O φαύλος κύκλος της διαρκώς κλιμακούμενης έντασης που καλλιέργησε η Τουρκία απέναντι στην Ελλάδα άνοιξε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2019, με την υπογραφή του μνημονίου Αγκυρας - Τρίπολης για τον ορισμό θαλάσσιων ζωνών. Ακολούθησε η εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού από την Αγκυρα και η προσπάθεια καθοδήγησης χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Εβρο, στο τέλος Φεβρουαρίου.
Η κρίση είχε ξεκινήσει το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, με τις τουρκικές δυνάμεις να επενδύουν – όπως φάνηκε – σε μια υποτιθέμενη «χαλαρότητα» λόγω γιορτής. Στόχος, ο εκβιασμός της ΕΕ με αιχμή του δόρατος το Μεταναστευτικό και η δημιουργία έκρυθμης κατάστασης στα σύνορα.
Στις αρχές του καλοκαιριού, την 1η Ιουνίου η Τουρκία δημοσίευσε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της χώρας τα νέα αιτήματα αδειών για έρευνες υδρογονανθράκων που κατέθεσε η κρατική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ, συμπεριλαμβάνοντας και τις περιοχές του τουρκολιβυκού μνημονίου. Στις 10 Αυγούστου η Αγκυρα επέστρεψε στις προκλήσεις εκδίδοντας νέα NAVTEX για το Oruc Reis, μετά τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης με πρόσχημα τη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών Καΐρου - Αθήνας.
Το Oruc Reis αποχώρησε τον Σεπτέμβριο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, για να επανέλθει λίγες ημέρες μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 12 του ίδιου μήνα, και ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε συμφωνήσει με τον τούρκο ομόλογό του για επανάληψη των διερευνητικών σε συνάντηση που είχαν στην Μπρατισλάβα στις 8 Οκτωβρίου, μένοντας στην περιοχή μέχρι τις 29 Νοεμβρίου.
Σε εγρήγορση η Αθήνα
Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένες τις διαρκείς προκλήσεις σε επίπεδο δηλώσεων όπως ότι η Τουρκία θα «υπερασπιστεί τα – κατά δήλωσή της – κυριαρχικά της δικαιώματα» και δεν θα εγκαταλείψει την περιοχή, οι μέρες κάθε άλλο παρά ακίνδυνες χαρακτηρίζονται, με τις Ενοπλες Δυνάμεις να παραμένουν σε ετοιμότητα και την ελληνική διπλωματία σε εγρήγορση.
Σημειώνεται δε ότι η Αθήνα αποδέχεται τις διερευνητικές μόνο για τη μία διαφορά της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και όχι για το σύνολο των θεμάτων που θέλει να ανοίξει η Αγκυρα, απαιτώντας διάλογο εφ’ όλης της ύλης και άνευ όρων.
Για την ελληνική πλευρά ο κίνδυνος η εμπρηστική ρητορική της Τουρκίας να εκφραστεί με μια νέα πρόκληση, όπως η αποστολή ενός ερευνητικού ή γεωτρύπανου στην περιοχή γύρω από το Καστελόριζο ή ανατολικά της Κρήτης ή η έκδοση των νέων αδειών της ΤΡΑΟ που εκκρεμούν από το καλοκαίρι, είναι υπαρκτός.
Tαυρόχρονα, το τουρκικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας ανακοίνωσε την ολοκλήρωση αποβατικών ασκήσεων των ειδικών δυνάμεων που πραγματοποιήθηκε στον Κόλπο της Σμύρνης από τις 14 έως τις 18 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με τη δήλωση του υπουργείου, στην άσκηση συμμετείχαν χερσαίες δυνάμεις και μαχητικά αεροσκάφη κατά την επιχείρηση της απόβασης.
Στην ανακοίνωση συγχαίρει την ‘ομάδα αμφίβιας αποστολής’ για «την ολοκλήρωση με επιτυχία της εκπαίδευσης παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες».