Ο Χοακίν Αρκιβάλντο Γκουσμάν Λοέρα , ήταν βαρόνος ναρκωτικών και πρώην ηγέτης του Καρτέλ Σιναλόα, μέλος του διεθνούς συνδικάτου του εγκλήματος. Γνωστός και ως "Ελ Τσάπο" (μικρούλης - κοντός) λόγω του ύψους 1.64 μέτρων, ο Γκουσμάν θεωρείται ο ισχυρότερος έμπορος ναρκωτικών στον κόσμο.
Τα Πρώτα χρόνια
Ο Χοακίν Αρκιβάλντο Γκουσμάν Λοέρα γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1957 σε μια φτωχή οικογένεια στην αγροτική κοινότητα, την Λα Τούνα του Μπαντιραγκουάτο στη Σιναλόα του Μεξικού. Οι γονείς του ήταν οι Εμίλιο Γκουσμάν Μπουστίγιος και Μαρία Κονσουέλο Λοέρα Πέρες, όταν ήταν μικρός υπέστη σωματική κακοποίηση από τον πατέρα του μέσω του οποίου άρχισε το εμπόριο ναρκωτικών, βοηθώντας τον να καλλιεργεί μαριχουάνα για ντόπιους εμπόρους κατά την πρώιμη ενήλικη του ζωή.
Οι παππούδες ήταν οι Χουάν Γκουσμάν και η Οτίλια Μπουστίγιος, ενώ παππούδες από την πλευρά της μητέρας του ήταν οι Οβίδιο Λοέρα Κομπρέτ και Πομπόσα Πέρες Ουριάρτε. Για πολλές γενιές, η οικογένεια του έζησε στη Λα Τούνα. Ο πατέρας του ήταν επίσημα εκτροφέας βοοειδών, όπως οι περισσότεροι στην περιοχή όπου μεγάλωσε. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές μπορεί να ήταν και γκομέρο, (καλλιεργητής παπαρούνας οπίου).
Έχει δύο νεότερες αδερφές την Αρμίντα και την Μπερνάρντα και τέσσερα μικρότερα αδέλφια τον Μιγκέλ Άνγκελ, Αουρελιάνο, Αρτούρο, και τον Εμίλιο. Φέρεται να έιχε τρία ακόμα μεγαλύτερα αδέλφια που πιθανόν να πέθαναν από φυσικά αίτια όταν ήταν μικρός.
Η Δράση του
Ο Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουσμάν ξεκίνησε τις επιχειρηματικές δραστηριότητές του σε ηλικία έξι ετών πουλώντας πορτοκάλια και αναψυκτικά. Κάποτε υπήρξε ο αρχηγός του ισχυρότερου καρτέλ ναρκωτικών στον κόσμο. Απέδρασε δύο φορές από την φυλακή και δικάστηκε στη Νέα Υόρκη αφού οι ένορκοι τον έκριναν ένοχο για δέκα κατηγορίες εις βάρος του.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ο Γκουσμάν, άρχισε να εργάζεται με τον Έκτωρ Λουίς Πάλμα Σαλαζάρ, έναν από τους ανερχόμενους επικεφαλής έμπορους ναρκωτικών στη χώρα, βοηθώντας την χαρτογράφηση διαδρομών για τη μεταφορά ναρκωτικών διαμέσου της Σιναλόα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Γκουσμάν έγινε επόπτης λογιστής για τον Μιγκέλ Άνχελ Φέλιξ Γκαγιάρδο στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ωστόσο, μετά την σύλληψη του Γκαγιάρδο το 1988, ίδρυσε το δικό του καρτέλ της Σιναλόα.
