Η Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (Μ.Δ.Σ) ή αλλιώς PESCO, είναι ένα πλαίσιο συνεργασίας που αποτελεί μια διαδικασία εμβάθυνσης της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, που επιθυμούν να το πράξουν.
Τα 25 κράτη – μέλη είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Ελλάδα, Εσθονία, Κροατία, Κύπρος, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ισπανία, Ιρλανδία, Σουηδία, Τσεχία, Ιταλία, Ολλανδία.
Στόχος της είναι τα κράτη μέλη της, να αναπτύξουν κοινές δυνατότητες άμυνας και να είναι διαθέσιμες για στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΕ.
Αυτό θα ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ ως «διεθνή παίκτη» σε θέματα ασφάλειας, συμβάλλοντας αφενός στην προστασία των Ευρωπαίων και αφετέρου μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητα των αμυντικών δαπανών.
Η διαφορά μεταξύ της PESCO και άλλων μορφών συνεργασίας είναι ο δεσμευτικός χαρακτήρας που έχουν αναληφθεί από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη.
Ωστόσο, η συμμετοχή παραμένει προαιρετική και η λήψη αποφάσεων θα παραμείνει στα χέρια των συμμετεχόντων κρατών μελών.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ), το οποίο ξεκίνησε από την Κομισιόν τον Ιούνιο του 2017, θα ενισχύσει τα έργα συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής έρευνας, την ανάπτυξη πρωτοτύπων και την προσέλκυση δυνατοτήτων.
Το ΕΤΑ θα έχει σε πρώτη φάση προϋπολογισμό 5,5 δισ ευρώ.
Η ως άνω κοινή κοινοποίηση σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία μιας πλήρως ανεπτυγμένης ευρωπαϊκής αμυντικής ένωσης έως το 2025.
Όπως επισήμανε η τέως Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, αν και οι αμυντικές δαπάνες της Ευρώπης φτάνουν στο 50% των ΗΠΑ, η αποτελεσματικότητά τους, ως προς το τελικό προϊόν βρίσκεται μετά βίας στο 15%, καταδεικνύοντας ένα σημαντικό παραγωγικό κενό, το οποίο στοχεύει να αμβλύνει με το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Ταμείο και τον συντονισμό στην αγορά οπλικών συστημάτων.
Η δημιουργία δομής κυβερνοστρατού, μονάδων ταχείας αντίδρασης και η ανάπτυξη κοινών επιθετικών και αμυντικών πολιτικών στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου, είναι μια πρώτη ένδειξη του επιπέδου και του βάθους της συνεργασίας, που θα επιτευχθεί μέσω της PESCO.
Στα πρώτα 17 έργα που αναλαμβάνει να εκτελέσει η PESCO, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η ανάπτυξη διαδικασιών προστασίας συνόρων και σχετικού λογισμικού, γεγονός που περιπλέκει τη φύλαξη εθνικών συνόρων, καθώς εμπεριέχει μεταβίβαση αρμοδιοτήτων λήψης στρατηγικών αποφάσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Παράλληλα περιλαμβάνεται η δημιουργία νέας ενιαίας Ευρωπαϊκής Ιατρικής Διοίκησης και κέντρου Διοικητικής Μέριμνας, για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία, του οποίου απαιτείται ελευθέρας κίνησης μηχανοκίνητων, αερομεταφερόμενων και ναυτικών τμημάτων σε χώρο εθνικής κυριαρχίας.
Προγράμματα συνεργασίας εντός PESCO
Η λίστα των πρώτων 17 προγραμμάτων συνεργασίας PESCO, όπου οι Χώρες συμμετέχουν είτε ως επικεφαλείς (Lead), είτε ως συμμετέχουσες (Participants), είτε ως απλοί παρατηρητές (Observers) είναι οι παρακάτω:
- Στρατιωτική Κινητικότητα
- Ευρωπαϊκή ιατρική διοίκηση
- Ανάπτυξη Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Ραδιοφάσματος
- Δίκτυο των Διαμετακομιστικών Κόμβων στην Ευρώπη και υποστήριξη στις Επιχειρήσεις
- Ευρωπαϊκό Κέντρο Πιστοποίησης Εκπαίδευσης για τους Ευρωπαϊκούς Στρατούς
- Ευρωπαϊκό Κέντρο Εκπαίδευσης Αποστολών
- Δύναμη Αντιμετώπισης Καταστροφών
- Κέντρο Ανάπτυξης - Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων
- Ναυτιλιακά ημιαυτόνομα συστήματα αντιμέτρων ναρκών
- Αναβάθμιση της θαλάσσιας επιτήρησης
- Λιμενική και θαλάσσια επιτήρηση και προστασία .
