Είναι γνωστό ότι στην παρούσα φάση τρία είναι τα ενεργειακά project τα οποία "τρέχουν" με επίκεντρο ΝΑ Μεσόγειο και Αιγαίο, του East Med , του Euro-Asia Interconnector και του Euro-Africa Interconnector.
Έτσι αφού περασε από "σαράντα κύματα" ο East-Med, έγινε γνωστό ότι η δοκιμή αγοράς του αγωγού, του έργου μεταφοράς φυσικού αερίου από κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο στην Ιταλία και την Κεντρική Ευρώπη μέσω Ελλάδας, αναμένεται να πραγματοποιηθεί το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Ξεκίνησε η καλωδιακή διασύνδεση μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος Κύπρου-Κρήτης στα πλαίσια του Euro-Asia Interconnector
Ωστόσο ξεκίνησε ήδη η κατασκευή του τμήματος καλωδίων για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου. Ο ΑΔΜΗΕ έδωσε εντολή στη Nexans να «κρατήσει» την απαραίτητη υποδοχή για την παραγωγή καλωδίων και να κινήσει τις σχετικές διαδικασίες. Αυτό σηματοδοτεί το πρώτο σημαντικό βήμα στη σύμβαση που υπογράφηκε τον περασμένο Ιούλιο.
'Ετσι πραγματοποιήθηκε η μεταβίβαση των συμβάσεων με τους εργολάβους Nexans και Siemens και η μετεγκατάσταση της συμφωνίας επιχορήγησης 657 εκατ. ευρώ από το CINEA στον ΑΔΜΗΕ. Στη συνέχεια, ο CINEA εκταμίευσε προκαταβολή 55 εκατομμυρίων ευρώ στη Nexans, ξεκινώντας τις κατασκευαστικές εργασίες για το καλώδιο.
Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ το τμήμα του έργου της Διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (Κρήτη), συνολικού μήκους 898 km, έχει λάβει χρηματοδότηση100 εκ. € από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου και 657 εκ. € από τον CEF.
Οι συζητήσεις σε Ανώτατο επίπεδο Κυπριακής Δημοκρατίας και ΑΔΜΗΕ
Η έναρξη του έργου πραγματοποιείται στον απόηχο των επίσημων συναντήσεων της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ με τις αρχές της Κύπρου, που πραγματοποιήθηκαν στην Μεγαλόνησο στις 7 Δεκεμβρίου γυατόν το σκοπό.
Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) , Μάνος Μανουσάκης, συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κ. Γιώργο Παπαναστασίου, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) και τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Κύπρου (ΔΣΜΚ) κ. Σταύρο Σταυρινό.
Συζητήθηκαν τα επόμενα βήματα του έργου και το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται γι’ αυτό, η προοπτική επένδυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τι χρειάζεται να γίνει σε συνεργασία με τις κυπριακές αρχές για την υλοποίησή του.
Προηγουμένως, στη συνάντηση της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου με τον Υπουργό κ. Παπαναστασίου και με τη συμμετοχή του Εκτελεστικού Διευθυντή του ΔΣΜΚ κ.Σταύρου Σταυρινού, συζητήθηκαν τα βήματα που έχει ήδη κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία και ο συντονισμός του Διαχειριστή της Ελλάδας με το Υπουργείο προκειμένου να ολοκληρωθούν ομαλά οι μεταβιβάσεις των αδειοδοτήσεων του έργου και όλες οι διαδικασίες προκειμένου να ανοίξει άμεσα ο δρόμος για την έναρξη της κατασκευής στο πεδίο.
Κατά τις επαφές με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου οι οποίες διεξήχθησαν στα Γραφεία της ΡΑΕΚ υπό τον Πρόεδρό της Δρ. Ανδρέα Πουλλικκά,, η ΡΑΕΚ ενημερώθηκε από τη διοίκηση του Διαχειριστή για τη μεταβίβαση όλων των άυλων παγίων και των αδειών που αφορούν στο έργο στον ΑΔΜΗΕ από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης.
Συζητήθηκε δε η επιτάχυνση των ρυθμιστικών αποφάσεων που απαιτούνται για τη συνέχεια του έργου.
Τέλος, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ ανέλυσε τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν για τους Κύπριους καταναλωτές και πώς προωθεί το έργο την ενεργειακή μετάβαση, με βάση τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα της Κύπρου.
Τέλος επισημαίνεται ότι εκτός των παραπάνω ότι έχει υπογραφεί συμφωνία με το ισραηλινό fund Aluma και ΜοU μεταξύ του ΑΔΜΗΕ, και του fund TAQA από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ έντονο ενδιαφέρον για ο έργο δείχνουν οι ΗΠΑ.
Το σχέδιο ΗΠΑ-ΕΕ
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ επιθυμούν να επικρατήσει ηρεμία στην ΝΑ Μεσόγειο και το Αιγαίο, αφού επιθυμούν το "ξεκλείδωμα" μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από Ασία-Αφρική και φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της ΝΑ Μεσογείου(Κύπρος-Ισραήλ), στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, αλλά και συνέχιση αποστολής στρατιωτικού υλικού των ΗΠΑ μέσω Αλεξανδρούπολης προς Ουκρανία-Ανατολική Ευρώπη και Βαλκάνια.
Εκτίμησή μας είναι ότι η προσέγγιση Τουρκίας-Ελλάδας που επιχειρείται έχει ως βάση την ενέργεια στη ΝΑ Μεσόγειο, με τον καθορισμό της ενεργειακής πίτας για κάθε χώρα να προηγείται της οριοθέτησης της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας των δύο χωρών, σύμφωνα με τους Τούρκους (kazan-kazan), ενώ στο παιχνίδι μπαίνουν και άλλοι δρώντες όπως Κύπρος-Ισραήλ-ΗΠΑ και χώρες του Κόλπου.
Τέλος επισημαίνουμε ότι όλα αυτά θα διαδραματιστούν με την "ανοχή" της Τουρκίας, αφού δεν θα γίνει νωρίτερα η οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας-Τουρκίας και ούτε θα επιλυθεί το Κυπριακό.
Κατά τα άλλα αναμένουμε το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό να αναλάβει ρόλο παροχής διακριτικής ασφάλειας του έργου, αν και ήδη οι ΗΠΑ αποστέλλουν στην Κρήτη το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο Gerald Ford, για πάν ενδεχόμενο, το οποίο αναμένεται να καταπλεύσει στη Σούδα στις 26 Δεκεμβρίου.
