Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος παραχώρησε εκτενή συνέντευξη στην εφημερίδα «Τα Νέα», μιλώντας για μια σειρά επίκαιρων και κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, τα εξοπλιστικά προγράμματα, όπως οι φρεγάτες, την κατάσταση στα ελληνοτουρκικά και την πορεία της χώρας στον άξονα συμμαχιών και στρατηγικών συνεργασιών που έχει διαμορφώσει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Διαβάστε παρακάτω όλη την συνέντευξη...
Ύστερα από έντεκα χρόνια πραγματοποιήθηκε έκθεση με αμυντικό υλικό στη χώρα μας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας και τι σηματοδοτεί αυτή η εξέλιξη, δεδομένου ότι βρεθήκατε στο εκθεσιακό κέντρο όλες τις ημέρες της διεξαγωγής της και συνομιλήσατε με το σύνολο των εκθετών…
Όντως είχε να πραγματοποιηθεί τέτοια έκθεση στη χώρα μας από το 2010 και φέτος με τη “DEFEA” ικανοποιήθηκε μια απαίτηση της αγοράς κι αυτό έχει τη σημασία του. Ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον αμυντικό και το ναυπηγικό τομέα, καθώς και στις τεχνολογίες αιχμής, παρουσίασαν χάρη σ’ αυτήν την πρωτοβουλία τη δυναμική τους και τα πιο σύγχρονα συστήματα άμυνας και ασφάλειας, μαζί με μερικούς από τους μεγαλύτερους Οίκους της διεθνούς αμυντικής βιομηχανίας, οι εκπρόσωποι των οποίων βρέθηκαν για τρεις ημέρες στο Εκθεσιακό Κέντρο “Metropolitan Expo”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
''Μήνας του μέλιτος'' ανάμεσα σε Μπάιντεν-Ερντογάν; - Τι αλλάζει στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας
Ξένοι Υπουργοί και Υφυπουργοί Άμυνας, Αρχηγοί Ενόπλων Δυνάμεων ξένων χωρών, στελέχη ξένων κυβερνήσεων και ευρωπαϊκών φορέων, διπλωμάτες, ειδικοί σε θέματα Ασφάλειας, επιστήμονες και επιχειρηματίες βρέθηκαν στην Αθήνα για να ανταλλάξουν απόψεις σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και να δουν από κοντά τις νεώτερες εκδόσεις αμυντικών εξοπλισμών. Η Ελλάδα έγινε επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος στον τομέα της Άμυνας και της Ασφάλειας, χάρη σε αυτήν την πρώτη “covid–free” εκθεσιακή διοργάνωση.
Είστε ο υπουργός Άμυνας γνωρίζετε τελικά από κάθε άλλο την κατάσταση που επικρατεί στο Αιγαίο, εκτιμάτε συνεπώς ότι θα έχουμε τελικά ένα ήρεμο υπόλοιπο του καλοκαιριού ;
Στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εργαζόμαστε με χαμηλούς τόνους και με σοβαρότητα για να ενισχύσουμε την αποτρεπτική ισχύ της χώρας μέσω των Ενόπλων Δυνάμεων αυτό αποδείξαμε στην πράξη αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις ασφαλείας του 2020. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δικαιώματά της και τούτη την αποστολή μπορούν να τη φέρουν εις πέρας οι ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις που διαθέτει.
Παράλληλα εντείνουμε τη διπλωματική προσπάθεια για να καταστήσουμε σαφείς τις θέσεις μας στη διεθνή κοινότητα. Ασφαλώς δεν αποκλείουμε τα ανοικτά κανάλια επικοινωνίας με την τουρκική πλευρά ώστε να υπάρχει πεδίο συνεννόησης εάν εξασφαλίζεται η βασική προϋπόθεση στους κανόνες του παιχνιδιού, δηλαδή πάνω απ’ όλα του Διεθνούς Δικαίου με όρους καλή γειτονίας. Με αυτά τα δεδομένα ευελπιστώ σε ένα ήρεμο καλοκαίρι χωρίς όμως κανένα εφησυχασμό από πλευράς μας. Θεωρώ ότι τούτο θα ήταν προς το συμφέρον και των δύο πλευρών.
Το περυσινό καλοκαίρι με την κρίση του «Ορούτς Ρέις» οι δυο στόλοι βρέθηκαν αντιμέτωποι στο Αιγαίο. Ποια κατά τη γνώμη σας ήταν η πιο δύσκολη στιγμή.
