Δύο εβδομάδες αφότου η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών ανακοίνωσε ότι εντόπισε και εξάρθρωσε ισραηλινό κατασκοπευτικό πυρήνα στην χώρα της, τις τελευταίες ημέρες η Άγκυρα συνέλαβε δύο Ισραηλινούς πολίτες με την κατηγορία της κατασκοπείας, δημιουργώντας νέο κλίμα έντασης στις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις.
Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες συνέλαβαν ως γνωστόν το ισραηλινό ζευγάρι επειδή τράβηξε φωτογραφίες του προεδρικού μέγαρου στην Κωνσταντινούπολη. Το ζευγάρι ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε ότι απαγορευόταν η φωτογράφηση.
Τουρκικό δικαστήριο παρέτεινε την προηγούμενη Παρασκευή την κράτηση του ζευγαριού για 20 ημέρες και οι τοπικές αρχές δήλωσαν ότι ήταν ύποπτοι για κατασκοπεία. Το ισραηλινό Channel 12 μετέδωσε, επικαλούμενο Ισραηλινούς αξιωματούχους,ανέφερε ότι εάν η υπόθεση δεν διευθετηθεί σε τρεις ημέρες, πιθανότατα θα παραμείνουν υπό κράτηση στην Τουρκία.
Η ισραηλινή κυβέρνηση ξεκίνησε άμεσα ενέργειες για την απελευθέρωσή τους. Σύμφωνα με την εφημερίδα Rai Al-Yaum, μια αντιπροσωπεία της Μοσάντ που στάλθηκε στην Άγκυρα αντιμετωπίστηκε με ψυχραιμία από τις τουρκικές αρχές. Η αντιπροσωπεία παραδέχτηκε ότι υπήρξε επιχείρηση κατασκοπείας, αλλά υποστήριξε ότι δεν στόχευε την Τουρκία αλλά τους αξιωματούχους της Χαμάς και τις δραστηριότητες τους στην Τουρκία.
Τελικά, η Τουρκία γνωστοποίησε ότι απελευθέρωσε το ζευγάρι, ενώ τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι έφτασαν ασφαλείς πίσω στο Ισραήλ.
Η δύσκολη απόφαση του Ερντογάν
Η αποκάλυψη της ισραηλινής επιχείρησης κατασκοπείας στην Τουρκία προκαλεί πλήγμα στις αργά κινούμενες προσπάθειες αποκλιμάκωσης μεταξύ των δύο πλευρών που έγιναν από πέρυσι.
Υπενθυμίζεται ότι οι δύο χώρες δεν έχουν πρεσβευτές στις πρωτεύουσές τους, λόγω πολλών εντάσεων τα τελευταία χρόνια.
Ένας άνθρωπος με ξαφνικές ανατροπές στην πολιτική, ο Ερντογάν, πέρυσι έδειξε προθυμία για εξομάλυνση των σχέσεων με την ισραηλινή κυβέρνηση. Τον Ιούλιο, ο Ερντογάν μίλησε με τον ισραηλινό πρόεδρο και τόνισε τις «ισραηλοτουρκικές δυνατότητες» για περιφερειακή ειρήνη. Ωστόσο, μερικούς μήνες αργότερα, το Τελ Αβίβ ξεκίνησε έναν πόλεμο 11 ημερών στη Γάζα , εξοργίζοντας την τουρκική κοινή γνώμη για τις προσπάθειες της κυβέρνησής τους υπέρ της προσέγγισης με το Ισραήλ.
Η αυξανόμενη απομόνωση της Τουρκίας λόγω των εντάσεων με τις περισσότερες γειτονικές χώρες, οι τεταμένες σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του ισραηλινού καθεστώτος και των αραβικών κρατών, η συμφιλίωση μεταξύ του συμμάχου της, του Κατάρ, και των μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Περσία), μαζί με έναν συνδυασμό οικονομικών οφελών, ενέργειας, πληροφοριών και πολιτικής οδήγησαν την Άγκυρα σε περιφερειακές προσπάθειες αποκλιμάκωσης.
Η επίδειξη βούλησης για εξομάλυνση με το Τελ Αβίβ καθοδηγείται από αυτές τις εξελίξεις.
Από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν ήλπιζε ότι η θέρμανση των σχέσεων με τους Ισραηλινούς θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Άγκυρα παραδοσιακά έβλεπε το Τελ Αβίβ ως έναν τρόπο να ακουστεί η φωνή της στην Ουάσιγκτον.
Η εκδήλωση ενδιαφέροντος του Ερντογάν για την... απόψυξη κάνει τους Ισραηλινούς ηγέτες να αισθάνονται ότι έχουν το πάνω χέρι στη διπλωματική δέσμευση με τους Τούρκους. Ενώ ο Ερντογάν παρέμεινε σιωπηλός για την υπόθεση των κατασκόπων, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η Άγκυρα δεν θα κλιμακώσει περαιτέρω την ένταση.
Η απελευθέρωση του Ισραηλινού ζευγαριού απέδειξε ότι είχαν δίκιο.
Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι οι Ισραηλινοί πολίτες συνελήφθησαν ακριβώς μια ημέρα αφότου η Κνεσέτ ψήφισε σχέδιο νόμου για τη συζήτηση της αναγνώρισης της «γενοκτονίας των Αρμενίων» στις αρχές του 20ου αιώνα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, από τις στάχτες της οποίας αναδύθηκε η σύγχρονη Τουρκία.
Τα τελευταία χρόνια, μαζί με την κριτική της Άγκυρας για τους παράνομους εποικισμούς του ισραηλινού καθεστώτος και την πολιορκία της Γάζας, το ισραηλινό καθεστώς υπέβαλε διάφορα νομοσχέδια στο κοινοβούλιο για τη συζήτηση της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων ως μελανό σημείο στο τουρκικό παρελθόν.
Η συζήτηση για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Κνεσέτ και η διεξαγωγή κατασκοπευτικών επιχειρήσεων στο τουρκικό έδαφος εν μέσω κινήσεων αποκλιμάκωσης καταδεικνύουν πρακτικά την έλλειψη ισραηλινών ανησυχιών για πιθανή τουρκική οργή και αντίδραση.
Στην πραγματικότητα, οι ενέργειες του Ισραήλ αποδεικνύονται προκλητικές για τον Ερντογάν που προπαγανδίζει την ιδέα ότι η κυβέρνησή του διατηρεί την ανεξαρτησία του απέναντι στις δυτικές δυνάμεις, ειδικά στην κρίση απέλασης των δυτικών πρεσβευτών, και τον έθεσε μπροστά σε ένα δίλημμα για το αν θα σώσει τον πατριωτισμό του ή θα υποχωρησει προς όφελος πιθανής μελλοντικής αποκλιμάκωσης των σχέσεων της χώρας του με το Ισραήλ.
Από τα παραπάνω ο Τούρκος Πρόεδρος επέλεξε να υποχωρήσει.
