Μπορεί ήδη να ξέρετε πως πριν τον Ψυχρό Πόλεμο, υπήρχε μία τάση στην στρατιωτική βιομηχανία η οποία αφορούσε τεράστια ιπτάμενα υδροπλάνα, τα οποία ονομάστηκαν αεράκατοι. Τα αεροσκάφη αυτά έμοιαζαν πάρα πολύ με βάρκες, ή γενικά πλοία για αυτό και στα αγγλικά ονομάστηκαν "flying boats' δηλαδή "ιπτάμενες βάρκες". Σήμερα βέβαια οι αεράκατοι δεν είναι συχνό φαινόμενο, αφού δεν έχουν απομείνει και πολλές μετά την 'έκλειψή' τους.
Τι πήγε λάθος με αυτά τα τεράστια αεροσκάφη; Γιατί η ιδέα ξεκίνησε να πεθαίνει κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και τελικά εγκαταλείφθηκε τελείως; Πριν απαντήσουμε, ας ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία παραγωγής τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για αυτό τον λόγο το μεγαλύτερο όπλο των Ναζί απέτυχε παταγωδώς
Η Αρχή Των Αεράκατων
Η ιστορία των αεράκατων ξεκινάει μαζί με τις πρώτες προσπάθειες των εφευρετών να κατασκευάσουν ένα υδροπλάνο. Αυτές οι προσπάθειες κατέληξαν στο πρώτο λειτουργικό υδροπλάνο της ιστορίας, το οποίο έκανε τη παρθενική του πτήση το 1910. Το υδροπλάνο σχεδιάστηκε από τον Γάλλο Henri Fabre, και έκτοτε, πολλοί άλλοι εφευρέτες έχουν δουλέψει σε παρόμοια έργα.
Το πρώτο υδροπλάνο που παρήγγειλε το αμερικανικό ναυτικό ήταν το Curtiss Model D το οποίο κατασκεύασε ο Glenn Curtiss το 1913. Τα μοντέλα E και F του υδροπλάνου του Curtiss ήταν και τα πρώτα που ονομάστηκαν αεράκατοι (flying boats). Έπειτα από αυτό, αεροπόροι άλλων κρατών όπως της Βρετανίας και της Ελβετίας, κατασκεύαζαν και τροποποιούσαν αεροσκάφη για να λειτουργούν ως υδροπλάνα.
Τα προγράμματα των ατράκτων ξεκίνησαν να βελτιώνονται μετά το 1913 όταν και η εφημερίδα Daily Mail ανακοίνωσε ένα διαγωνισμό με έπαθλο 10 χιλιάδων δολαρίων. Ο νικητής θα ήταν αυτός που θα έχτιζε το πρώτο αεροπλάνο το οποίο θα διέσχιζε τον Ατλαντικό χωρίς καμία στάση. Καταλαβαίνεται ότι αυτό ήταν μία πολύ καλή αφορμή για να αποδείξει η κάθε χώρα την ανωτερότητα της στον αέρα. Έτσι και έγινε, Αμερική και Βρετανία έκαναν υπερπροσπάθειες για να δείξει η κάθε μία την κυριαρχία της.
Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο, έπρεπε πρώτα να βελτιώσουν τις αεράκατους και να αντικαταστήσουν τις μηχανές τους με ισχυρότερες. Ακολούθησε μία πληθώρα από αλλαγές και λύσεις σε τεχνικό επίπεδο που είχε ως αποτέλεσμα μία αναγεννημένη γενιά υδροπλάνων και παράλληλα τη γέννηση μιας ολόκληρης νέας βιομηχανίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για αυτό τον λόγο τα υποβρύχια αεροπλανοφόρα δεν δούλεψαν ποτέ
Η Πρώτη Στρατιωτική Τους Αποστολή Ήταν Ελληνική
Μία από τις πρώτες επίσημες επιχειρήσεις στις οποίες πήρε μέρος μία αεράκατος, καταγράφηκε το 1913 κατά την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Το ελληνικό 'Astra Hydravion' έριξε τέσσερεις βόμβες στον τουρκικό στόλο κατά την διάρκεια αναγνωριστικής αποστολής. Το γαλλικό υδροπλάνο υπηρέτησε τον ελληνικό στρατό από το 2012 έως το 2014 και αποτελούσε το πρώτο ελληνικό εξ ολοκλήρου υδροπλάνο.
Η πρώτη εκτενής παραγωγή αεράκατων συνέβει κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στο ξεκίνημα του πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Βασιλικό ναυτικό αποφάσισαν για ακόμη μία φορά να βελτιώσουν τις αεράκατούς τους για να τις χρησιμοποιήσουν στο πεδίο της μάχης. Ένα καλό παράδειγμα αποτελεί το Felixstowe F.1 υδροπλάνο το οποίο ουσιαστικά ήταν ένα τροποποιημένο Curtiss Model H-4. Υπήρξε βέβαια πολύ πιο ασφαλές και αξιόπιστο από το υδροπλάνου του Curtiss.
