Απομένουν λίγα εικοσιτετράωρα για να δοκιμασθεί και να ελεγχθεί η ακρίβεια της αντίληψης που επικράτησε τους τελευταίους μήνες στα ελληνοτουρκικά, ότι η ένταση, οι υψηλοί τόνοι και η επιθετική ρητορική και πολιτική οφείλονταν στις ανάγκες της προεκλογικής καμπάνιας του Ταγίπ Ερντογάν.
Ότι η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας και η προσπάθεια σε πρώτη φάση φιλανδοποίησης του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, δεν αποτελούσε επιλογή του Τούρκου ηγέτη αλλά απλώς ήταν ένα σύνθημα, όπως εκείνο με την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, που αν και πρωτοδιατυπώθηκε το 2016 αποδόθηκε και πάλι στους προεκλογικούς σχεδιασμούς του Ερντογάν.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα επηρεάσει την εξωτερική πολιτική και συμπεριφορά του τουρκικού καθεστώτος και του ίδιου του Ερντογάν, είτε η μεγάλη και εύκολη νίκη στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές είτε η δύσκολη επικράτηση του στις προεδρικές και η απώλεια του ελέγχου της πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση.
Αυτό ακριβώς μεγαλώνει την μη προβλεψιμοτητα του τούρκου ηγέτη. Η μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από μια ευρεία νίκη, του προσφέρει μεν ασφάλεια, αλλά μεγαλώνει την αλαζονεία και το αίσθημα υπεροχής, αλλά ένα κακό αποτέλεσμα το πιθανότερο είναι ότι θα τροφοδοτήσει έναν νέο γύρο επιθετικότητας και αναζήτησης εύκολων στόχων στο εξωτερικό.
Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι δεδομένο ότι μετά τις εκλογές θα αναζητήσει μια νέα ισορροπία και στην εξωτερική πολιτική του, στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., στο πως θα πορευθεί στην Συρία και πως θα συνεργασθεί μελλοντικά με το Ιράν και την Ρωσία.
Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ δεν μπορεί να συνεχίσουν για πολύ να ακροβατούν σε μια λεπτή κλωστή. Η Ουάσιγκτον και η Αγκυρα θα πρέπει και είναι υποχρεωμένες να κανουν μια γενική επανεξέταση των σχέσεων τους και της στρατηγικής συνεργασίας τους, που βασικό στοιχείο θα είναι φυσικά η Συρία, και η υποστήριξη που προσφέρουν οι ΗΠΑ στους Κούρδους του YPG.
Η τελευταία προσπάθεια συμβιβασμού με την απομάκρυνση των κούρδων μαχητών από το Μάνμπιζ, ώστε η παρουσία του κουρδικού στοιχείου να περιορισθεί ανατολικά του Ευφράτη, είναι όμως η τελευταία παραχώρηση που μπορεί να γίνει προς τον Ερντογάν. Αυτό κάθε άλλο παρά ικανοποιεί βεβαίως την φιλοδοξία του για πλήρη εξουδετέρωση των Κούρδων της Συρίας.
Η στροφή της Τουρκίας σε ένα ιδιότυπο μεσανατολικό-ισλαμικό αυταρχισμό ,η υποχώρηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών, θα αποτελεί διαρκές αγκάθι στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., ενώ η τυχοδιωκτική πολιτική του Ερντογάν για εξασφάλιση εξελιγμένου αμυντικού υλικού από τρίτες πηγές όπως η Ρωσία με αιχμή την αγορά των S-400, θα υπονομεύει διαρκώς την σχέση της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ .
- Όμως οι τουρκικές εκλογές δεν πρόκειται να αλλάξουν δυο τομείς: τα ελληνοτουρκικά και την στάση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο σε σχέση με το Κυπριακό και το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου.
