Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων ένας βαλλιστικός πύραυλος είναι ένας πύραυλος που ακολουθεί βαλλιστική πορεία κατά το μεγαλύτερο μέρος της πτήσης του. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει πως μόλις τελειώσει το καύσιμο που τον προωθεί ένας βαλλιστικός πύραυλος ταξιδεύει με τον ίδιο τρόπο που ταξιδεύει μία σφαίρα αφότου εκτοξευθεί από ένα όπλο. Μόλις τελειώσει το καύσιμο η κατεύθυνση του πυραύλου δεν μπορεί να ελεγχθεί, για αυτό και ακολουθεί μία προκαθορισμένη πορεία που καθορίζεται από την ταχύτητα της εκτόξευσής του και την δύναμη της βαρύτητας. Εν τέλει η βαρύτητα, η οποία έλκει τον πύραυλο προς την επιφάνεια της γης, είναι αυτή που κατευθύνει τον πύραυλο και το εκρηκτικό φορτίο του.
Τι Είναι Ένας Διηπειρωτικός Βαλλιστικός Πύραυλος;
Για να δούμε όμως μία πολύ ιδιαίτερα κατηγορία βαλλιστικών πυραύλων, αυτήν των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων. Ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος είναι ένας κατευθυνόμενος βαλλιστικός πύραυλος με ελάχιστο βεληνεκές 5.500 χιλιομέτρων, δηλαδή περίπου 3.400 μιλίων. Αυτοί οι πύραυλοι είναι σχεδόν πάντα σχεδιασμένοι να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα, δηλαδή μία ή περισσότερες θερμοπυρηνικές κεφαλές. Αυτές οι κεφαλές είναι παρόμοιες με συμβατικές κεφαλές ή με χημικές και βιολογικές κεφαλές που φέρουν άλλα οπλικά συστήματα.
Οι περισσότεροι σύγχρονοι σχεδιασμοί διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων περιλαμβάνουν οχήματα επανεισόδου που στα αγγλικά αποκαλούνται MIRV. Αυτά τα οχήματα επιτρέπουν σε έναν πύραυλο να μεταφέρει πολλαπλές εκρηκτικές κεφαλές, κάθε μία από τις οποίες μπορεί να πλήξει έναν διαφορετικό στόχο.
Οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι είναι ταχύτεροι και επιδεικνύουν αρκετά μεγαλύτερη εμβέλεια πυρός συγκριτικά με άλλες κατηγορίες βαλλιστικών πυραύλων. Οι υπόλοιπες κατηγορίες αυτών των όπλων είναι οι βαλλιστικοί πύραυλοι ενδιάμεσου βεληνεκούς, οι βαλλιστικοί πύραυλοι μέσου βεληνεκούς, οι βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού βεληνεκούς και τέλος οι τακτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι. Βέβαια η κατηγοριοποίηση των πυραύλων δεν γίνεται μόνο βάσει του βεληνεκούς πυρός τους. Μπορεί να κατηγοριοποιήσουμε αυτά τα όπλα ανάλογα με τον τρόπο εκτόξευσής τους. Κάποιοι βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύονται από υπόγεια σιλό, άλλοι από υποβρύχια, ενώ υπάρχουν και κινητοί εκτοξευτές ή ακόμη και τρένα που τους εκτοξεύουν.
Η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και η Ινδία είναι οι μόνες χώρες που επιβεβαιωμένα διαθέτουν σήμερα διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους επίγειας εκτόξευσης. Το Ισραήλ έχει και αυτό πραγματοποιήσει δοκιμαστικές πτήσεις με τέτοια όπλα, ωστόσο δεν έχει παραδεχθεί επίσημα ότι τα αναπτύσσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα και η Ινδία διαθέτουν στα οπλοστάσιό τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια.
