Προκλητικός εμφανίστηκε στο ΚΥΠΕ ο τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, λέγοντας πως η Τουρκία έχει τη δύναμη να πραγματοποιήσει έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, εφόσον η ελληνοκυπριακή πλευρά πράττει το ίδιο, διεκδικώντας παράλληλα μερίδιο από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην περιοχή.
«Με ανοικτή καρδιά» και την επιθυμία να βγει ένα θετικό αποτέλεσμα προσέρχεται στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου δήλωσε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, λέγοντας ότι η ατζέντα είναι ανοικτή και οι δύο ηγέτες μπορούν να θέσουν τα θέματα που θέλουν να συζητήσουν με στόχο να ξεκαθαρίσει η εικόνα.
Ο κ. Ακιντζί μίλησε και για την τριμερή με το ΓΓ του ΟΗΕ, την άτυπη πενταμερή αργότερα, και το πώς οι όροι αναφοράς της ειδικής αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζειν Χολ Λουτ μπορούν να ολοκληρωθούν όπως επιθυμεί και ο Γκουτέρες.
Για το θέμα του φυσικού αερίου, ο κ. Ακιντζί είπε ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση για να αρχίσει μια διαπραγματευτική διαδικασία, αλλά το πολιτικό κλίμα ως έχει σήμερα δεν βοηθά σε κάτι τέτοιο. Διέξοδο, πρόσθεσε, αποτελούσε η πρότασή του για κοινή επιτροπή που απορρίφθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά μπορεί να συζητήσει και άλλες επιλογές, όπως την ιδέα για μορατόριουμ που είχε υποβάλει ο πρώην υπουργός εξωτερικών Νίκος Ρολάνδης.
Θα θέσει, είπε, το θέμα προς συζήτηση στις 9 Αυγούστου και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να θέσει όποιο θέμα θέλει, όπως αυτό των Βαρωσίων.
Οποιαδήποτε κίνηση αφορά την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, δήλωσε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, δεν πρέπει να αποκλείει τον ΟΗΕ, δεν πρέπει να αντιβαίνει τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο, προσθέτοντας ότι θέλει να συζητήσει Μέτρα Οικοδόμησης.
Φυσικό αέριο
Ερωτηθείς εάν πιστεύει ότι στο θέμα το φυσικού αερίου μπορεί να υπάρξει μια κοινή ιδέα στη συνάντηση των δύο ηγετών και κληθείς να πει, εάν αρχίσει μια νέα διαδικασία συνομιλιών, το θέμα των υδρογονανθράκων πώς θα συζητηθεί και από ποιους, ο κ. Ακιντζί είπε ότι η ε/κ πλευρά αξιολογεί το θέμα αυτό ως ανεξάρτητο εντελώς από τις διαπραγματεύσεις, λέει ότι ποτέ δεν ήταν θέμα διαπραγματεύσεων και ούτε αποτελεί κεφάλαιο στις διαπραγματεύσεις.
«Αλλά έχει καταστεί ένα κεφάλαιο της ζωής μας, αποτελεί ένα από τα σημαντικά θέματα της επικαιρότητας και έχει μετατραπεί σε ένα θέμα που εάν το διαμορφώσουμε σωστά, τότε μπορεί να βοηθήσει στη λύση. Αλλά εάν χρησιμοποιηθεί λάθος, όπως σήμερα, μπορεί να τορπιλίσει και τη λύση».
«Είναι λογικό να μην συζητήσουμε ένα τέτοιο σημαντικό θέμα;» διερωτήθηκε ο κ. Ακιντζί, λέγοντας ότι γι’ αυτό το λόγο ο ίδιος έχει πει επανειλημμένως στον κ. Αναστασιάδη να το χειριστούν από κοινού, υπενθυμίζοντας ότι ο ίδιος το είχε θέσει στην πρώτη τους συνάντηση, το Μάιο του 2015, πριν ακόμα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Υπό τις σημερινές συνθήκες είμαστε υποχρεωμένοι όμως να συζητήσουμε το θέμα, είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε μια διέξοδο, συνέχισε ο Τ/κ ηγέτης, «προς όφελος και των δύο κοινοτήτων».
