Νέα μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι που έτρεχαν ένα μίλι – δηλαδή 1.600 μέτρα – σε λιγότερο από τέσσερα λεπτά ζούσαν πέντε χρόνια περισσότερο από τους συνομηλίκους τους.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο British Journal of Sports Medicine, έρχεται να αμφισβητήσει τη δημοφιλή πεποίθηση ότι ο πρωταθλητισμός είναι επιβαρυντικός για την υγεία και τη μακροζωία και υποστηρίζει ότι μια έντονης μορφής άσκηση, όπως το τρέξιμο 1,6 χλμ. σε λιγότερο από 4 λεπτά, δεν θέτει απαραίτητα σε κίνδυνο το προσδόκιμο ζωής. Ο Sir Roger Bannister έγινε ο πρώτος άνθρωπος που σημείωσε αυτό το ρεκόρ, τον Μάιο του 1954 και, έκτοτε, ελάχιστοι άνθρωποι παγκοσμίως έχουν καταφέρει να «πιάσουν» το στόχο. Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την ιστορική επίδοση του Bannister, η νέα μελέτη θέλησε να διερευνήσει τις επιπτώσεις της έντονης άσκησης στην υγεία και τη μακροζωία.
Τα δεδομένα της, λοιπόν, έρχονται σε αντίθεση με την πεποίθηση που αφορά στις δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις της υπερβολικά έντονης άσκησης για την υγεία. Η εν λόγω θεωρία υποστηρίζει, συγκεκριμένα, ότι το τεράστιο στρες που ασκούν οι αθλητές στο σώμα τους μπορεί να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα και να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο εξηγεί ο Steve Foulkes, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα.
Για να είναι σε θέση να επιτύχουν αυτόν τον ιδιαίτερα απαιτητικό στόχο, οι αθλητές έπρεπε πιθανώς να προπονούνται 9-12 ώρες την εβδομάδα. Ορισμένα επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι αυτές οι ακραίες συνθήκες άσκησης μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες. Για παράδειγμα, έρευνες έχουν δείξει ότι, μετά από μια περίοδο έντονης άσκησης, η ανθρώπινη καρδιά δίνει ενδείξεις έλλειψης οξυγόνου και βλάβης, διευκρίνισε ο δρ. Foulkes. Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν, επίσης, την υπόθεση άσκησης «U», σύμφωνα με την οποία αν ασκείστε καθόλου ή υπερβολικά, το προσδόκιμο ζωής σας είναι μικρότερο από εκείνο των ανθρώπων που ακολουθούν μια τακτική, μέτριας έντασης ρουτίνα άσκησης. Ωστόσο, η εν λόγω θεωρία δεν έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, διευκρινίζει ο δρ. Foulkes.
Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότερες συστάσεις επικεντρώνονται στην υιοθέτηση μιας μέτριας σε ένταση και τακτικής άσκησης, όπως αποδεικνύεται από τον κλασσικό πλέον στόχο των 10.000 βημάτων την ημέρα. Η έρευνα του δρ. Foulke, ωστόσο, δείχνει ότι η έντονη άσκηση μπορεί να είναι εξίσου ή και πιο ευεργετική για το σώμα, αφού τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι αυτοί οι ελίτ δρομείς μεσαίων αποστάσεων ζουν γενικά περισσότερο από τους συνομηλίκους τους.
Η μελέτη εμβάθυνε, ειδικότερα, στη ζωή 1.759 αθλητών, εστιάζοντας τελικά στους πρώτους 200. Οι εν λόγω δρομείς, που προέρχονταν από 28 χώρες και γεννήθηκαν μεταξύ 1928 και 1955, παρακολουθήθηκαν από την επίτευξη του ορόσημου μέχρι το τέλος του 2023, τον θάνατό τους ή τη συμπλήρωση 100 ετών ζωής. Η μακροζωία αυτών των αθλητών ήταν αξιοσημείωτη. Κατά μέσο όρο, έζησαν σχεδόν 5 χρόνια περισσότερο από τους συνομηλίκους τους, μετά το συνυπολογισμό παραγόντων επιρροής, όπως η ηλικία, το φύλο και η εθνικότητα. Εκείνοι που έσπασαν για πρώτη φορά το ρεκόρ τη δεκαετία του 1950 έζησαν, κατά μέσο όρο, 9 χρόνια περισσότερο. Τα οφέλη μειώθηκαν ελαφρώς για όσους πέτυχαν το στόχο κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, ζώντας επιπλέον 5,5 και σχεδόν 3 χρόνια αντίστοιχα.
Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν με αυτά μια εκτενούς μελέτης του 2022, που δημοσιεύθηκε στο Circulation και διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασκούνταν περισσότερο από τη συνιστώμενο, είχαν 38% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι γενικές βελτιώσεις στην υγειονομική περίθαλψη και τη διαχείριση των ασθενειών κατά τη διάρκεια των δεκαετιών μπορεί να εξηγούν εν μέρει αυτά τα αποτελέσματα. Τόνισαν, ωστόσο, για ακόμη μια φορά τα πιθανά οφέλη της αερόβιας και αναερόβιας προπόνησης υψηλού επιπέδου για την υγεία. Το τρέξιμο, συγκεκριμένα, μπορεί να βοηθήσει στη ροή του αίματος, να κρατήσει την καρδιά δυνατή, να υποστηρίξει το ανοσοποιητικό σύστημα και να προλάβει ασθένειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία.
Οι ερευνητές παραδέχονται ότι η απουσία δεδομένων σχετικά με τις συνήθειες του τρόπου ζωής των αθλητών κατά τη διάρκεια της ζωής τους λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για την επιβεβαίωση του συσχετισμού μεταξύ έντονης σωματικής δραστηριότητας και οφελών για τη μακροζωία. Ένα πράγμα, όμως, με το οποίο συμφωνούν όλα τα ερευνητικά δεδομένα είναι τα αδιαμφισβήτητα οφέλη της άσκησης, γι’ αυτό και πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σας.
