Κύπρος

Το πολιτικό παρασκήνιο πίσω από τη δημιουργία της κυπριακής σημαίας

Σχεδόν όλες οι σημαίες του κόσμου έχουν τη δική τους ιστορία να πουν. Κάποιες λένε αυτή την ιστορία με τα χρώματα, κάποιες άλλες με τα σύμβολα.

Όπως αναφέρει το reader.gr, Η εξερεύνηση αυτών των ιστοριών, αποκαλύπτει και πολλά στοιχεία για την εκάστοτε χώρα που ίσως δεν είναι και τόσο γνωστά.

Στην περίπτωση της επίσημης σημαίας της Κύπρου η ιστορία που αποκαλύπτεται είναι στην πραγματικότητα η σύγχρονη ιστορία της μεγαλόνησου.

Μόνο που η ανάδειξη της ιστορίας αυτής κρύβει από πίσω της μπόλικο παρασκήνιο.

Το «χρυσοπράσινο φύλλο, ριγμένο στο πέλαγο», έχει μια γεωγραφικά σημαντική θέση πάνω στον παγκόσμιο χάρτη καθώς βρίσκεται σε ένα κρίσιμο «σταυροδρόμι» ηπείρων και πολιτισμών.

Για να αντιληφθούμε το πολιτικό παρασκήνιο πίσω από τη δημιουργία της κυπριακής σημαίας, θα πρέπει να κάνουμε μια «βουτιά» στο παρελθόν.

Το 1570 οι Οθωμανοί εισέβαλαν στην Κύπρο η οποία μέχρι τότε βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Βενετών. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821 πολλοί Κύπριοι ήρθαν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν και οι Τούρκοι σε «απάντηση» εκτέλεσαν εκατοντάδες επιφανείς Ελληνοκύπριους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Κυπριανός.

Ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που κάλεσε τους Κύπριους να ξεσηκωθούν, να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό και να ενωθούν με την Ελλάδα. Ακολούθησαν πολλές εξεγέρσεις αλλά όλες κατέληξαν σε αποτυχία.

Μετά το τέλος του ρωσοτουρκικού πολέμου το 1878, στο Συνέδριο του Βερολίνου αποφασίστηκε να περάσει η Κύπρος υπό την κυριαρχία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Όταν ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Βρετανοί «πρόσφεραν» την Κύπρο στην Ελλάδα (έκαναν λόγο για πλήρη προσάρτηση) υπό την προϋπόθεση οι Έλληνες να μπουν στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

Ο γερμανόφιλος βασιλιάς Κωνσταντίνος Α', ωστόσο, αρνήθηκε επειδή επέμενε πως η χώρα θα παραμείνει ουδέτερη (και αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος της σύγκρουσης με τον Ελευθέριο Βενιζέλο που οδήγησε στον εθνικό διχασμό)!

Με τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία του Κεμάλ Ατατούρκ παραιτήθηκε από κάθε δικαίωμα που είχε στην Κύπρο και έτσι το «Νησί της Αφροδίτης» έγινε και επίσημα (1925) αποικία του βρετανικού στέμματος.

Από την Πρωταπριλιά του 1955 οι Ελληνοκύπριοι ξεκίνησαν, με βασικό όχημα την ΕΟΚΑ, απελευθερωτικό αγώνα ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1959 με τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου. Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε επίσημα στις 16 Αυγούστου του 1960.

Η δημιουργία της κυπριακής σημαίας

Μετά από αυτή τη μίνι-ανασκόπηση στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου, το ερώτημα που δημιουργείται είναι ένα: Το νέο αυτό κράτος τι σημαία θα έχει;

Μέχρι τότε η επίσημη σημαία ήταν αυτή της βρετανικής κυριαρχίας, οι Ελληνοκύπριοι, όμως, χρησιμοποιούσαν την ελληνική και οι Τουρκοκύπριοι την τουρκική.

Προκηρύχθηκε, λοιπόν, ένας διεθνής διαγωνισμός σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες θα έπρεπε να δημιουργήσουν τη νέα κυπριακή σημαία η οποία, όμως, δε θα είχε γαλάζιο (Ελλάδα) ή κόκκινο (Τουρκία) χρώμα αλλά ούτε και τον σταυρό ή την ημισέλινο.

Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος περίπου 500 συμμετέχοντες. Το σχέδιο που κέρδισε τελικά τον διαγωνισμό ήταν του Τουρκοκύπριου ζωγράφου, Ισμέτ Γκιουνέι!

Το σχέδιο αυτό έλαβε την έγκριση του πρώτου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρχιεπισκόπου Μακάριου Γ’, και του αντιπροέδρου της, δρ. Φαζίλ Κιουτσιούκ. 