Οι πρώτοι διηπειρωτικοί πύραυλοι ήταν πολύ διαφορετικά με τους σημερινούς. Στις πρώιμες μορφές τους δεν επιδείκνυαν σπουδαία ακρίβεια, χαρακτηριστικό που τους καθιστούσε μία κατάλληλη επιλογή μόνο έναντι μεγάλων στόχων στο πεδίο της μάχης, όπως ολόκληρων πόλεων. Πάντοτε όμως αυτοί οι πύραυλοι αναπτύσσονταν με την ίδια λογική, την λογική της αποτρεπτικής δύναμης. Ειδικά οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι που φέρουν πυρηνικές κεφαλές είναι τόσο καταστροφικά όπλα που δεν σχεδιάστηκαν κυρίως για να αποτρέπουν τον εχθρός ενός κράτους να χτυπήσει πρώτο, αφού του δημιουργούν τον φόβο ότι η απάντηση που θα δεχθεί θα τον πληγώσει βαθιά.
Όσο οι σχεδιασμοί των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων εξελίσσονταν τα όπλα γινόντουσαν όλο και πιο φονικά και η ακρίβειά τους αυξάνονταν δραματικά. Η δεύτερη και τρίτη γενιά αυτών των όπλων, όπως για παράδειγμα ο πύραυλος LGM-118 Peacekeeper των Αμερικανών, ήταν τόσο ακριβής που μπορούσε να πλήξει ακόμη και τους μικρότερους στόχους ενός εχθρού.
Η Ιστορία των Διηπειρωτικών Βαλλιστικών Πυραύλων
Οι πρώτοι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι δεν εμφανίστηκαν όμως στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά στην Σοβιετική Ένωση στα τέλη της δεκαετίας του '1950. Οι Αμερικανοί δεν άργησαν πολλοί και λίγο έπειτα ανέπτυξαν και αυτοί τέτοιους πυραύλους. Μία νέα εποχή ξεκίνησε στην στρατιωτική τεχνολογία και φυσικά ένας νέος αγώνας δρόμου μεταξύ των υπερδυνάμεων για το ποια χώρα θα αναπτύξει τα καταστροφικότερα και πιο προηγμένα πυραυλικά συστήματα. Όπως προαναφέραμε, τα πρώτα μοντέλα των Σοβιετικών και των Αμερικανών δεν είχαν μεγάλη ακρίβεια και ως αποτέλεσμα οι μόνοι στόχοι που μπορούσαν να χτυπήσουν με αποτελεσματικότητα ήταν εχθρικές πόλεις. Όσο οι σχεδιασμοί αναπτύσσονταν περαιτέρω η ακρίβεια των πυραύλων αυξάνονταν, επιτρέποντας στα όπλα να πλήττουν με ακρίβεια όλο και μικρότερους στόχους. Τα νεότερα μοντέλα ήταν μικρότερα και αρκετά πιο ελαφριά από πρώτα μοντέλα διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων, ενώ κάποια χρόνια μετά απέκτησαν την δυνατότητα να μεταφέρουν παρά πάνω από μία εκρηκτική κεφαλή.
Στην πραγματικότητα οι αληθινές ρίζες των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων δεν ήταν ούτε στην Σοβιετική Ένωση ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά στην ναζιστική Γερμανία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Φυσικά μιλάμε για το ξακουστό πρόγραμμα του πυραύλου V-2, ενός υπερόπλου των Ναζί που αποτέλεσε την βάση για τους διηπειρωτικούς πυραύλους της Μόσχας και της Ουάσιγκτον.
Η ιστορία του πυραύλου V-2 κρύβει μεγάλο ενδιαφέρον. Ο Βέρνερ φον Μπράουν και η ομάδα του ήταν υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη αυτού του καταστροφικού και επαναστατικού όπλου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από τους Ναζί κατά τους βομβαρδισμούς σε βρετανικές και βελγικές πόλεις. Υπό την αιγίδα του προγράμματος America ο Γερμανός φυσικός και μηχανικός φον Μπράουν και η ομάδα του σχεδίασαν τον πύραυλο V-2 με απώτερο στόχο τον βομβαρδισμό της Νέας Υόρκης, δηλαδή της μεγαλύτερης πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών. Φυσικά οι υπόλοιπες αμερικανικές πόλεις δεν θα έμειναν παραπονεμένες, αφού θα στοχεύονταν και αυτές από τους γερμανικούς πυραύλους.
