Εξελίξεις αναμένεται να σηματοδοτήσει η επικείμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους τον Ιούλιο, με ΗΠΑ και Τουρκία να εκδίδουν κοινή δήλωση σχετικά με τον διάλογο για τον στρατηγικό μηχανισμό, η ατζέντα του οποίου περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ενίσχυση του τουρκικού στόλου F-16, την Ανατολική Μεσόγειο και την ενέργεια.
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση που δημοσίευσε το State Department, η ΥΦΥΠΕΞ των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ και ο Τούρκος ομόλογός της Μπουράκ Ακτσαπάρ δεσμεύτηκαν να επεκτείνουν και να εντείνουν τις διμερείς διαβουλεύσεις πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα, ενώ συζήτησαν την πρόοδο στο αίτημα της Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16, χωρίς ωστόσο να γίνεται λεπτομερής αναφορά για το τι αφορά η αναφερόμενη "πρόοδος".
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ενεργειακό έργο-μαμούθ στην Αν. Μεσόγειο: Συνδέονται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Κύπρου-Ισραήλ- "Ταφόπλακα" στον EastMed;
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση, οι δύο πλευρές, διερεύνησαν τρόπους για την περαιτέρω ενίσχυση της αποτροπής του ΝΑΤΟ και συζήτησαν την εφαρμογή του τριμερούς μνημονίου που υπέγραψαν η Τουρκική, η Φινλανδία και η Σουηδία, καθώς και την πορεία της Σουηδίας προς την ένταξη στη Συμμαχία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την εκτίμησή τους για τις προσπάθειες της Τουρκίας σε συντονισμό με τα Ηνωμένα Έθνη για την επέκταση της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, ενώ σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως δεν έγινε καμία αναφορά στις σχέσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και την αυξανόμενη συνεργασία τους.
Ψηλά στην ατζέντα βρέθηκε και η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου όπου, σύμφωνα με την κοινή δήλωση, και οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για τη διατήρηση της σταθερότητας και του διαλόγου, πάλι χωρίς καμία αναφορά από την πλευρά της Ουάσιγκτον για τις επιθετικές και αναθεωρητικές πολιτικές και πρακτικές της Άγκυρας έναντι της Ελλάδας.
Χαιρετίζοντας τις τακτικές διαβουλεύσεις για την ενέργεια μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, Νούλαντ και Ακτσαπάρ εξέφρασαν την αμοιβαία επιθυμία και τον κοινό τους στόχο να συμβάλουν στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια μέσω της περιφερειακής εταιρικής σχέσης και να προωθήσουν τη συνεργασία για τη βιώσιμη καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της μη στρατιωτικής πυρηνικής ενέργειας, προκαλώντας ερωτηματικά για τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στον πυρηνικό σταθμό Ακούγιου που κατασκευάστηκε με τις ευλογίες της Μόσχας.
Τέλος, οι δύο αντιπροσωπείες επαναβεβαίωσαν την κρίσιμη σημασία του συνεχιζόμενου διαλόγου μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για διμερή, περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα μέσω αμοιβαίων επισκέψεων υψηλού επιπέδου, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του διαλόγου του Στρατηγικού Μηχανισμού, ενώ σημειώθηκε πως γίνεται προετοιμασία για συνάντηση σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών.
Αναλυτικά η κοινή δήλωση ΗΠΑ-Τουρκίας:
"Η Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Πολιτικές Υποθέσεις Βικτόρια Νούλαντ (Victoria Nuland) και ο Τούρκος Υφυπουργός Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ (Burak Akçapar) προήδρευσαν στην πέμπτη συνάντηση του διαλόγου Τουρκίας-ΗΠΑ για τον Στρατηγικό Μηχανισμό στις 23 Ιουνίου 2023 στην Ουάσιγκτον. Η Τουρκική Δημοκρατία και οι Ηνωμένες Πολιτείες εκπροσωπήθηκαν από διυπηρεσιακές αντιπροσωπείες που περιλάμβαναν αξιωματούχους από τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και τα τουρκικά υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας.