Όταν αναπτύσσονται εβδομήντα και πλέον πολεμικά πλοία των δύο πλευρών σε μια θαλάσσια περιοχή περιορισμένης εμβέλειας εγκυμονεί κίνδυνος ατυχήματος ή τυχαίας κλιμάκωσης. Αυτό έγινε αντιληπτό σε όλους το περασμένο καλοκαίρι. Πρέπει να εργαστούμε ώστε να μην επαναληφθεί.
Πόσο επηρέασαν η οικονομική κρίση και πανδημία τις Ένοπλες Δυνάμεις. Τι είναι αυτό, κατά τη γνώμη σας που τις κάνει τόσο αξιόμαχες;
Οι κακές δημοσιονομικές συνθήκες που επικράτησαν στη χώρα μετά το 2010 ταλάνισαν κάθε δραστηριότητα. Υπήρξαν θεσμοί όπως οι Ένοπλες Δυνάμεις που απέδειξαν ότι αντιστέκονται οι υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας με συναίσθηση καθήκοντος και ευθύνης για το έργο που επιτελούν.
Κινητήριος μοχλός για τις Ένοπλες Δυνάμεις είναι το έμψυχο δυναμικό τους. Είναι οι άνδρες και οι γυναίκες Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και Οπλίτες, καθώς και το Πολιτικό Προσωπικό που αδιαμαρτύρητα συνεισέφερε στην προσπάθεια για την εθνική ανασυγκρότηση και με αυταπάρνηση κατάφερε να διατηρήσει το αξιόμαχο οπλικών συστημάτων και υλικού, το οποίο σε άλλες περιπτώσεις θα μπορούσε να είχε απαξιωθεί.
Αυτός ο αγώνας που έγινε στο όνομα της Πατρίδας τιμά καθένα στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων ξεχωριστά. Οι Ένοπλες Δυνάμεις παρέμειναν αξιόμαχες και με τις ενέργειές μας βελτιώνουν καθημερινώς τις ικανότητές τους χάρη στο έμψυχο δυναμικό τους, το οποίο αποτελεί παράδειγμα για όλους μας. Εκπροσωπεί την Ελλάδα της προσήλωσης και του χρέους. Λειτουργούν με σεβασμό στις δομές και τους θεσμούς, με τρόπο ουσιώδη, αναδεικνύοντας στάση ομοψυχίας και ευσυνειδησίας.
Ασκήσεις με αραβικές χώρες, το Ισραήλ, την Ινδία. Ασκήσεις με αμερικανικό, γαλλικό και βρετανικό αεροπλανοφόρο, μεταστάθμευση στη Σούδα μαχητικών από τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία; Πού οφείλεται αυτή η έντονη στρατιωτικό- διπλωματική δραστηριότητα;
Εφαρμόζουμε με συνέπεια τους δύο βασικούς άξονες υλοποίησης της πολιτικής μας: α) Βελτιώνουμε τις συνολικές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων και β) Αναπτύσσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο Αμυντικής Διπλωματίας, το οποίο λειτουργεί υποβοηθητικώς προς τις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Εξωτερικών.
Σε αυτό το επίπεδο έχουμε αναπτύξει ένα φάσμα αμυντικών συνεργασιών σε διμερή, τριμερή και πολυμερή σχήματα με χώρες, με τις οποίες ενστερνιζόμαστε ίδιες αξίες, αρχές και απόψεις για την ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, έχουμε τριμερή συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ, τη συνεργασία «3+1» στην οποία συμμετέχουν η Κύπρος, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, την τετραμερή στην οποία συμμετέχουν η Γαλλία, η Ιταλία, και η Κύπρος, καθώς επίσης και τις διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία.
Όλα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί σταθερό εταίρο τόσο για τους Συμμάχους στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., όσο και για τους περιφερειακούς συμμάχους και εταίρους. Αποτελούμε πυλώνα σταθερότητας και εργαζόμαστε σκληρά σε διπλωματικό επίπεδο ώστε να επικρατήσουν η ειρήνη, η ασφάλεια και οι συνθήκες ευημερίας για τους λαούς της περιοχής.
Του Τούρκου Υπουργού Άμυνας κ. Ακάρ έγινε εμμονή η αποστρατιωτικοποίηση των νήσων. Τι του απαντάτε;
Έχω απαντήσει επανειλημμένως πως ό,τι απειλείται, δεν αποστρατιωτικοποιείται. Όσο εκτιμά η Ελλάδα ότι υφίσταται στρατιωτική απειλή για τα νησιά της, τόσο διατηρεί τι δικαίωμα να οργανώσει την άμυνα κάθε σπιθαμής του εδάφους της, στα νησιά και στο σύνολο της εδαφικής εκτάσεώς της.