Προς αυτήν την κατεύθυνση, είπε, υπέβαλλε την πρόταση για το φυσικό αέριο, η οποία από την ε/κ πλευρά αξιολογήθηκε ως «ενάντια στις συμφωνίες/συγκλίσεις. Γιατί ενάντια; Το θέμα αυτό θεωρείται αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εμείς δεν έχουμε αντίρρηση σε αυτό, δεν το απορρίπτουμε».
Αυτή τη στιγμή, πρόσθεσε, δεν υπάρχει λύση, δεν υπάρχει ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δεν είναι όμως λογικό να κάνουμε μια κοινή επιτροπή να δούμε αυτό το θέμα από κοινού, να κάνουμε έναν προγραμματισμό, το λιγότερο να συζητήσουμε τα ποσοστά; διερωτήθηκε. Κάποιοι προβάλουν λάθος επιχειρήματα, ότι η τ/κ πλευρά έχει ζητήσει 50-50, είπε ο κ. Ακιντζί, αναφέροντας ότι δεν έγραψε κάτι τέτοιο στην πρότασή του. «Είπαμε να συζητήσουμε ένα λογικό ποσοστό».
Θεωρεί ότι η πρόταση απορρίφθηκε νωρίς από την ε/κ πλευρά και αυτό ήταν λάθος, λέγοντας ότι μιλώντας ο ίδιος με ξένους διπλωμάτες του είπαν ότι τη βρήκαν λογική.
Στη συνάντηση των ηγετών, συνέχισε, θα προσπαθήσει να εξηγήσει στον κ. Αναστασιάδη ότι στο θέμα του φυσικού αερίου θα πρέπει να βρουν μία διέξοδο. «Μπορεί να μην είναι κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων, αλλά είναι ένα κεφάλαιο της ζωής μας, της περιοχής μας, αιτία της έντασης».
Το ιδανικό είναι να λύνεται κάθε θέμα με διαπραγμάτευση, με ειρηνικό τρόπο, συνέχισε, αλλά αν μία πλευρά λέει ότι αυτό το θέμα δεν το συζητά με την άλλη, «δεν δημιουργώ επιτροπή, περίμενε μετά τη λύση, που δεν ξέρουμε πότε θα συμβεί, αλλά εγώ αρχίζω να στέλνω (αέριο) από την Αφροδίτη στην Αίγυπτο και τα έσοδα θα αρχίσουν να έρχονται – έστω και μετά από κάποια χρόνια – εσύ περίμενε μετά τη λύση, τότε αυτό δεν ικανοποιεί την τ/κ πλευρά, ούτε την Τουρκία».
Τότε αυτό που θα συμβεί, πρόσθεσε, είναι «εσύ κάνεις γεώτρηση, θα κάνω και εγώ. Εάν εσύ κάνεις έρευνες, θα κάνω κι εγώ, εάν έχω τη δύναμη να το κάνω». Η Τουρκία, συνέχισε, λέει ότι τώρα έχει δύο πλοία και κάνει έρευνες και στη δική της υφαλοκρηπίδα και στην περιοχή που αδειοδοτήθηκε από τους Τ/κ. «Είναι αυτό το ιδανικό;» διερωτήθηκε. "Όχι, το ιδανικό είναι η προσέγγιση, η συμφωνία. Ποιο είναι το στοιχείο για να συμβεί αυτό; Το να μπορούμε να μιλάμε. Λέμε λοιπόν, να κάνουμε μια επιτροπή να το συζητήσουμε το θέμα. Αλλιώς θα συμβαίνει αυτό που γίνεται".
Σε παρατήρηση ότι μεταξύ των Ε/κ υπάρχει μια ανησυχία εάν όταν μιλάμε για το φυσικό αέριο θα αναφερόμαστε στο πώς θα επωφεληθούν οι Κύπριοι ή στην εξίσωση θα μπαίνει η Τουρκία, ο κ. Ακιντζί είπε ότι εάν Τ/κ και Ε/κ δημιουργήσουμε μια κοινή επιτροπή και διευθετήσουμε τα θέματα που μας αφορούν όπως τα ποσοστά και τη δημιουργία ενός ταμείου και στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής λύσης του Κυπριακού, τότε μια ομοσπονδιακή Κύπρος θα συζητήσει με την Τουρκία την οριοθέτηση.