Ο Έκτωρ Λουίς Πάλμα Σαλαζάρ
Η σύλληψη του Μιγκέλ Άνχελ Φέλιξ Γκαγιάρδο
Ως αρχηγός του Καρτέλ Σιναλόα, ο Γκουσμάν επέβλεπε την μεταφορά κοκαΐνης, μεθαμφεταμίνης, μαριχουάνας, και ηρωίνης, διανέμοντάς τις παράνομα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, στους μεγαλύτερους πελάτες ναρκωτικών. Μέσω διάφορων πρωτοποριών όπως μεγάλης εμβέλειας σήραγγες κοντά σε σύνορα ενώ μπόρεσε να εξάγει περισσότερα ναρκωτικά στις Ηνωμένες Πολιτείες από οποιοδήποτε άλλο έμπορο στην ιστορία. Η ηγεσία του στο καρτέλ είχε ως αποτέλεσμα να αποκτήσει τεράστιο πλούτο και δύναμη. Ο Γκουσμάν ήταν σύμφωνα με το Forbes ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους στον κόσμο, μεταξύ των ετών 2009 και 2013, ενώ η υπηρεσία DEA (Drug Enforcement Administration) των ΗΠΑ εκτιμά ότι έχει επιρροή και πλούτο παρόμοια με του Πάμπλο Εσκομπάρ.
«Σήμερα προμηθεύω τις μεγαλύτερες ποσότητες ηρωίνης, μεταμφεταμίνης, κοκαΐνης και μαριχουάνας από κάθε άλλον στον κόσμο….΄Έχω έναν στόλο υποβρυχίων, έχω αεροπλάνα, φορτηγά και πλοία…», έλεγε τον Οκτώβριο του 2015 στον ηθοποιό και σκηνοθέτη Σον Πεν, ο οποίος τον είχε συναντήσει σε ένα κρησφύγετό του μέσα στη ζούγκλα όσο εκείνος κρυβόταν για να μην τον συλλάβουν. Ο Πεν του είχε πάρει μια αμφιλεγόμενη συνέντευξη για λογαριασμό του περιοδικού Rolling Stone.
Όπως είπε στη συνέντευξη εκείνη, στα 15 του είχε ήδη αρχίσει να καλλιεργεί μαριχουάνα και παπαρούνες, επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος για να συντηρήσει την πάμφτωχη οικογένειά του.
Παρόλο που η περιουσία του, η οποία εκτιμάται στο 1 δισ. δολάρια έχει δημιουργηθεί με αίμα, ο ίδιος δεν θεωρεί τον εαυτό του βίαιο άνθρωπο. «Κοίτα, το μόνο που έκανα ήταν να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου, τίποτα περισσότερο», έλεγε στον Σον Πεν. «Δεν άρχισα ποτέ εγώ την φασαρία…». Ήταν η πρώτη φορά που ο Γκουσμάν δήλωνε δημοσίως ότι ηγείτο μιας αυτοκρατορίας ναρκωτικών. Το 1993,μετά την πρώτη σύλληψή του μιλώντας σε δημοσιογράφους είχε αρνηθεί τις σχετικές κατηγορίες. «Είμαι αγρότης» είχε δηλώσει τότε, υποστηρίζοντας ότι καλλιεργεί καλαμπόκι και φασόλια, αρνούμενος ότι έκανε χρήση όπλων ή ότι είχε στην διάθεσή του τεράστια χρηματικά ποσά.
Ο Σον Πεν μαζί με τον «Ελ Τσάπο»
Σύμφωνα με τους Αμερικανούς εισαγγελείς, διακίνησε τόνους κοκαΐνης, ηρωίνης, μαριχουάνας και μεθαμφεταμίνης στις ΗΠΑ για ένα διάστημα τουλάχιστον 20 ετών, εδραιώνοντας την εξουσία του στο Μεξικό μέσω στυγερών δολοφονιών και πολέμων με αντίπαλα καρτέλ.
Η αιματοβαμμένη ιστορία του Ναρκοβαρόνου και το «δωμάτιο φόνων»
Πολλοί μάρτυρες, που ήδη εκτίουν ποινές κάθειρξης στις ΗΠΑ, περιέγραψαν ενώπιον του δικαστηρίου τον τρόπο λειτουργίας του καρτέλ και τον κεντρικό ρόλο που διαδραμάτιζε ο «Ελ Τσάπο», τόσο στο να οργανώσει την εξαγωγή και διακίνηση 155 τόνων κοκαΐνης από την Κολομβία προς τις ΗΠΑ όσο και στα βίαια εγκλήματα που διαπράττονταν για την εξουδετέρωση των αντίπαλων καρτέλ ή ακόμα και τη διαφθορά της αστυνομίας, των ενόπλων δυνάμεων και της μεξικανικής κυβέρνησης, προκειμένου να κλείνουν τα μάτια τους.