- Ομάδες ταχείας κυβερνοαντίδρασης και αμοιβαίας βοήθειας στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο
- Πλατφόρμα κοινής χρήσης πληροφοριών σχετικά με τις απειλές στον κυβερνοχώρο και την ανταπόκριση σε περιστατικά
- EUFOR- Μονάδα Άμεσης Αντιμετώπισης Κρίσεων
- Έμμεση υποστήριξη πυρός
- Θωρακισμένα Οχήματα πεζικού / Θωρακισμένα επιθετικά Οχήματα/ Ελαφρύ θωρακισμένο όχημα
- Σύστημα στρατηγικής διοίκησης και ελέγχου (C2) για αποστολές και επιχειρήσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, η Ελλάδα, από τα πρώτα 17 αυτά έργα – προγράμματα PESCO, συμμετέχει σε δύο (2) ως επικεφαλής, σε επτά (7) ως συμμετέχουσα χώρα και σε ένα (1) ως παρατηρητής, ως ακολούθως:
Α. Επικεφαλής (Lead) Χώρα στα ακόλουθα δύο (2) έργα - προγράμματα:
1. Πλατφόρμα κοινής χρήσης πληροφοριών αναφορικά με τις απειλές στον κυβερνοχώρο και την αντίδραση σε περιστατικά
Η πλατφόρμα αυτή θα αναπτύξει πιο ενεργά αμυντικά μέτρα, ενδεχομένως σε νέo δόγμα, περνώντας σε πιο επιθετικά μέτρα.
Το έργο έχει ως σκοπό να συμβάλει στον μετριασμό αυτών των κινδύνων, εστιάζοντας στην ανταλλαγή πληροφοριών για τις κυβερνοαπειλές, μέσω μιας πλατφόρμας διασύνδεσης των κρατών-μελών, με στόχο την ενίσχυση των δυνατοτήτων άμυνας τους.
2. Αναβάθμιση της θαλάσσιας επιτήρησης
Το σχέδιο για την αναβάθμιση της θαλάσσιας επιτήρησης θα εμπεριέχει ενσωματωμένα συστήματα επιτήρησης ξηράς, αεροπορικές και θαλάσσιες πλατφόρμες, προκειμένου να διανέμουν πληροφορίες σε real time στα κράτη μέλη, ώστε να παρέχεται αποτελεσματική και αυτόματη απάντηση στα διεθνή ύδατα.
Ο κύριος στόχος του προγράμματος είναι η ενίσχυση της θαλάσσιας επιτήρησης, της αποτελεσματικότητας της αντίδρασης της ΕΕ, με τη χρήση της υφιστάμενης υποδομής και την ανάπτυξη συναφών δυνατοτήτων στο μέλλον.
Αποσκοπεί στην έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση νέων και παλαιών απειλών και προκλήσεων, εξασφαλίζοντας έτσι την επακριβή ταχεία αντίδραση, ώστε να συμβάλουν στην προστασία της ΕΕ και των πολιτών της.
Β. Συμμετέχουσα (Participant) Χώρα στα ακόλουθα επτά (7) έργα – προγράμματα
1. Δίκτυο των Διαμετακομιστικών Κόμβων στην ΕΕ και υποστήριξη Επιχειρήσεων
Το Δίκτυο των Διαμετακομιστικών Κόμβων στην Ευρώπη και η υποστήριξη των Επιχειρήσεων θα βελτιώσει τη υλικοτεχνική υποστήριξη και την πρόβλεψη στις αποστολές και τις επιχειρήσεις της ΕΕ.
Στόχος της είναι η δημιουργία διασυνοριακών λύσεων για αποτελεσματικότερες, ομαλότερες στρατιωτικές μεταφορές εφοδιαστική αλυσίδα και η σύνδεση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δυνατοτήτων κάτω από μια κοινή και ενιαία ομπρέλα.