Σε παρατήρηση ότι το θέμα του ποσοστού αποτέλεσε σύγκλιση μεταξύ των Χριστόφια και Ταλάτ, ο Μουσταφά Ακιντζί είπε ότι σύγκλιση υπήρχε μόνο στο ότι το ζήτημα θα αποτελούσε αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Από πλευράς της, συνέχισε, η Τουρκία λέει ότι είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή και θεωρεί ότι η πολιτική της Ελλάδας και των Ε/κ είναι να την «φυλακίσουν» στα παράλιά της, εάν δεχθεί ότι όλα τα ελληνικά νησιά έχουν δικές τους ΑΟΖ. Η διέξοδος σε αυτό είναι να συζητήσετε, αναζητώντας μια λογική συμφωνία, πρόσθεσε. Εάν αυτό δεν γίνει, συνέχισε, μπορείτε να πάτε σε διεθνή δικαστήρια να το λύσετε. Αλλά σήμερα, είπε, λόγω της μη λύσης του Κυπριακού, αυτό δεν μπορεί να γίνει, γιατί οι πλευρές δεν αναγνωρίζουν η μία την άλλη. "Εάν το Κυπριακό επιλυθεί, σίγουρα το θέμα (της οριοθέτησης) θα συζητηθεί μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας, θα χρειασθεί να το λύσουν και η Τουρκία με την Ελλάδα και έτσι θα λυθεί το θέμα σε ολόκληρη την περιοχή".
Η λογική λέει, συνέχισε, ότι υπάρχουν βήματα που μπορούν να γίνουν για την καλυτέρευση των σχέσεων Ε/κ – Τ/κ, με την Τουρκία και μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας κι αυτό περιέχει αρχικά την λύση του Κυπριακού που θα συμβάλει στην ειρήνη στην περιοχή.
Ο κ. Ακιντζί είπε ότι λόγω του ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με χώρες της περιοχής, αλλά και τους Ε/κ δεν είναι καλές, αναπτύσσονται προγράμματα «εκτός λογικής», με μεγάλο κόστος, όπως ο EastMed. «Σκεφτείτε τώρα σε ένα κλίμα ειρήνης ότι μπορούν να αναπτυχθούν πιο πρακτικά, γρήγορα και σύντομα εναλλακτικά έργα, για τα οποία το μοναδικό εμπόδιο είναι το πολιτικό αδιέξοδο. Όταν λύσουμε τα πολιτικά άλυτα ζητήματα θα επωφεληθούν όλοι και θα πάρουν το μερίδιό τους. Το πιο σημαντικό όμως, θα συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Γι’ αυτό πρέπει να κοιτάμε τη μεγάλη εικόνα, να μην εγκλωβιζόμαστε στο μικρό μας νησί».
Ο κ. Ακιντζί είπε ότι η σύσταση μιας επιτροπής θα δημιουργήσει διαφορετικά δεδομένα, αρκεί να υπάρχει βούληση και θέληση, θεωρώντας ότι αυτό είναι που λείπει. «Δηλαδή, δεν υπάρχει λύση ακόμα, εντάξει, αλλά πρέπει να μπορέσουμε να λύσουμε κάποια προβλήματα και χωρίς να υπάρχει λύση και αυτό να το δείξουμε στον κόσμο μας, να λένε ότι ναι υπάρχει ο στόχος της λύσης, αλλά οδεύοντας προς τα εκεί μπορούν (οι ηγέτες) να λύσουν κι άλλα προβλήματα που βγαίνουν ενώπιον τους. Αυτό πρέπει να το πετύχουμε, κι αν θέλουμε μπορούμε να το κάνουμε».
https://www.youtube.com/watch?v=rKW8gEKly28
https://www.youtube.com/watch?v=8uCY4s7qEHs