Οι δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου σε ότι αφορά στο θέμα της Αγίας Σοφίας και το ισλαμικό υπόβαθρο στις ενέργειες του καθεστώτος Ερντογάν για την μετατροπή της σε τέμενος, δεν ήταν απλά τολμηρές. Είναι συνέπεια της βαθιάς γνώσης του σε ζητήματα ιστορίας και εξέλιξης του Ισλάμ και ειδικά της εμπειρίας στο πεδίο της Αλβανίας, όπου δυστυχώς υφίστανται εκούσιες και ακούσιες επιρροές στην καθημερινή κοινωνική ζωή αλλά και στις κρατικές πολιτικές.
Σε ότι αφορά στο συμβολισμό και την ειδική βαρύτητα δεν μπορεί να γίνουν συγκρίσεις με τις περιπτώσεις που θα αναφερθούν στη συνέχεια και της Αγίας Σοφίας της Πόλης. Εν τούτοις όμως αποτελούν απόδειξη του επιθετικού χαρακτήρα του Ισλάμ και των συνεπειών που δύναται να προκαλέσει όταν συνάδει με αδιαφορία ή σκοπιμότητα των πρακτικών των κρατικών αρχών.
Έχει αναφερθεί επανειλημμένως η περίπτωση του Ιερού Ναού της Παναγίας στην Πρεμετή. Τέτοιες μέρες τον Αύγουστο του 2015 έγινε βίαια έξωση απ' το Ναό των κληρικών και πιστών της Ορθοδόξου κοινότητας της κωμόπολης. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα με Ψήφισμα του τότε είχε καταδικάσει το συμβάν και το είχε χαρακτηρίσει πρώτη επιθετική ενέργεια του Ισλάμ σε Ευρωπαϊκό έδαφος. Μπορεί εν πρώτοις όψης η άρνηση απόδοσης των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και ανακαίνισης του Ναού και λειτουργικής χρήσης του, να είναι αρμοδιότητα άρα και παραβίαση δικαιωμάτων από πλευράς της πολιτείας. Μια καλύτερη όμως εξέταση των πραγμάτων φέρνει στην επιφάνεια ότι υφίσταται μένος μελών της μουσουλμανικής κοινότητας που κρατούν όμηρο τις αρμόδιες αποφάσεις της πολιτείας και των δημοτικών αρχών. Τα δημοσιεύματα με το περιεχόμενο τους, και είναι πάρα πολλά, αποδεικνύουν αυτή την όψη της κατάστασης, όπως αναφέρει το tachydromos.org
Ανάλογη αν και όχι πολύ γνωστή για το ευρύ κοινό είναι και η περίπτωση του μεγαλοπρεπούς κάποτε Ιερού Ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην κωμόπολη του Λιμποχόβου, στην ανατολική πλευρά της Κοιλάδας της Δρόπολης. Αποτελούσε κόσμημα της εκεί συμπαθητικής Ορθόδοξης ενορίας έως την περίοδο των διωγμών του αθεϊστικού καθεστώτος. Εξ τότε μετατράπηκε σε πολυκατοικία και οικογένειες μη χριστιανικές εγκαταστάθηκαν εκεί. Δεν έχουν αποδώσει οι προσπάθειες της Εκκλησίας για την παραλαβή του Ναού παρόλο που νομικά είναι ξεκαθαρισμένη υπόθεση. Και πάλι στην απραξία και αρνητική στάση δημοτικών και κυβερνητικών αρχών θα διαπιστώσει κανείς όχι απλά αδιαφορία. Επί το πλείστον επιρροές στο υποσυνείδητο αντιλήψεων εχθρικών προς την Ορθοδοξία και λανθασμένη στερεότυπο που θέλει την κωμόπολη ταυτισμένη με το Ισλάμ.
Από μουσουλμανικής καταγωγής επίσης άτομο έγινε «ιδιωτικοποίηση» με τεράστιες κρατικές διευκολύνσεις και νομικές παρατυπίες του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου στη Τζάρα, στην περιοχή του Μουρσί. Ο μεγαλοπρεπής αυτός ναός είχε μετατραπεί σε «παλάτι πολιτισμού» και σήμερα τελεί υπό κατοχή δεδομένου ότι ο «ιδιοκτήτης» αρνείται να το παραδώσει και η πολιτεία κωφεύει στις απαιτήσεις των Ορθοδόξων πιστών.
Αναλόγως όμηρος ίδιων λογικών κι εγκλωβισμένη σε πιέσεις εθνικιστικών κύκλων παραμένουν και οι αποφάσεις των κρατικών φορέων σε ότι αφορά στη Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Δραγότι.
Να επισημανθεί ότι πρόκειται για χώρους λατρείας και όχι απλά περιουσιακά στοιχεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Έτσι η παρακράτηση τους δεν αποτελεί απλά στέρηση στην χρήση του δικαιώματος στην ακίνητη περιουσία. Μετατρέπονται ουσιαστικά σε εργαλεία καταπίεσης της Ορθοδόξου κοινότητας και παρεμπόδισης της ελευθερίας στην άσκηση των θρησκευτικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
Αναφέραμε επιγραμματικά περιπτώσεις που αποτελούν εξόφθαλμη απόδειξη των πιέσεων του Ισλάμ εις βάρος των Χριστιανών. Μια πιο αναλυτική κι εκτεταμένη έρευνα θα φέρει στην επιφάνεια και άλλες περιπτώσεις δυστυχώς…