Μάρτυρες κατέθεσαν ότι ο Γκουζµάν νάρκωνε και βίαζε ανήλικα κορίτσια, ακόµα και 13 ετών, επειδή «ήταν οι βιταµίνες που του έδιναν ζωή», ενώ ακούστηκαν και ιστορίες για µια σειρά φρικτών δολοφονιών. Ο πρώην σωµατοφύλακάς του Ησαΐας Βαλντές Ρίος κατέθεσε ότι ο Γκουζµάν έβαλε τους άνδρες του να δείρουν δύο µέλη αντίπαλου καρτέλ «µέχρι να µοιάζουν σαν πάνινες κούκλες», τους πυροβόλησε στο κεφάλι και διέταξε να πετάξουν τα σώµατά τους στη φωτιά. Ενας άλλος αντίπαλός του είχε ακόµα χειρότερη τύχη.
Ο Γκουζµάν διέταξε να τον κάψουν αλλά να µην τον σκοτώσουν. Το θύµα του µεταφέρθηκε µε εγκαύµατα σε νεκροταφείο όπου ο Γκουζµάν τον πυροβόλησε και τον έθαψε ενώ ήταν ακόµα ζωντανός. Ούτε τα µέλη της οικογένειάς του γλίτωναν αν δεν ακολουθούσαν πιστά τις διαταγές του. Ενας ξάδελφός του δολοφονήθηκε χωρίς δισταγµό επειδή είπε ψέµατα στον Γκουζµάν για το πού βρισκόταν. «Ή η δική τους µάνα θα κλάψει ή η δική σου» έλεγε. Όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά περιστατικά της πορείας ενός ανθρώπου που από τα εφηβικά του χρόνια µπήκε στον κόσµο του εµπορίου ναρκωτικών και κυριολεκτικά πάτησε επί πτωµάτων για να φτάσει σε σηµείο να τον φοβούνται όλοι οι Μεξικανοί, ακόµα και εκείνοι που είχαν τα υψηλότερα αξιώµατα.
Ένας άλλος κατέθεσε ότι ο διαβόητος κακοποιός είχε ένα «δωμάτιο φόνων» στην έπαυλή του στη μεθόριο με τις ΗΠΑ, το οποίο μάλιστα διέθετε ένα σιφόνι για να φεύγει από εκεί το αίμα των θυμάτων και να είναι πιο εύκολο να καθαριστεί ο χώρος…
Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα του Μεξικού τον περιγράφει ως «εγωκεντρικό, ναρκισσιστή, οξυδερκή, επίμονο, πεισματάρη, τελειομανή, μυστικοπαθή και επιλεκτικό», σύμφωνα με το περιοδικό New Yorker.
Οι συλλήψεις και οι αποδράσεις του «Ελ Τσάπο» - Τα χρονικά
Στις 10 Ιουνίου 1993 , το Μεξικό ανακοινώνει την πρώτη σύλληψη του Γκουζµάν στη Γουατεμάλα, μεταφέροντάς τον το 1995 στην φυλακή υψίστης ασφαλείας Πουέντε Γκράντε, όπου έγινε η νέα του βάση επιχειρήσεων.
Η πρώτη του απόδραση από την φυλακή υψίστης ασφαλείας ήταν το 2001. Φέρεται ότι απέδρασε κρυμμένος μέσα σε ένα καλάθι για τα άπλυτα και ότι τον βοήθησαν διεφθαρμένοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι με τη βοήθεια δωροδοκιών. Συνέχισε να διαφεύγει επί 13 χρόνια και εκμεταλλεύτηκε το διάστημα αυτό για να εδραιώσει την «αυτοκρατορία» του. Όταν συνελήφθη εκ νέου τον Φεβρουάριο του 2014 στην πολιτεία Σιναλόα και φυλακίστηκε στην Αλτιπλάνο του κεντρικού Μεξικού.