Στα δυο χρόνια που βρίσκεστε στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Άμυνας ποιο θεωρείτε ότι ήταν το πιο αποφασιστικό βήμα που έγινε;
Έγιναν πολλά βήματα και δεν ξεχωρίζω κάποιο ειδικά. Έπειτα από πάρα πολλά χρόνια αυξήθηκε ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, λαμβάνοντας υπόψιν την κρισιμότητα των γεωπολιτικών εξελίξεων, την εξυπηρέτηση αναγκών υποστηρίξεως και αναβαθμίσεως υφισταμένων οπλικών συστημάτων καθώς και πρόσκτηση νέων.
Για παράδειγμα, την ερχόμενη Τετάρτη 21 Ιουλίου παραλαμβάνουμε στην Αεροπορική Βάση Μερινιάκ της Γαλλίας το πρώτο νέο μαχητικό αεροσκάφος “Rafale” από τα συνολικώς δεκαοκτώ που θα ενισχύσουν την Πολεμική Αεροπορία έως το καλοκαίρι του 2023. Οι διαδικασίες για την προμήθεια αυτών των μαχητικών έγιναν σε χρόνους «ρεκόρ» για τα ελληνικά και τα ευρωπαϊκά δεδομένα, με όρους απόλυτης διαφάνειας. Παράλληλα προχωρεί ο εκσυγχρονισμός των F-16 στην κατηγορία “Viper”, ενώ πολύ σύντομα επίκειται η απόφαση σχετικώς με τη Φρεγάτα πολλαπλών ρόλων για το Πολεμικό Ναυτικό, η πρόσκτηση της ΤΠΚ 6 και οσονούπω η ολοκλήρωση της ΤΠΚ 7, καθώς και μια σειρά υποπρογραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη για πιο εξειδικευμένη και κατά Κλάδο ενίσχυση των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Σε επίπεδο υποδομών και εκπαίδευσης, προχωρεί με ταχείς ρυθμούς η δημιουργία του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα και η αναβάθμιση του Ναυστάθμου Κρήτης. Επίσης, προχωρούμε σε αύξηση των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές και των τριών Κλάδων, αλλά και την πρόσληψη ΕΠ.ΟΠ. και ΟΒΑ συνολικά 15.500 στελεχών σε βάθος πενταετίας.
Η συμφωνία για την αγορά 18 Rafale ετοιμάστηκε σε χρόνο ρεκόρ, γιατί όμως δεν υπήρξε πρόβλεψη για συμμετοχή και της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας;
Κι όμως υπήρξε πρόβλεψη για συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στο κείμενο της σύμβασης. Όποιος κάνει τον κόπο να το διαβάσει, θα διαπιστώσει ότι παρά το γεγονός ότι σωστά υπάρχει ένας μοναδικός κατασκευαστής, προβλέπεται η εμπλοκή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας σε επίπεδο μελλοντικής συντηρήσεως και υποστηρίξεων των αεροσκαφών αυτών. Επομένως τα σενάρια που διακινούνται δεν ισχύουν εάν και μόνο ανατρέξουμε στο κείμενο της σύμβασης.
Πόσο σας ανησυχεί η ανάπτυξη τουρκικών drones στο Αιγαίο και στην Κύπρο και μη επανδρωμένων πολεμικών οπλισμένων σκαφών; Τα ελληνικά drones σε ποιο στάδιο ανάπτυξης βρίσκονται;
Θέλω να διαβεβαιώσω ότι τα Επιτελεία επεξεργάζονται τρόπους αντιμετώπισης όλων των οπλικών συστημάτων της γείτονος, ασφαλώς και τα drones, καθώς και τα μη επονδρωμένα.
Όσον αφορά στα ελληνικά drones σύντομα θα είμαστε σε θέση να επιδείξουμε απτά αποτελέσματα στην προσπάθεια ανάπτυξης αυτού του συστήματος από ελληνική ερευνητική προσπάθεια, ελληνικό πρωτότυπο αποτέλεσμα, ελληνικές εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας. Φυσικά υπάρχει και η παράμετρος της συνέργειας με ισραηλινές εταιρείες για μεταφορά τεχνογνωσίας στην ελληνική βιομηχανία.
