Τα τελευταία 15 χρόνια ο Ενίς Μπάρε από το Λιμπράζι της Αλβανίας περνά τα καλοκαίρια του στους οπωρώνες της Πέλλας, δουλεύοντας στη συγκομιδή του ροδάκινου. Φέτος ήρθε στην Ελλάδα στις 30 Μαϊου και παρά την πανδημία, που παρουσιάζει έξαρση στη γειτονική χώρα, δεν υποβλήθηκε σε κανέναν υγειονομικό έλεγχο στα σύνορα ή κατά την δίμηνη ως τώρα παραμονή του στο χωριό Μάνδαλο, κοντά στα Γιαννιτσά. Ο ίδιος θα μείνει στην περιοχή ως τις 30 Αυγούστου.
Όπως αναφέρει το ethnos.gr, είναι ένας από τους περίπου 10.000 Αλβανούς εργάτες γης που βρίσκονται αυτή την περίοδο στην Κεντρική Μακεδονία. Οι περισσότεροι εργάζονται στους οπωρώνες των νομών Πέλλας και Ημαθίας, σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα παραγωγής και διακίνησης ροδάκινου σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη συντριπτική τους πλειονότητα έχουν εισέλθει χωρίς κανέναν υγειονομικό έλεγχο, με εξαίρεση όσους μπήκαν στη χώρα από την Κακκαβιά το διήμερο 11 και 12 Ιουλίου.
Ορισμένοι απ΄αυτούς υποβλήθηκαν σε έλεγχο από κινητό κλιμάκιο του ΕΟΔΥ που βρέθηκε στον μεθοριακό σταθμό εκείνο το Σαββατοκύριακο. Κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων ελέγχων ελήφθησαν 868 δείγματα και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου βρέθηκαν 8 θετικά.
Στο πλαίσιο των νέων μέτρων που ανακοινώθηκαν στις 4 Αυγούστου στις πύλες εισόδου της χώρας, εγκαταστάθηκε από την περασμένη εβδομάδα κλιμάκιο ελέγχου στην Κακαβιά, με τη συνδρομή των ενόπλων δυνάμεων και της Περιφέρειας Ηπείρου. Επίσης, όσοι θα εισέρχονται από τις 16 Αυγούστου και μετά, θα μπαίνουν υποχρεωτικά σε επταήμερη καραντίνα, η τήρηση της οποίας θα ελέγχεται αυστηρά. Τις τελευταίες μέρες σχηματίζονται ουρές χιλιομέτρων στον μεθοριακό σταθμό, από ομογενείς και εργάτες γης που σπεύδουν να περάσουν τα σύνορα πριν από αυτή την ημερομηνία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αλβανία: Οι δικές μας "Αγιασοφιές" και η επέλαση του Ισλάμ
Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί κάποια σημαντική ενεργή εστία κορονοϊού στις περιοχές συγκομιδής φρούτων, αλλά τόσο οι ίδιοι οι εργάτες όσο και οι εργοδότες τους δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το υπόλοιπο της σεζόν. Το ρίσκο που παίρνουν είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουν για να βγει η χρονιά. Η παραγωγή φρούτων και κυρίως ροδάκινου -επιτραπέζιου και βιομηχανικού- είναι ο κινητήριος μοχλός της οικονομίας των δύο νομών, με δεκάδες χιλιάδες απασχολούμενους στον κλάδο.
Την περασμένη άνοιξη, εν μέσω lockdown, οι παραγωγοί εξέπεμψαν SOS, καθώς ήταν ορατός ο κίνδυνος η σοδειά να παραμείνει στα δέντρα, ελλείψει εργατικών χεριών. Με νομοθετική πρωτοβουλία στις αρχές Μαϊου, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, έδωσε τη λύση, παρέχοντας τη δυνατότητα της κατ΄ εξαίρεση μετάκλησης εργατών γης για απασχόληση σε εποχιακές αγροτικές εργασίες, χωρίς θεώρηση εισόδου στη χώρα. Η διαδικασία γίνεται μέσω αίτησης προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, με την καταβολή παραβόλου 100 ευρώ κατ΄ άτομο που προσκαλεί ο εργοδότης.