Αλλά τον Ιούλιο του 2015 απέδρασε και πάλι μέσα από μια σήραγγα μήκους 1,5 μέτρου που οδηγούσε κατευθείαν κάτω από το κελί του. Η απόδρασή του ήταν προσεκτικά σχεδιασμένη και λεπτομερής. Η σήραγγα διέθετε εξαερισμό, φωτισμό και σκάλες και η έξοδος ήταν κρυμμένη από ένα εργοτάξιο
Δείτε το βίντεο με την απόδραση του:
Αυτή η μοτοσικλέτα χρησιμοποιήθηκε από τον Γκουζµάν για να περάσει μέσα από τη σήραγγα
Συνελήφθη και πάλι τον Ιανουάριο του 2016 σε ένα σπίτι σε ακριβό προάστιο του Λος Μόχις στη Σιναλόα, όπου μόλις είχε εγκατασταθεί. Κατά την έφοδο των μεξικανών πεζοναυτών σκοτώθηκαν πέντε από τους σωματοφύλακές του και εκείνος κατάφερε να το σκάσει αλλά συνελήφθη την ώρα που επιχειρούσε να διαφύγει με αυτοκίνητο. Λέγεται μάλιστα ότι οι αρχές έφθασαν τότε στα ίχνη του αφού εντόπισαν τον Σον Πεν.
Δείτε το βίντεο με την έφοδο των μεξικανών πεζοναυτών στο σπίτι του:
Το χαρακτηριστικό μήνυμα που έστειλε στην σύζυγο του που παρουσιάστηκε ως τεκμήριο στη δίκη
Ο «El Chapo» στο µήνυµα που έστειλε έλεγε ότι σκοπεύει να αγοράσει ένα καλάσνικοφ στην τότε έξι µηνών κόρη του «για να µπορούµε να βγαίνουµε έξω µαζί». Αν τελικά το αγόραζε δεν θα ήταν ένα απλό όπλο. Ο Βιθέντε Ζαµπάντα, µέλος και ο ίδιος του καρτέλ της Σιναλόα, κατέθεσε, παρουσιάζοντας και τη σχετική φωτογραφία, ότι ο «El Chapo» είχε µια τεράστια συλλογή όπλων. Το αγαπηµένο του όµως είναι ένα πιστόλι η λαβή του οποίου είναι καλυµµένη µε πανάκριβα διαµάντια.
Το αγαπημένο διαμαντένιο πιστόλι του «El Chapo»
Οι δίκη, οι κατηγορίες και το τέλος του ναρκοβαρόνου
Οι κατηγορίες για τις οποίες είχε κριθεί ένοχος ο «Ελ Τσάπο» επέφεραν τουλάχιστον την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, στην οποία τελικώς προστέθηκαν συμβολικά ακόμη 30 έτη φυλάκισης για την κατηγορία της χρήσης αυτόματων όπλων, μετά από πρωτοβουλία του ομοσπονδιακού δικαστή Μπράιαν Κόγκαν και αίτημα του εισαγγελέας.
Στη δίκη αυτή η κατηγορούσα αρχή απέδειξε ότι ο Μεξικανός διέταξε τη δολοφονία ή δολοφόνησε ο ίδιος τουλάχιστον 26 ανθρώπους, κάποιων εκ των οποίων αφού μάλιστα είχε πρώτα βασανίσει. Τα θύματά του ήταν πληροφοριοδότες, διακινητές αντίπαλων συμμοριών, αστυνομικοί, συνεργάτες, ακόμη και μέλη της ίδιας της οικογένειάς του.
Πριν την ανακοίνωση της ποινής του, η πρώην βοηθός ενός Μεξικανού συνεργάτη του είπε στο δικαστήριο ότι ο Γκουσμάν την είχε επικηρύξει για ένα εκατομμύριο δολάρια. «Ζω από θαύμα, επειδή ο Γκουσμάν προσπάθησε να με σκοτώσει», είπε η Αντρέα Φερνάντες Βέλες, κλαίγοντας καθ' όλη τη διάρκεια της κατάθεσής της.