Έπειτα από αυτό, το Felixstowe F.2A κατασκευάστηκε και οι Βρετανοί παρήγγειλαν πάνω από εκατό μονάδες στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Βασιλικός στρατός τα χρησιμοποιούσε ως αεροσκάφη περιπολίας και γενικά, οι αποστολές τους ήταν αρκετά επιτυχημένες. Το Βασιλικό ναυτικό χρησιμοποίησε επίσης το F.2, το F.3 και το F.5 για περιπολίες αλλά και αναγνωριστικές αποστολές εναντίων γερμανικών υποβρυχίων.
Η πρώτη αερομαχία τέτοιων αεροσκαφών καταγράφηκε το 1918 όταν και τρία F.2A αντιμετώπισαν δέκα γερμανικά υδροπλάνα κοντά σε γερμανικό λιμάνι βόρεια της χώρας. Το αποτέλεσμα ήταν μία σπουδαία επιτυχία για την Βρετανία: τα F.2A κατάφεραν να καταρρίψουν δύο με έξι εχθρικά αεροσκάφη ενώ κανέναν βρετανικό υδροπλάνο δεν χάθηκε.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, η βιομηχανία πίσω από τις αεράκατους επεκτάθηκε με πολύ γρήγορους ρυθμούς και πολλά νέα πρότζεκτ είδαν το πράσινο φως. Αυτό είχε και ως αποτέλεσμα ένα αυξημένο ενδιαφέρον για τέτοια αεροσκάφη κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Σχεδόν κάθε χώρα με ναυτικό και ακτές επιχειρούσε αεράκατους εκείνη τη περίοδο. Στην πράξη, οι αεράκατοι επιχειρούσαν σε μία ποικιλία διαφορετικών ρόλων. Επιχειρούσαν ανθυποβρυχιακές περιπολίες, αεροπορικές διασώσεις στην θάλασσα και χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και για επιθέσεις εναντίων πολεμικών πλοίων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για αυτό το λόγο το σοβιετικό εκρανοπλάνο απέτυχε πλήρως
Μία από τις πιο επιτυχημένες αεράκατους, η βρετανική Sunderland, ήταν τόσο ισχυρή που το 1940, κατάφερε να αμυνθεί εναντίων έξι γερμανικών μαχητικών και πρόλαβε να καταρρίψει ένα από αυτά πριν υποχωρήσει. Το αεροσκάφος ήταν τεράστιο και κουβαλούσε αρκετό αμυντικό οπλισμό μαζί του. Το μεγάλο τους μέγεθος, τα βοηθούσε σε αποστολές εκκένωσης όπως αυτήν στην Κρήτη την περίοδο που οι Γερμανοί εισέβαλλαν στο νησί. Με χωρητικότητα 82 επιβατών, η τεράστια αεράκατος βοήθησε να σωθούν πολλές ζωές στρατιωτών.
Η γερμανική Blohm & Voss BV 238 ήταν η μεγαλύτερη αεράκατος που πέταξε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, το γερμανικό πρωτότυπο βυθίστηκε και το όλο πρόγραμμα αποδείχθηκε μία αποτυχία. Οι συζητήσεις γύρω από την πιο πετυχημένη αεράκατο της ιστορίας εστιάζουν στην ιαπωνική Kawanish H8K, αφού πολλοί πιστεύουν πως ήταν η καλύτερη του είδους της.
Γιατί Οι Αεράκατοι Εν Τέλει Απέτυχαν
Οι τεράστιες αεράκατοι και οι αεράκατοι γενικά ξεκίνησαν να 'πεθαίνουν΄ μετά το τέλους του Δευτέρου Παγκοσμίου. Πολλά προγράμματα όπως το τεράστιο Hughes H-4 Hercules δεν πέταξε ποτέ σε περίοδο πολέμου, αφού το αεροσκάφος δεν πρόλαβε να κατασκευαστεί εγκαίρως. Το Hercules θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο και από το γερμανικό BV 238 αλλά ποτέ δεν απέδειξε τι αξίζει στον αέρα. Ο βασικός λόγος πίσω από την έκλειψη των αεράκατων ήταν η βελτιωμένη απόδοση των κανονικών αεροσκαφών ξηράς. Αυτά τα αεροπλάνα ήταν πολύ πιο αποδοτικά και αεροδυναμικά και αναπόφευκτα κυριάρχησαν στον αέρα.
Οι τεράστιες αεράκατοι δεν μπόρεσαν να ανταγωνιστούν τα συμβατικά αεροσκάφη ούτε και σε εμπορικό επίπεδο. Ήταν πολύ δύσκολο για αυτά τα υδροπλάνα να συναγωνιστούν τα νέα αεροσκάφη της εποχής όπως τα DH.06 Comet ή το Boeing 707. Για αυτό και εν τέλει εγκαταλείφθηκαν. Το 1952, η Saunders-Roe Princess έκανε την πρώτη της πτήση και έγινε η μεγαλύτερη μεταλλική αεράκατος που πέταξε. Ωστόσο, το πολυτελή υδροπλάνο εγκαταλείφθηκε και αυτό αφού κατασκευάστηκε την περίοδο που το ήδη μειωμένο ενδιαφέρουν για αεράκατους χάθηκε για πάντα.
