Το βρετανικό περιοδικό The Week σε προ ημερών άρθρο του κάνει μια ιστορική αναδρομή στα γεγονότα που οδήγησαν στο δράμα των Αρμενίων και κατόπιν επικαλείται δημοσίευμα των Times στις 8 Οκτωβρίου 1915 με τίτλο «Οι Αρμενικές Σφαγές - Εξολοθρεύοντας μια Φυλή», που έλεγε πώς «οι Αρμένιοι ρίχτηκαν πάνω σε γκρεμούς, οι γυναίκες τους βιάστηκαν και απήχθησαν, τα παιδιά τους συχνά εξισλαμίστηκαν». Όσοι δεν σκοτώθηκαν αναγκάστηκαν να βαδίσουν σε στρατόπεδα στο Deir ez-Zor στην έρημο της Συρίας, με χιλιάδες να πεθαίνουν στο δρόμο ή από πείνα στα ίδια τα στρατόπεδα. Οι μονάδες που ήταν επιφορτισμένες με τη δολοφονία Αρμενίων, επίσης, έκαναν ό, τι μπορούσαν για να εξαλείψουν τον πολιτισμό τους, καταστρέφοντας 2.500 εκκλησίες.
Και φτάνει στο μέγιστο ερώτημα: Ήταν γενοκτονία;
Απαντάει πως, εκτός Τουρκίας, αυτό θεωρείται ως δεδομένο επί το πλείστον από ιστορικούς και εμπειρογνώμονες αφού μόνο 67.000 Αρμενόφωνοι παρέμειναν στην Τουρκία έως το 1927. Το άρθρο αναφέρει πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εκατοντάδες χιλιάδες πέθαναν στις διώξεις και τις απελάσεις αλλά συμπληρώνει πως τρεις Πασάδες καταδικάστηκαν σε θάνατο- εν απουσία τους- από Οθωμανικά στρατιωτικά δικαστήρια μετά τον πόλεμο για την οργάνωση των σφαγών.
Ποιοι ήταν οι Τρεις Πασάδες; Στις αρχές του 1913, οι πιο μαχητικοί Νεότουρκοι, μια τριάδα γνωστή ως οι Τρεις Πασάδες, κατέλαβαν την εξουσία και άρχισαν να εκδιώκουν τμήματα του μεγάλου ελληνικού πληθυσμού, τους οποίους υποψιάζονταν ότι συνεργάζονταν με τους εχθρούς τους. Και μετά σειρά είχε ο αρμενικός χριστιανικός πληθυσμός, περίπου δύο εκατομμύρια.
Ωστόσο, σύμφωνα με το βρετανικό άρθρο, ο αριθμός των θανάτων των Αρμενίων αμφισβητείται: η αρμενική εκτίμηση είναι ότι 1,5 εκατομμύρια πέθαναν μεταξύ 1915 και 1923. Η τουρκική κυβέρνηση εκτιμά ότι 300.000 ήταν οι νεκροί. Υπάρχει επίσης διαφωνία, όπως το έθεσε ο αείμνηστος Νόρμαντ Στόουν, για το αν η Οθωμανική κυβέρνηση έδειξε μια σαφή «γενοκτονική πρόθεση». Ο Norman Stone ήταν Σκωτσέζος ιστορικός και συγγραφέας. Διετέλεσε καθηγητής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Bilkent, στο παρελθόν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και σύμβουλος της Βρετανής πρωθυπουργού Margaret Thatcher.
Περισσότερα από 30 έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Καναδά, της Γερμανίας, της Ιταλίας - και πιο πρόσφατα, των ΗΠΑ - έχουν αναγνωρίσει την μαζική σφαγή ως γενοκτονία. Το Ηνωμένο Βασίλειο πάλι δεν την αναγνώρισε: Τα έγγραφα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών δείχνουν ότι η Κυβέρνηση συμβουλεύτηκε να μην λάβει θέση σε αυτό το «περίπλοκο νομικό ζήτημα».
Ποια είναι η θέση της τουρκικής κυβέρνησης;
Από το 1923, όταν οι Νεότουρκοι επανήλθαν στην εξουσία υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, η Τουρκία αρνήθηκε ότι έγινε συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησής της να καταστρέψει τους Χριστιανούς Αρμένιους. Η θέση της είναι ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε κατάσταση μεγάλης αναταραχής, πολέμησε για την επιβίωσή της και ότι χάθηκαν εκατομμύρια ζωές στη σύγκρουση - χριστιανοί, εβραίοι και μουσουλμάνοι.
Η Τουρκία εξακολουθεί επίσης να υποστηρίζει ότι οι Αρμένιοι ήταν μια "πέμπτη φάλαγγα" που τάχθηκε με τους Ρώσους. Ο ισχυρισμός ότι οι δολοφονίες συνιστούν γενοκτονία είναι αντίθετος με το νόμο στην Τουρκία: το άρθρο 301 του ποινικού κώδικα το ποινικοποιεί ως «προσβολή της τουρκικότητας».
Και το άρθρο φτάνει στο ερώτημα: Γιατί η Τουρκία παίρνει αυτή τη γραμμή;
Η συγκαλυμμένη γενοκτονία μπορεί να οδηγήσει σε αξιώσεις αποζημίωσης από τους απογόνους των εξόριστων Αρμενίων ή ακόμη και σε εδαφικές αξιώσεις από το κράτος της Αρμενίας, αναφέρει το άρθρο!
Μπορεί επίσης, λέει ο ΓερμανoΤούρκος μελετητής Τάνερ Ακκάμ, να περιλαμβάνει την αποδοχή ότι τα τρομερά εγκλήματα είναι «άρρηκτα συνυφασμένα» με την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας, η οποία σκότωσε και εκδίωξε μεγάλο αριθμό Αρμενίων, Ελλήνων, Ασσυρίων Χριστιανών και Εβραίων, για να χτίσει ομοιογενές τουρκικό κράτος. «Βασικά χτίσαμε το εθνικό μας κράτος πάνω σε αυτή τη γενοκτονία», υποστηρίζει ο Akçam.
Κατόπιν το άρθρο αναφέρεται στο γιατί άλλαξε η θέση των ΗΠΑ όταν στις 24 Απριλίου, ο Τζο Μπάιντεν έγινε ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ επίσημα που χαρακτήρισε τη σφαγή των Αρμενίων ως «γενοκτονία». Το άρθρο υποστηρίζει πως υπήρξε από καιρό πίεση από 500.000 άτομα της αρμενικής κοινότητας της διασποράς στις ΗΠΑ να το πράξει, αλλά οι σχέσεις με την Τουρκία, έναν κρίσιμο σύμμαχο του ΝΑΤΟ, προηγούνταν! Για παράδειγμα ο Πρόεδρος Ομπάμα αντ 'αυτού χρησιμοποίησε την αρμενική φράση Meds Yeghern ή Μεγάλη καταστροφή.
Ωστόσο, οι σχέσεις με την Τουρκία είναι πλέον πολύ κακές, υποστηρίζει το άρθρο, και ο Μπάιντεν βρήκε την ευκαιρία να κάνει τον ορισμό επίσημο.