στα οποία εμπλέκονται πολλοί νέοι σε αταξία με πολλά θύματα στις τάξεις τους. Το Ταταρστάν είναι ένα από τα εδάφη που επλήγησαν πιο τραγικά από τη σύγκρουση, δεύτερο μόνο μετά το Νταγκεστάν, ακόμη και αν δεν δημοσιευτούν οι αριθμοί των ανθρώπινων απωλειών μεταξύ των Ρώσων. Οι αρχές του Καζάν υποστηρίζουν τον πόλεμο του Πούτιν, αλλά ο πληθυσμός εκφράζει ένα αναμφισβήτητα λιγότερο ευνοϊκό συναίσθημα, το οποίο δεν μπορεί να εκδηλωθεί ανοιχτά λόγω της ισχυρής καταστολής στο εσωτερικό.
Αντίθετα, εκφράστηκαν οι Τάταροι «εξόριστοι», ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι του κινήματος ανεξαρτησίας «Idel-Ural», πολλοί από τους οποίους ζουν σήμερα στην Πολωνία, όπου έδωσαν ζωή σε μια μεγάλη διαδήλωση ενάντια στον ρωσικό πόλεμο. Κορυφαίος ήταν ο Nafis Kašanov, εναντίον του οποίου, μαζί με τον αδερφό του Rafis, εκκρεμεί στη Ρωσία ένταλμα σύλληψης για «εξτρεμισμό», καθώς η οργάνωσή τους απαγορεύεται από τις ρωσικές αρχές. Η κατηγορία χρονολογείται από το 2015 και τα δύο αδέρφια ήταν από τους πρώτους που καταδικάστηκαν για «επίθεση στην εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας».
Οι αδερφοί Kašanov είχαν καταδικάσει την προσάρτηση της Κριμαίας και τα λόγια τους θεωρήθηκαν ως «απαξίωση των ενεργειών της Ρωσικής Ομοσπονδίας», η κατηγορία που ασκείται σήμερα εναντίον κάθε εσωτερικής κριτικής του στρατού και των αρχών. Μετά από τρία χρόνια στρατοπέδων συγκέντρωσης, ο Rafis βρήκε καταφύγιο στη Μεγάλη Βρετανία και ο Nafis στην Πολωνία, και ηγούνται της διαμαρτυρίας των Τατάρων από το εξωτερικό. Στη Βαρσοβία, ο Nafis μίλησε στη συνάντηση λέγοντας ότι «οι ληστές του Πούτιν θα καταλήξουν ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου… εμείς οι Τάταροι είμαστε μαζί σας, Ουκρανοί! Η νίκη σας θα είναι η απελευθέρωση της Ρωσίας από τον φασισμό αυτού του καθεστώτος».
Ο Kašanov καταγγέλλει τη δουλοπρέπεια του προέδρου του Ταταρστάν, Rustam Minnikhanov, ο οποίος με τον προκάτοχό του Mintimer Šaymiev «κολυμπάει στα εκατομμύρια που έλαβε από τον Πούτιν… στην αρχή μας στήριξαν, μετά τους έπεισαν με τα χρήματα να μας σκοτώσουν». Σύμφωνα με τους Τατάρους αντιπάλους, το καθεστώς του Πούτιν είναι προορισμένο να καταρρεύσει μετά από αυτόν τον πόλεμο, και ως εκ τούτου «όχι μόνο οι Τάταροι, αλλά όλοι οι λαοί της Oltrevolga, της Σιβηρίας, του Καυκάσου, ακόμη και οι Φινο-Ουγγρικοί θα διεκδικήσουν την ελευθερία τους».
Ένας από τους λαούς που ανέκαθεν επιζητούσαν την αυτονομία από τη Ρωσία, θυμούνται οι Τάταροι, αποτελείται από τους Τσετσένους, που σήμερα επίσης εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Όπως θυμάται ο Nafis, «όλοι οι αληθινοί ηγέτες της Τσετσενίας έχουν σκοτωθεί: ο Maskhadov, ο Dudaev, ο Kadyrov sr., ο οποίος ήταν άξιος ηγέτης του λαού του, ενώ ο γιος του Ramzan σήμερα στην εξουσία είναι προδότης της Τσετσενίας, υπηρέτης του Πούτιν που θα δώσει τέλος στη ζωή του».
Η φιλοδοξία για ανεξαρτησία των διαφόρων εθνοτικών ομάδων είναι ένας όχι ασήμαντος παράγοντας στα κίνητρα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, που αποτελεί παράδειγμα και ερέθισμα για τους πρώην σοβιετικούς λαούς από την εξέγερση του 2014 στην πλατεία Μαϊντάν στο Κίεβο. Η Ρωσία αντίθετα σκοπεύει να τους πνίξει με κάθε τρόπο, τόσο με όπλα όσο και με πολιτιστικές εκστρατείες για τις «παραδόσεις και αξίες» των Ρώσων, για να ενσωματωθούν με εκείνες των υποταγμένων λαών.
Ο Kašanov υπόσχεται ότι «επιτέλους θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τις μητρικές μας γλώσσες, τα έθιμά μας και τον πολιτισμό μας ... δεν θα φυλακιζόμαστε πλέον για τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, για το Ισλάμ ή τον σαμανισμό, που γίνονται αποδεκτοί μόνο σε αλλοιωμένη μορφή και υποταγμένη στη «Μεγάλη ρωσική ιδεολογία».