Το όπλο τέθηκε σε λειτουργία στις τελικές φάσεις του πολέμου, ωστόσο πρόλαβε να αποδείξει τις καταστροφικές του δυνατότητες. Δεδομένου αυτού οι Αμερικανοί μετέφεραν τον φον Μπράουν και την ομάδα του στις ΗΠΑ για να αναπτύξουν διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους και άλλα οπλικά συστήματα για τον αμερικανικό στρατό. Οι Σοβιετικοί μπορεί να μην είχαν την πολύτιμη βοήθεια του Μπράουν, ωστόσο και αυτοί προσπάθησαν να αναπτύξουν παρόμοια όπλα με βάση τον πύραυλο V-2. Στόχος των αρχικών σοβιετικών σχεδιασμών ήταν πύραυλοι που θα μπορούσαν να πλήξουν ευρωπαϊκές πόλεις και λοιπούς στόχους στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το 1953 ο Σοβιετικός επιστήμονας Σεργκέι Κορολιόφ καινοτόμησε αφού ξεκίνησε να αναπτύσσει έναν πραγματικό διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο, τουλάχιστον έτσι όπως εννοούμε τον εν λόγω όρο σήμερα. Ο Κορολιόφ ήθελε να δημιουργήσει έναν πύραυλο με τεράστια εμβέλεια που θα μπορούσε να μεταφέρει κεφαλές υδρογόνου. Ο πύραυλος ονομάστηκε R-7 Semyorka και δοκιμάστηκε με επιτυχία για πρώτη φορά στις 21 Αυγούστου του 1957 όταν και πέταξε σε απόσταση μεγαλύτερη των 6.000 χιλιομέτρων, γεγονός που τον κατέστησε τον πρώτο αληθινό διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο της ιστορίας. Η πρώτη μονάδα τέθηκε σε λειτουργία τον Φεβρουάριο του 1959 στην βορειοδυτική Ρωσία.
Με την λήξη του Ψυχρού Πολέμου το έτος 1991, Μόσχα και Ουάσιγκτον αποφάσισαν να υπογράψουν μία συνθήκη μείωσης στρατηγικών όπλων η οποία ονομάστηκε START 1.
Οι Προδιαγραφές των Σημερινών Διηπειρωτικών Πυραύλων
Σήμερα οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι είναι πιο ισχυροί και προηγμένοι από ποτέ. Μπορούν να ταξιδέψουν με έως και 6 με 7 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, χαρακτηριστικό που τους δίνει την δυνατότητα να καλύψουν την απόσταση Μόσχας-Νέας Υόρκης μέσα σε περίπου 20 λεπτά. Ο βαλλιστικός πύραυλος με το μεγαλύτερο βεληνεκές στον κόσμο είναι ο ρωσικός R-36M, γνωστός και ως «Σατανάς», ο οποίος έχει εμβέλεια πυρός που ξεπερνά τα 16.000 χιλιόμετρα. Για να καταλάβετε για πόσο μεγάλη απόσταση μιλάμε η Μόσχα απέχει περίπου 6.500 χιλιόμετρα από την Νέα Υόρκη.
Ο R-36M είναι επίσης ο βαρύτερος πύραυλος στην κατηγορία του με βάρος που φτάνει τους 8,8 τόνους. Κάποιες από της εκδόσεις του όπλου είναι ικανές να μεταφέρουν ακόμη και 10 οχήματα επανεισόδου, το καθένα από τα οποία μπορεί να εξοπλιστεί με εκρηκτικές κεφαλές ισχύος μεταξύ 550 και 770 χιλιότονων.
Όσο ενδιαφέρονται και αν είναι τα πυρηνικά όπλα και οι βαλλιστικοί πύραυλοι μιλάμε για συστήματα που μπορούν να αφανίσουν ολόκληρη την ανθρωπότητα, για αυτό ας ελπίσουμε δεν θα δούμε ποτέ πως λειτουργούν στην πράξη.