Ως σύμμαχοι και εταίροι στο ΝΑΤΟ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκική Δημοκρατία επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να εμβαθύνουν περαιτέρω την ισχυρή συνεργασία τους σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Δεσμεύτηκαν να επεκτείνουν και να εντείνουν τις διμερείς διαβουλεύσεις πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα και να ενισχύσουν τη συνολική τους εταιρική σχέση σύμφωνα με τα στρατηγικά συμφέροντα και των δύο χωρών. Συμφώνησαν ότι η συνεργασία ΗΠΑ-Τουρκίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας συμβάλλει στην περιφερειακή ειρήνη και συζήτησαν την πρόοδο στο αίτημα της Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16.
Οι αντιπροσωπείες εξέτασαν τις προετοιμασίες για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας στις 11-12 Ιουλίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκική Δημοκρατία επιβεβαίωσαν την ισχυρή υποστήριξή τους στην πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ. Και οι δύο πλευρές χαιρέτισαν την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, συμφωνώντας ότι συνέβαλε ουσιαστικά στην ενίσχυση της Συμμαχίας. Διερεύνησαν τρόπους για την περαιτέρω ενίσχυση της αποτροπής του ΝΑΤΟ και συζήτησαν την εφαρμογή του τριμερούς μνημονίου που υπέγραψαν η Τουρκική, η Φινλανδία και η Σουηδία, καθώς και την πορεία της Σουηδίας προς την ένταξη στη Συμμαχία.
Η Ανατολική Μεσόγειος ήταν επίσης στην ατζέντα, όπου και οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για τη διατήρηση της σταθερότητας και του διαλόγου με βάση τις αρχές της συνεργασίας και της περιφερειακής ένταξης.
Η Τουρκική Δημοκρατία και οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν την ισχυρή υποστήριξή τους στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας απέναντι στον απαράδεκτο πόλεμο της Ρωσίας. Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν να εργάζονται στενά με στόχο την εξεύρεση μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, με βάση τις αρχές του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την εκτίμησή τους για τις προσπάθειες της Τουρκίας σε συντονισμό με τα Ηνωμένα Έθνη για την επέκταση της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, η οποία έχει συμβάλει στη σταθεροποίηση των τιμών των τροφίμων σε όλο τον κόσμο.
Και οι δύο πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη σταθερή αύξηση του όγκου του διμερούς εμπορίου και ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να προωθήσουν την οικονομική τους εταιρική σχέση για την αξιοποίηση των ευκαιριών, την ενίσχυση ανθεκτικών αλυσίδων εφοδιασμού και την ενίσχυση της συνεργασίας σε τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Χαιρετίζοντας τις τακτικές διαβουλεύσεις για την ενέργεια μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών εξέφρασαν την αμοιβαία επιθυμία και τον κοινό τους στόχο να συμβάλουν στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια μέσω της περιφερειακής εταιρικής σχέσης και να προωθήσουν τη συνεργασία για τη βιώσιμη καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της μη στρατιωτικής πυρηνικής ενέργειας. Δεσμεύτηκαν επίσης να καθιερώσουν έναν διάλογο για το κλίμα και την ενέργεια ενόψει των προκλήσεων που παρουσιάζει το νέο παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο.
Συζήτησαν επίσης συγκεκριμένες κοινές προσπάθειες για την προώθηση της συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας σε άλλες περιοχές και επανέλαβαν την ακλόνητη δέσμευσή τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της, συμπεριλαμβανομένων του ISIS/DAESH και του PKK. Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να παραμείνουν σε στενό συντονισμό για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων και των βαθύτερων αιτιών της τρομοκρατίας.
Και οι δύο αντιπροσωπείες επαναβεβαίωσαν την κρίσιμη σημασία του συνεχιζόμενου διαλόγου μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για διμερή, περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα μέσω αμοιβαίων επισκέψεων υψηλού επιπέδου, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του διαλόγου του Στρατηγικού Μηχανισμού.
Δεσμεύτηκαν να εργαστούν για την προετοιμασία της συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών για το Στρατηγικό Μηχανισμό".