Αναμένεται να ενισχύσει τον προγραμματισμό και τη διακίνηση στον τομέα της Διοικητικής Μέριμνας καθώς και να επιτύχει κοινές διαδικασίες που θα βελτιώσουν σημαντικά την ικανότητα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να διεξάγουν ακόμη και τις πιο απαιτητικές αποστολές.
2. Στρατιωτική Κινητικότητα
Το έργο αυτό θα υποστηρίξει τη δέσμευση των κρατών μελών να απλουστεύσουν και να τυποποιήσουν τις διασυνοριακές στρατιωτικές διαδικασίες μεταφοράς.
Στόχος του είναι να ενισχύσει την ταχύτητα της κίνησης των στρατιωτικών δυνάμεων σε όλη την ΕΕ και να διασφαλίσει την απρόσκοπτη κυκλοφορία στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού εντός των συνόρων της ΕΕ.
Αυτό συνεπάγεται την αποφυγή μακροχρόνιων γραφειοκρατικών διαδικασιών για τη διέλευση από ή διά μέσου των κρατών μελών της ΕΕ, οδικών, αεροπορικών, σιδηροδρομικών ή θαλάσσιων μεταφορών.
Το σχέδιο πρέπει να συμβάλει στη μείωση των φραγμών στη διασυνοριακή κίνηση
3. Ευρωπαϊκό Κέντρο Πιστοποίησης Εκπαίδευσης για τους Ευρωπαϊκούς Στρατούς
Το ευρωπαϊκό κέντρο πιστοποίησης κατάρτισης των ευρωπαϊκών στρατιωτικών μονάδων στοχεύει στην προώθηση της τυποποίησης των διαδικασιών μεταξύ των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων και θα επιτρέπει στο προσωπικό να ασκείται σε ένα προσομοιωμένο κοινό περιβάλλον κατάρτισης.
Το Κέντρο θα συμβάλλει τελικά στη διασφάλιση της ενοποίησης, των Ενόπλων Δυνάμεων των κρατών μελών για το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή κοινών αποστολών και επιχειρήσεων ΚΕΠΑΑ.
4. Δύναμη Αντιμετώπισης Καταστροφών
Η Κινητή Στρατιωτική Μονάδα Ανακούφισης Καταστροφών θα παρέχει ένα εξειδικευμένο πολυεθνικό στρατιωτικό πακέτο για την παροχή συνδρομής σε κράτη μέλη της ΕΕ και σε άλλα κράτη, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε επιχειρήσεις εντός της ΕΕ όσο και εκτός ΕΕ.
Η νέα δυνατότητα της ΕΕ θα μπορεί να διαχειριστεί μια σειρά καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών καταστροφών, των έκτακτων περιστατικών και των πανδημιών.
Το έργο στοχεύει να συμπεριλάβει τη δημιουργία ενός νέου Κέντρου για την Αρωγή κατά των Καταστροφών και, τελικά, ένα Κινητό Αρχηγείο της Δύναμης Αντιμετώπισης Καταστροφών.
5. Ναυτιλιακά ημιαυτόνομα συστήματα αντιμέτρων ναρκών
Τα θαλάσσια ημιαυτόνομα συστήματα αντιμέτρων για τις νάρκες θα παράγουν ένα παγκόσμιας κλίμακας μείγμα ημιαυτόνομων υποβρύχιων, επιφανειακών και εναέριων τεχνολογιών για ναυτιλιακά αντίμετρα.
Το σχέδιο θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να προστατεύσουν τα θαλάσσια σκάφη, τα λιμάνια και τις εγκαταστάσεις ξηράς και να διασφαλίσουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στις θαλάσσιες εμπορικές οδούς.
Η ανάπτυξη υποβρυχίων αυτόνομων οχημάτων, θα συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια της ναυτιλίας της ΕΕ, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της απειλής θαλασσίων ναρκών.
6. Λιμενική και θαλάσσια επιτήρηση και προστασία
Η ναυτιλιακή επιτήρηση και προστασία της θάλασσας θα παρέχει μια νέα ναυτική ικανότητα στα κράτη μέλη ώστε να διεξάγουν επιτήρηση και προστασία συγκεκριμένων θαλάσσιων περιοχών, από τα λιμάνια μέχρι τα χωρικά ύδατα, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας γραμμής επικοινωνιών και των θαλασσίων στενών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και των δομών.
