Η Τουρκία, που τις τελευταίες ημέρες διατυμπάνιζε πως δεν θα κάνει ασκήσεις στο Αιγαίο και το ίδιο περιμένει και από την Ελλάδα, προχώρησε σε μια ακόμα αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων «κλειδώνοντας» με παράνομη ΝΟΤΑΜ τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου από τις 21 Απριλίου έως τις 16 Μαΐου και ενώ γνωρίζει πως την ίδια χρονική περίοδο μαχητικά της άσκησης «Ηνίοχος» θα πετάνε και πάνω από τα νησιά αυτά από τις 26 Απριλίου έως τις 4 Μαΐου.
Η Τουρκία «κλειδώνει» αυτές τις περιοχές προκειμένου να διενεργήσει όπως λέει άσκηση Έρευνας και Διάσωσης και Προστασίας του Περιβάλλοντος. Η στάση της Αθήνας ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματά της στο FIR της είναι η ακόλουθη.
FIR Αθηνών
Την 7η Δεκεμβρίου 1944 υπογράφηκε στο Σικάγο η Σύμβαση περί Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας, που προέβλεπε την ίδρυση ενός Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO). O ICAO, με περιοχικές Συμφωνίες Αεροναυτιλίας, θέσπισε τα όρια των περιοχών ευθύνης εκάστου των κρατών μελών του για τον έλεγχο του εναερίου χώρου (Flight Information Region-FIR). Το FIR Αθηνών οριοθετήθηκε στο πλαίσιο των περιοχικών συνδιασκέψεων αεροναυτιλίας Ευρώπης των ετών 1950, 1952 και 1958.
Tο FIR Αθηνών καλύπτει τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και επιπλέον διάσπαρτα τμήματα του διεθνούς εναερίου χώρου, δεδομένου ότι δεν άπτεται ζητημάτων κυριαρχίας, αλλά δικαιοδοσίας.
Η Τουρκία ήταν εξ αρχής παρούσα στις παραπάνω συνδιασκέψεις και αποδέχθηκε τον καθορισμό του εναέριου χώρου για τον οποίο υπεύθυνη ορίσθηκε η Ελλάδα.
Σύμφωνα με τους κανόνες του ICAO και τη διεθνή πρακτική, η Ελλάδα απαιτεί, για λόγους ασφάλειας των πολιτικών πτήσεων, όπως όλα τα αεροσκάφη, πολιτικά και στρατιωτικά, υποβάλουν σχέδια πτήσεως πριν από την είσοδό τους στο FIR Αθηνών.
Παρά ταύτα, τον Αύγουστο του 1974, η Τουρκία αυθαίρετα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ 714 ("ειδοποίηση προς αεροναυτιλομένους") με την οποία προσπαθούσε να επεκτείνει τον χώρο της δικαιοδοσίας της μέχρι το μέσο του Αιγαίου εντός του FIR Αθηνών. Η Ελλάδα τότε κήρυξε το Αιγαίο επικίνδυνη περιοχή (NOTAM 1157). Ο ICAO, απηύθυνε έκκληση και στις δύο πλευρές χωρίς επιτυχία. Τέλος, η Άγκυρα, το 1980, και πάλι μονομερώς, ανακάλεσε τη ΝΟΤΑΜ 714 όταν διαπίστωσε ότι το μέτρο έβλαπτε τα συμφέροντά της και ιδίως τον τουρισμό της.
Ωστόσο, η Τουρκία έκτοτε, με το επιχείρημα ότι η Σύμβαση του Σικάγο δεν αφορά στα κρατικά αεροσκάφη, σταθερά αρνείται να υποβάλει σχέδια πτήσεων για τις εισόδους των στρατιωτικών αεροσκαφών της εντός του FIR Αθηνών, διαπράττοντας, έτσι, πολυάριθμες παραβάσεις των κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας και δημιουργώντας κινδύνους για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία εξαναγκάζεται να προβαίνει σε διαδικασίες αναγνώρισης των αγνώστων στις αρμόδιες αρχές εναέριας κυκλοφορίας ιχνών αεροσκαφών, που έχουν εισέλθει στο FIR Αθηνών χωρίς να έχουν υποβάλει σχέδιο πτήσεως.
Πιθανή επανεμφάνιση της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας
Είναι πολύ πιθανό μιας και αυτές τις ημέρες θα πλέει προς την Σμύρνη και το τουρκικό μίνι αεροπλανοφόρο Anadolu να δούμε και επανεμφάνιση τουρκικών μαχητικών ή άλλων εναέριων μέσων στο Αιγαίο, κάτι που θα τα φέρει μετά από πολύ καιρό κοντά σε ελληνικά μαχητικά που θα ασκούνται στο πλαίσιο της άσκησης «Ηνίοχος». Βλέποντας κανείς τον χάρτη που ετοίμασε το Πενταπόσταγμα μπορεί να διαπιστώσει την απόπειρα των Τούρκων με τις κόκκινες περιοχές στο χάρτη, να παρεμποδίσουν τις πτήσεις των ελληνικών προς τις μπλε περιοχές.
«Στείλαμε το TCG Anadolu, τον φύλακα της Γαλάζιας Πατρίδας, στη Μαύρη Θάλασσα από το Sarayburnu σήμερα. Ξέρετε πού θα στείλουμε το αεροπλανοφόρο TCG Anadolu την τελευταία 1 εβδομάδα, 10 ημέρες; στη Σμύρνη. Θα ήταν ωφέλιμο να μείνει στη Σμύρνη για 1 εβδομάδα ή 10 ημέρες. Τι σημαίνει, μάλλον καταλαβαίνετε, σωστά;».
Με αυτή την φράση ο τούρκος πρόεδρος δείχνει ξεκάθαρα πως και το όραμα-δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας είναι ολοζώντανο στο μυαλό του αλλά και ότι θέλει να κάνει επίδειξη ισχύος στο Αιγαίο, με προφανή αποδέκτη την Αθήνα που βρίσκεται σε ρυθμούς προεκλογικούς.