Η σημαία αυτή, λοιπόν, έδειχνε τον χάρτη της Κύπρου σε πορτοκαλί χρώμα, προκειμένου να μοιάζει με αυτό του χαλκού που υπήρχε σε αφθονία στο νησί.

Άλλωστε, μια από τις θεωρίες για το πως προέκυψε το όνομα Κύπρος είναι αυτή που αναφέρει πως προέρχεται από τη λατινική φράση «aes Cyprium» που σημαίνει μέταλλο της Κύπρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κάτω από τον χάρτη του νησιού, το σχέδιο του Ισμέτ Γκιουνέι, έχει δυο πράσινα κλαδιά ελιάς που αντιπροσωπεύουν την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα οι οποίες ζουν μαζί ειρηνικά. Το λευκό φόντο χρησιμοποιήθηκε για να συμβολίσει την ειρήνη και την ελευθερία.

Έτσι η Κύπρος έγινε η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα χώρα που έχει στη σημαία τον χάρτη της. Υπάρχει, βέβαια, και η περίπτωση του Κοσόβου αλλά εκεί έχουμε να κάνουμε με ένα μερικώς αναγνωρισμένο κράτος.

Ο ίδιος ο Ισμέτ Γκιουνέι σε συνέντευξή που έδωσε μερικά χρόνια αργότερα υπογράμμισε πως τοποθέτησε στη σημαία το χάρτη της Κύπρου επειδή θεωρούσε πως «με αυτόν τον τρόπο θα ενίσχυε την ταυτότητα του νέου κράτους που ήταν μικρό και άγνωστο», ώστε να το μάθει ο κόσμος.

Βέβαια, όταν ο Ισμέτ Γκιουνέι πέθανε από καρκίνο το καλοκαίρι του 2009, το φέρετρό του καλύφθηκε με τη σημαία της Τουρκίας και με αυτή του ψευδοκράτους.

Περίεργη επιλογή θα μπορούσε να πει κάποιος για τον άνθρωπο που δημιούργησε τη σημαία ενός κράτους.

Μια εξήγηση, πάντως, δόθηκε το 2013 από την κυπριακή εφημερίδα «Σημερινή», η οποία επικαλούμενη τα αρχεία του Foreign Office, αποκάλυπτε πως το σχέδιο της σημαίας είχε δημιουργηθεί εξαρχής από τους Βρετανούς οι οποίοι, απλά, επέλεξαν να εμφανιστεί ως δημιουργός ο Γκιουνέι για να γίνει πιο εύκολα αποδεκτή η σημαία από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους!

Ο αστικός μύθος για τον εθνικό ύμνο

Για την ιστορία και μόνο πάντως, αξίζει να σημειωθεί πως σε ότι αφορά τον εθνικό ύμνο της Κύπρου, υπήρχε αλλά δε λεγόταν εθνικός ύμνος, λεγόταν κρατικός ύμνος και δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ.

Το πρόβλημα ήταν πως στις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, οι συντάκτες ενώ προέβλεπαν τα πάντα είχαν «ξεχάσει» να αναφερθούν στο ζήτημα του ύμνου.

Υπήρξαν, βέβαια, και ορισμένοι που έλεγαν ότι επίτηδες ο Μακάριος δεν ήθελε να υπάρχει εθνικός (κυπριακός) ύμνος.

Μάλιστα στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό, ρωτήθηκε ποιος είναι ο εθνικός ύμνος της Κύπρου και αυτός χωρίς καμία σκέψη απάντησε: «Είναι ο εθνικός ύμνος της Ελλάδος». 

Υπάρχει και ένας αστικός μύθος που λέει πως όταν τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 1962, ο Μακάριος, πραγματοποίησε επισκέψεις σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα, στις τελετές υποδοχής ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Κύπρου, ο οποίος ήταν δημιουργία του συνθέτη Σόλωνα Μιχαηλίδη.

«Φήμες», πάντως, λένε πως ο Μακάριος έδωσε στις μπάντες να παίζουν ένα... άσχετο κομμάτι κλασικής μουσικής και απλά οι στρατιωτικές μπάντες σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα νόμιζαν ότι έπαιζαν τον εθνικό ύμνο της Κύπρου!

Σε κάθε περίπτωση, στις 18 Νοεμβρίου του 1966 το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε την υιοθέτηση του ελληνικού εθνικού ύμνου ως εθνικού ύμνου της Κυπριακής Δημοκρατίας, απόφαση που ισχύει έως σήμερα.

 

Ακολουθήστε το Πενταπόσταγμα στο Google news Google News

ΔΗΜΟΦΙΛΗ