Θα παρέχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα θαλάσσιων αισθητήρων, λογισμικού και πλατφορμών (επιφανειακά, υποβρύχια και εναέρια οχήματα), τα οποία συγχρονίζουν και επεξεργάζονται δεδομένα για να βοηθήσουν στην ανίχνευση και τον εντοπισμό μιας σειράς πιθανών ναυτιλιακών απειλών.
7.Θωρακισμένα Οχήματα πεζικού / Θωρακισμένα επιθετικά Οχήματα / Ελαφρύ θωρακισμένο όχημα
Το έργο θα αναπτύξει και θα κατασκευάσει πρωτότυπα ευρωπαϊκά θωρακισμένα οχήματα πεζικού / αμφίβιας προσβολής / ελαφρύ θωρακισμένο όχημα.
Τα οχήματα θα βασίζονται σε μια κοινή πλατφόρμα και θα υποστηρίζουν τους ελιγμούς ταχείας ανάπτυξης, την αναγνώριση, την υποστήριξη μάχης, την υλικοτεχνική υποστήριξη, τη διοίκηση και τον έλεγχο και την ιατρική υποστήριξη.
Αυτά τα νέα οχήματα θα ενισχύσουν επίσης τις επιχειρήσεις της ΕΕ, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών στρατών.
Γ. Παρατηρητής (Observer) Χώρα στο ακόλουθο ένα (1) έργο – πρόγραμμα
1. Ομάδες ταχείας κυβερνοαντίδρασης και αμοιβαίας βοήθειας ασφάλειας στον κυβερνοχώρο
Οι ομάδες ταχείας αντίδρασης Cyber (CRRT) θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη τη διαλειτουργικότητα και αρωγή ώστε να εξασφαλίσουν υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και να ανταποκριθούν συλλογικά σε επιθέσεις αυτού του τύπου.
Οι ομάδες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν άλλα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, σε επιχειρήσεις ασφάλειας καθώς και άλλες χώρες εταίρους.
Τα CRRT θα μπορούν να ανιχνεύουν, να αναγνωρίζουν και να μετριάζουν τις απειλές στον κυβερνοχώρο.
Οι ομάδες ταχείας αντίδρασης θα είναι σε θέση να βοηθήσουν με την εκπαίδευση, τη διάγνωση και την ηλεκτρονική σήμανση και ανίχνευση καθώς και την παροχή βοήθειας σε επιχειρήσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Απειλές από την Τουρκία: "Θα κάνουμε νηοψίες σε οποιοδήποτε ελληνικό πλοίο όπου και να βρίσκεται"
Ο στόχος αυτού του έργου είναι να ενσωματωθεί η συλλογική εμπειρία των κρατών μελών στον τομέα της κυβερνοάμυνας.
Από τα υπόλοιπα 15 έργα – προγράμματα, έχουν αναλάβει ως επικεφαλής η Γαλλία σε δύο (2), η Ιταλία σε τέσσερα (4), η Δανόα σε τέσσερα (4), η Ισπανία σε ένα (1), η Ολλανδία σε ένα (1), το Βέλγιο σε ένα (1), η Λιθουανία σε ένα (1) και η Σλοβακία σε ένα (1).
Συμπερασματικά θα λέγαμε με απλά λόγια ότι η ΕΕ αργά αλλά σταθερά θα εξελιχθεί και σε στρατιωτικό γεωπολιτικό παίκτη.
Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν κάθε λόγο να αγωνιστούν στα πλαίσια της Ε.Ε. για την υλοποίηση του τελικού στόχου, που πρέπει να είναι μια ανεξάρτητη και ακηδεμόνευτη κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, χωρίς βέβαια υπερβολικές προσδοκίες, αλλά και χωρίς λογικές υποβάθμισης της μέγιστης σημασίας, αυτής της νέας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας που συνιστά η PESCO.
Τέλος η συμμετοχή Ελλάδας και Κύπρου στην PESCO για την άμυνα και την ασφάλεια, αναθερμαίνει την προοπτική προώθησης της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ
Η Ελλάδα μέσω της PESCO αναμένεται να υπερκαλύψει την διαφορά της από την τουρκική πολεμική βιομηχανία.
Απλά είναι θέμα χρόνου.