Με τις φρεγάτες πότε αναμένεται να υπάρξει η τελική απόφαση;
Η τελική απόφαση εξαρτάται από την οριστικοποίηση όλων των προτάσεων και την ολοκλήρωση της αξιολόγησής τους από το Πολεμικό Ναυτικό. Ήδη έχει περιοριστεί η λίστα των υποψηφίων και προχωρούμε. Το πρόγραμμα αυτό καθυστέρησε περισσότερο από 20 χρόνια.
Εκτιμώ ότι εάν χρειαστούν άλλοι δύο ή τρεις μήνες για να ληφθεί η σωστή για τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού απόφαση, δεν θα έχουμε ξεφύγει στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει.
Πόσο σας ανησυχεί η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα στις Ένοπλες Δυνάμεις;
Καθήκον μας είναι να εξασφαλίσουμε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα εξακολουθήσουν να είναι επιχειρησιακά λειτουργικές και κατά την εξέλιξη της νέας φάσης της πανδημίας με τη μετάλλαξη «Δέλτα».
Για παράδειγμα, θεωρούμε αδιανόητο να τεθεί εκτός μάχης ένα πολεμικό πλοίο εξαιτίας της αμέλειας μέλους του πληρώματος να θωρακιστεί απέναντι στον ιό, μη κάνοντας το εμβόλιο. Η ατομική ευθύνη αποκτά νέα ειδική και κρίσιμη διάσταση όταν έχουμε να κάνουμε με μάχιμα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.
Νομίζετε ότι πρέπει να υπάρξει υποχρεωτικός εμβολιασμός των νεοσυλλέκτων και γενικά των στρατευσίμων;
Θα ακολουθήσουμε την γενική πολιτική της Κυβέρνησης αναφορικά με τον εμβολιασμό. Όπως αντιμετωπίσαμε επιτυχώς σε επίπεδο κληρωτών θητείας και μονίμων στελεχών στις υπόλοιπες φάσεις της πανδημίας, έτσι θα κάνουμε και σ’ αυτήν. Η Στρατιωτική Ηγεσία έχει εκπονήσει τα σχέδιά της. Έχουμε αποδείξει ότι έχουμε τον τρόπο να τα εφαρμόζουμε επιτυχώς.
Έχει απομακρυνθεί η περίπτωση για υποχρεωτική στράτευση στα 18; Τώρα που αυξήθηκε η θητεία στους 12 μήνες;
Μόλις πριν από τρεις μήνες εφαρμόσαμε την αύξηση της στρατιωτικής θητείας με σκοπό την επαύξηση της επάνδρωσης των Μονάδων, κυρίως στις παραμεθόριες περιοχές και στα νησιά. Πρέπει να δούμε τον πραγματικό αντίκτυπο αυτού του μέτρου πριν αποφασίσουμε ο,τιδήποτε άλλο. Ασφαλώς και τα Επιτελεία παρακολουθούν από κοντά τα αριθμητικά δεδομένα. Κρίνω ότι είναι πολύ νωρίς να ανοίξουμε τη συζήτηση για στράτευση στα 18 πριν μετρήσουμε τα αποτελέσματα από την αύξηση της θητείας.
Με την επερχόμενη ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία προβλέπεται η επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην χώρα μας;
Η στρατηγική σχέση μεταξύ της Ελλάδος και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι καλύτερη από οποτεδήποτε άλλοτε κι αυτό μπορεί να τεκμηριωθεί από την Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ των χωρών μας, η οποία επί του παρόντος τροποποιείται.
Οι ομάδες εργασίας θα έχουν ολοκληρώσει τις συζητήσεις επ’ αυτής έως το τέλος του καλοκαιριού και θα ακολουθήσει η υπογραφή της από το Στέητ Ντηπάρτμεντ και το Υπουργείο Εξωτερικών, κάτι το οποίο μαρτυρά τον ισχυρό στρατηγικό δεσμό μας. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ενισχύονται οι επενδύσεις στις υφιστάμενες κοινές υποδομές σε Σούδα, Κεντρική Ελλάδα και Αλεξανδρούπολη, ενώ πιθανότατα θα επεκταθεί χρονικά και η διάρκεια της σύμβασης.
Δεν υπάρχει επί του παρόντος ζήτημα πρόσθετων περιοχών, αλλά οι συζητήσεις συνεχίζονται. Σε κάθε περίπτωση η αναθεωρημένη MDCA θα ενισχύει ακόμα περισσότερο την εξαιρετική στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδος – ΗΠΑ.