Η πρώτη καραντίνα και η χαλάρωση
Στα μέσα Μαίου έφτασαν στην Κουλούρα Ημαθίας τα πρώτα τρία λεωφορεία με συνολικά 75 εργάτες γης (25 σε κάθε πούλμαν με βάση τα πρωτόκολλα), που είχαν προσκαλέσει τοπικοί παραγωγοί. Όπως λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Τάσος Χαλκίδης, ροδακινοπαραγωγός στην Κουλούρα και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας, οι συγκεκριμένοι παρέμειναν σε καραντίνα 14 ημερών στα καταλύματα που τους παρείχαν οι αγρότες, πριν πιάσουν δουλειά στα χωράφια. «Η αστυνομία ήρθε τέσσερις φορές για να ελέγξει. Ακόμα και τα ψώνια τους τα πηγαίναμε εμείς. Μετά έκαναν κάποια μεροκάματα για το αραίωμα των δέντρων και πολλοί έφυγαν για να επιστρέψουν για την συγκομιδή», ανέφερε ο κ.Χαλκίδης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κεφαλογιάννης: «Τα σχολικά βιβλία της Αλβανίας καλλιεργούν τον αλβανικό αλυτρωτισμό»
Τα επόμενα κύματα ήρθαν σταδιακά, χωρίς υγειονομικό έλεγχο και χωρίς καραντίνα, όπως προκύπτει από τις μαρτυρίες αγροτών και εργατών.
«Δεν μου ζητήθηκε από κανέναν να κάνω τεστ, ούτε να μπω σε καραντίνα πριν αρχίσω να δουλεύω», είπε στο ethnos.gr ο Ενίς Μπάρε που εισήλθε στη χώρα δυο εβδομάδες μετά από τους πρώτους συμπατριώτες του, και πρόσθεσε: «Προσέχω μόνος μου. Δεν βγαίνω πολύ από το σπίτι, πηγαίνω για ψώνια με μάσκα και όταν πάω στο καφενείο κρατάω αποστάσεις».
Ο εργοδότης του, ροδακινοπαραγωγός, Τάσος Κυραλίδης, δεν ανησυχεί ιδιαίτερα. «Είναι μια δουλειά που γίνεται στην ύπαιθρο και δεν ενέχει ιδιαίτερους κινδύνους μετάδοσης», λέει.
Αντίθετα, ο πρόεδρος του Σωματείου Εργατών Γης Ημαθίας, Δημήτρης Μανόκου, που ζει μόνιμα στην Ελλάδα, δεν είναι το ίδιο καθησυχαστικός. «Τα κρούσματα στην Αλβανία ανεβαίνουν κάθε μέρα και πιο πολύ. Αν υπάρξουν κρούσματα θα έχουμε πρόβλημα», είπε.
Το προηγούμενο διάστημα ένας αριθμός εργατών γης παρέμεινε εγκλωβισμένος στην Αλβανία. Είχαν επιστρέψει για λίγες μέρες στην πατρίδα τους με σκοπό να επανέλθουν στο χωράφι, αλλά τους κράτησαν εκεί τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου λόγω της έξαρσης του κορονοϊού στις γειτονικές χώρες,. Με βάση τις κυβερνητικές αποφάσεις, όσοι εξέρχονταν από τη χώρα πριν τις 4 Αυγούστου δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν μέχρι νεωτέρας.
«Αυτή την περίοδο είμαστε στο φουλ της συγκομιδής. Τώρα τα χέρια φτάνουν αλλά σε λίγες μέρες λήγει το τρίμηνο για τους πρώτους που ήρθαν. Αν δεν δοθεί παράταση θα έχουμε πρόβλημα», είπε ο κ.Χαλκίδης.
Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιαννακάκη, Πρόεδρο της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών και Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας, από τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις σε εφαρμογή της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, προκύπτει ότι έχουν εισέλθει περισσότεροι από 10.000 εργάτες γης από την Αλβανία τους τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου.
Η εμπλοκή με το εργόσημο
«Οι περισσότεροι ήρθαν νωρίς, μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Ευτυχώς δεν είχαμε κάποιο κρούσμα μέχρι στιγμής. Το ότι εισήλθαν χωρίς έλεγχο είναι κάτι που ανησυχεί κυρίως τους παραγωγούς που τους φιλοξενούν, παρέχοντάς τους στέγη. Από την άλλη δεν γίνεται να απαιτήσεις να έχουν κάνει μοριακό έλεγχο όλοι αυτοί οι άνθρωποι στη χώρα τους πριν έρθουν στην Ελλάδα», ανέφερε στο ethnos.gr ο κ.Γιαννακάκης.
Το πρόβλημα, πρόσθεσε, αφορά το θέμα του εργόσημου, που παραμένει σε εκκρεμότητα, παρόλες τις προσπάθειες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και της ΑΑΔΕ να δοθεί λύση.
Μέχρι και πέρυσι οι εργάτες γης από την Αλβανία εισέρχονταν στη χώρα με τρίμηνη τουριστική βίζα και αμείβονταν «μαύρα» για τις αγροτικές τους εργασίες, με αποτέλεσμα από τη μια να στερούνται έσοδα τα κρατικά και τα ασφαλιστικά ταμεία και από την άλλη να μην μπορούν οι παραγωγοί να δικαιολογήσουν τα εργατικά έξοδα στην εφορία.
Την περασμένη εβδομάδα εκδόθηκε η απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, για την έκδοση ΑΦΜ στους μετακλητούς εργάτες γης, απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση ΑΜΚΑ και την πληρωμή τους με εργόσημο. Η διαδικασία θα γίνεται κεντρικά, με στοιχεία που θα στείλουν στην φορολογική Αρχή οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Ο ΑΦΜ θα μπαίνει σε αναστολή έξι μήνες μετά την έκδοσή του.
Σύμφωνα με τους αγρότες, ωστόσο, παρουσιάστηκε νέα εμπλοκή: «Στα στοιχεία που απαιτούνται περιλαμβάνεται και το μητρώνυμο του κάθε εργάτη. Αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν έχει η Αποκεντρωμένη και αρνείται να το συγκεντρώσει εκ των υστέρων. Από την άλλη, είναι δύσκολο η συγκέντρωση των στοιχείων να γίνει και μέσω των Συνεταιρισμών και των μελών τους. Αν δεν εξαιρεθεί αυτή η απαίτηση, θα έχουμε πρόβλημα και δεν θα μπορούν να εκδώσουν ΑΦΜ», εξήγησε ο κ.Γιαννακάκης.
«Η λύση που δόθηκε με τον ΑΦΜ για 6 μήνες φαίνεται πως είναι μια λύση στα χαρτιά. Οι παραγωγοί πρέπει να δικαιολογήσουν τα λεφτά, ο ΕΦΚΑ πρέπει να έχει έσοδα. Ελπίζουμε να βρεθεί λύση», σχολίασε από την πλευρά του ο γεωπόνος – ερευνητής και πρώην πρόεδρος της Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Χαμπίδης.
Σε ό,τι αφορά τον υγειονομικό έλεγχο των εισερχομένων εργατών, ο ίδιος επισημαίνει πως δεν έγινε δεκτή η πρόταση της βουλευτού Ημαθίας του ΣΥΡΙΖΑ, Φρόσως Καρασαρλίδου, να φιλοξενηθούν οι εργάτες γης σε ξενοδοχεία, ώστε να υπάρχουν καλύτερες συνθήκες υγιεινής, να υπάρχει έλεγχος για την πανδημία και ταυτόχρονα να ενισχυθούν και τα ξενοδοχεία της περιοχής.