Κατά τη διάρκεια αγόρευσής του, ο δικηγόρος του «El Chapo» είπε ότι το καρτέλ είχε ένα ταµείο από το οποίο έβγαιναν χρήµατα για να δωροδοκούνται ισχυρά πρόσωπα του Μεξικού. Ανέφερε συγκεκριµένα δύο πρώην προέδρους του Μεξικού, τον Ενρίκε Πένια Νιέτο και τον Φελίπε Καλντερόν, οι οποίοι, όπως υποστήριξε, έλαβαν δεκάδες εκατοµµύρια δολάρια για να τον προστατεύουν, ενώ τακτικά πληρωνόταν και ο στρατηγός Γκιλµπέρτο Τολεδάνο για να κάνει τα στραβά µάτια όταν εντόπιζε φορτία ναρκωτικών που έφευγαν για τις ΗΠΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μεξικό: Η στιγμή της δολοφoνίας με δεκάδες σφαίρες αστυνομικού που συνέλαβε τον γιο του Ελ Τσάπο (βίντεο)
Τα ποσά που φέρεται να πλήρωνε ο Γκουζµάν στους Μεξικανούς αξιωµατούχους ήταν ψίχουλα µπροστά στα τεράστια κέρδη που είχε. Οπως ανέφερε ο εισαγγελέας, «µόνο σε τέσσερα φορτία υπήρχε ποσότητα κοκαΐνης που αντιστοιχούσε σε µία γραµµή για κάθε κάτοικο των ΗΠΑ».
«Η ποινή που του επέβαλε η πολιτεία, δηλαδή ισόβια συν 30 χρόνια, είναι μια φάρσα. Η καταδίκη και η φυλάκιση του Χοακίν δεν θα αλλάξουν τίποτα στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών», σχολίασε ο δικηγόρος του, Εντουάρντο Μπαλαρέζο.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, η Μπρίτζετ Μπρέναν, η ειδική εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, αρμόδια για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, παραδέχτηκε ότι το γεγονός ότι ο Γκουσμάν βγήκε από τη μέση δεν έχει περιορίσει την επιρροή του καρτέλ της Σιναλόα. «Πιστεύουμε ότι είναι υπεύθυνο για την εισαγωγή του μεγαλύτερου μέρους των ναρκωτικών που φτάνουν στις ΗΠΑ», εξήγησε.
Το ''καρδιακό'' που προκάλεσε κατά την διάρκεια της δίκης μια διακοπή ρεύματος
Η έφεσή του στις αποδράσεις έγινε αντικείµενο αστεϊσµών στη δίκη, όταν εξαιτίας µιας διακοπής ρεύµατος η αίθουσα βυθίστηκε για λίγα δευτερόλεπτα στο σκοτάδι. Μόλις άναψαν τα φώτα κάποιος φώναξε «το έσκασε» και όλοι γύρισαν προς το εδώλιο απ’ όπου ο «El Chapo» τούς κοίταζε χαµογελαστός. Ολοι έβαλαν τα γέλια, εκτός από τους αστυνοµικούς οι οποίοι έµοιαζαν βλοσυροί και ταυτόχρονα ανακουφισµένοι.
Η φυλακή που εκτίει την ποινή του ο «El Chapo» ως σήμερα
Η φυλακή αυτή, που αποκαλείται «Το Αλκατράζ των Βραχωδών Ορέων», θεωρείται η πιο ασφαλής στις ΗΠΑ. Εκεί εκτίουν την ποινή τους μεταξύ άλλων ο διαβόητος τρομοκράτης Τεντ Καζίνσκι, γνωστός με το προσωνύμιο "Unabomber", ο Τέρι Νίκολς (ένας εκ των δύο δραστών της τρομοκρατικής επίθεσης στην Οκλαχόμα Σίτι το 1995), ο βομβιστής του μαραθωνίου της Βοστόνης, Τζοχάρ Τσαρνάγεφ, και ο Γάλλος Ζακαριά Μουσαουί, ο οποίος συμμετείχε στην οργάνωση των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Κανείς δεν έχει δραπετεύσει από εκεί από το 1994, όταν ξεκίνησε η λειτουργία της.
Η φυλακή «Το Αλκατράζ των Βραχωδών Ορέων»
Άραγε θα καταφέρει ξανά ο ''Θρύλος των αποδράσεων'' να το σκάσει και πάλι από τις φυλακές;