Δεν θα πρέπει να καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις και να αναμένουμε αλλαγή στην τουρκική πολιτική έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου. Το αντίθετο. Θα πρέπει να αναμένεται αν όχι κλιμάκωση τουλάχιστον διατήρηση της επιθετικής πολιτικής έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η υπόθεση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών, έχει δηλητηριάσει βαθιά τον τρόπο που αντιμετωπίζει την Ελλάδα ο Τούρκος ηγέτης και δεν πρόκειται να υπάρξει αποκατάσταση σχέσεων (ακόμη κι αν επιλυθούν όλα τα άλλα προβλήματα) όσο διατηρείται αυτή η εκκρεμότητα και δίνεται η εντύπωση -όπως το εκλαμβάνει ο Ερντογαν- ότι η Ελλάδα αποτελεί το σίγουρο καταφύγιο των εχθρών και αντιπάλων του
- Στο Αιγαίο δεν θα πρέπει να αναμένεται οποιαδήποτε εξέλιξη , ενώ αντιθέτως η υψηλή ρητορική των τελευταίων εβδομάδων και μηνών, πέτυχε να στοχοποιήσει εκ των προτέρων κάθε κίνηση ακόμη και εκείνη των περιβαλλοντικών δράσεων σε νησιά και βραχονησίδες στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Natura.
Η αντιπαράθεση μεταξύ των δυο πλευρών απλώς βάρυνε το κλίμα και έθεσε νέες κόκκινες γραμμές, με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβουσογλου να δηλώνει ότι «ούτε πουλί δεν πετάει στον ουρανό του Αιγαίου χωρίς την άδεια της Τουρκίας».
Στην Κύπρο ,έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την πιο κρίσιμη περίοδο των τελευταίων δεκαετιών, καθώς η Τουρκία προετοιμάζει το έδαφος για μια νέα «εισβολή» αυτή την φορά όχι στο ίδιο το νησί της Κύπρου αλλά στις θαλάσσιες ζώνες που ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της η Κυπριακή Δημοκρατία.
Παρά τις ισχυρές συμμαχίες που έχει αναπτύξει τους τελευταίους μήνες η Κυπριακή Δημοκρατία, με όχημα τόσο τα ενεργειακά και την εμπλοκή μεγάλων ξένων εταιριών κυρίως της γαλλικής TOTAL και της αμερικανικής EXXON MOBIL, αλλά και με την στρατηγική συνεργασία με χώρες όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, η ευθεία τουρκική απειλή είναι προφανές ότι θα δημιουργήσει νέα δεδομένα και θα επιχειρηθούν νέα τετελεσμένα.
Η διαχείριση της κατάστασης δεν θα είναι εύκολη για την Λευκωσία, καθώς ακόμη και η προσφυγή στον ΟΗΕ, η καταγγελία της τουρκικής επιθετικότητας από την Ε.Ε. και άλλους οργανισμούς δεν πτοεί την Τουρκία.
- Σε αυτό το κλίμα ίσως επιχειρηθεί να προταθεί στην Λευκωσία ως μοναδική διέξοδος, μια νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία η οποία όμως θα έχει ενσωματώσει όλα τα αρνητικά στοιχεία τα οποία οδήγησαν σε ναυάγιο το Σχέδιο Ανάν και σε κατάρρευση των συνομιλιών του Κραν Μοντανά, πέρυσι το καλοκαίρι.
Όσο για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, θα συνεχίσουν να κινούνται στην κόψη του ξυραφιού ,με τις μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, να επιδιώκουν να συντηρήσουν τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, την ίδια στιγμή που σε πολιτικό επίπεδο οι σχέσεις με την Ερντογανική Τουρκία είναι τοξικές από άκρου εις άκρον της Ευρώπης.
Πολύ περισσότερο όταν το προσφυγικό ρεύμα στην Ευρώπη προκαλεί αντιμουσουλμανικά αντανακλαστικά ακόμη και από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που με την σειρά τους προκαλούν την αντίδρασή του ίδιου του Ερντογάν.
- Γιατί το αφήγημά του Τούρκου ηγέτη, δεν σταματά στην επανίδρυση της Τουρκίας, στην προστασία των συμφερόντων της χώρας του, στην απόκτηση ισχυρού περιφερειακού ρόλου, αλλά τελικά στην ανάδειξη του ως ηγέτη των καταπιεσμένων και των μουσουλμάνων όλου του κόσμου ,όπως ο Ίδιος πολλές φορές το περιέγραψε στις προεκλογικές ομιλίες του…
Η 24η Ιουνίου αποτελεί την αφετηρία μιας νέας περιπέτειας σε όλο το φάσμα της Εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και της αναζήτησης νέων ισορροπιών με την Δύση και τους άλλους περιφερειακούς παίκτες . Και δυστυχώς η Ελλάδα και η Κύπρος βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» αυτού του μετώπου.
Του Νίκου Μελέτη
Πηγή: hellasjournal.com
