Εχουν φουντώσει τα ξένα δημοσιεύματα περί εισβολής της Τουρκίας στην Ελλάδα. Αμερικανοί, Βρετανοί και Τουρκοί ειδικοί ομιλούν ξεκάθαρα για σενάρια εμπλοκής που θα λάβουν χώρα το επόμενο διάστημα στο Αιγαίο.
Το προηγούμενο διάστημα άρκετα δημοσιεύματα είχαν δει το φως της δημοσίοτητας. Ομως αυτή την φορά, εφημερίδα από το Λίβανο βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Ναι μεν ομιλεί περί πιθανής εμπλοκής των δύο χωρών, όμως σε μία ξεκάθαρη τοποθέτηση, αναφέρει ότι ένα τέτοιο βήμα της Τουρκίας θα ήταν αυτοκτονία, καθώς η Ελλάδα δεν είναι μία τυχαία δύναμη.
Το πιο σημαντικό; Στο τέλο της ανάλυσης γράφει περί αποσυναρμολόγησης της Τουρκίας από το ίδιο το ΝΑΤΟ. Ενα σενάριο στο οποίο κατά καιρούς έχει αναφερθεί το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ σε άρθρα του.
Ας δούμε τώρα το άρθρο-βόμβα:
«Δεδομένης της σταθερής πολιτικής της Τουρκίας να μεταφράζει την υπεροχή της με κυριαρχία, είναι πιθανόν μέσα από μια σειρά βημάτων που ακολουθεί να οδηγηθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Άγκυρα μπορεί να εισβάλλει και να καταλάβει ορισμένα από τα ελληνικά νησιά που βρίσκονται κοντά στο έδαφός της.
Η πρόσφατη εμπειρία της, με τις στρατιωτικές εισβολές στην Συρία και το Ιράκ, έχει συμβάλλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτικών ηγετών της για να λάβουν απόφαση και σε αυτό το θέμα. Επιπρόσθετα, υπάρχει και η συσσωρευμένη εμπειρία πολέμου εναντίον των ομάδων του PKK εντός του εδάφους της», γράφει η λιβανική Αλ Μαγιαντίν σε μια πολιτική της ανάλυση, όπου το echedoros μας μεταφέρει το δημοσίευμα στα ελληνικά.
Και συνεχίζει:
«Η τουρκική στρατιωτική επέμβαση στην Κύπρο το 1974 αποτέλεσε μια στρατηγική καμπή στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, οι επιπτώσεις της οποίας εξακολουθούν να είναι ορατές. Η Ελλάδα, από την πλευρά της απέσυρε τις προηγούμενες δεσμεύσεις της με το γείτονά της μετά την κατοχή και τη διαίρεση του νησιού.
«Η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016 ήρθε για να ενισχύσει την κατάσταση της διαίρεσης και της έντασης μεταξύ των δύο χωρών, ιδιαίτερα όταν η Ελλάδα έδειξε ετοιμότητα να φιλοξενήσει οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς που τράπηκαν σε φυγή μετά την αποτυχημένη προσπάθεια και αρνήθηκε να τους παραδώσει στην Άγκυρα. Επιπρόσθετα, πρόσφατα η Τουρκία συνέλαβε δύο Έλληνες στρατιωτικούς που έχασαν το δρόμο τους στα βόρεια σύνορα και τους κατηγορεί με κατασκοπεία.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε τελευταία, όταν η τουρκική πολεμική αεροπορία αποφάσισε να ‘παρενοχλήσει’ ένα ελληνικό στρατιωτικό ελικόπτερο που μετέφερε τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, που συνοδεύονταν από τον αρχηγό του επιτελείου της Εθνικής Επιτροπής της Άμυνας, κατευθυνόμενο προς το νησί της Ρόδου στο Αιγαίο Πέλαγος, κοντά στις τουρκικές ακτές. Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αρνήθηκε τις «οδηγίες» των Τούρκων και κλήθηκαν στην περιοχή ελληνικά μαχητικά, αναγκάζοντας τα τουρκικά να απομακρυνθούν.
Το περιστατικό προηγήθηκε από το θάνατο ενός Έλληνα πιλότου σε αεροσκάφος Mirage που συνετρίβη κοντά στο νησί της Σκύρου, στην επιστροφή του μετά την αναχαίτιση δύο τουρκικών F-16 που διείσδυσαν στον ελληνικό εναέριο χώρο.
Προηγήθηκαν οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου που ζήτησε την τροποποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης (1923) για την επέκταση της κυριαρχίας της Τουρκίας.
Εν τω μεταξύ ο Έλληνας πρωθυπουργός, λίγες ώρες μετά το συμβάν με το ελικόπτερο δήλωσε από νησί του Αιγαίου ότι ‘η Ελλάδα θα υπερασπισθεί κάθε σπιθαμή του εδάφους της», τονίζοντας, «οι γείτονές μας δεν ενεργούν πάντοτε όπως αρμόζει σε καλούς γείτονες», καλώντας για συνεργασία και ειρηνική συνύπαρξη με την Άγκυρα.
Μέσα σε όλα αυτό το σκηνικό, ο υφυπουργός Άμυνας της Ελλάδας ανακοίνωσε ότι για την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στο Αιγαίο, η χώρα θα λάβει δύο φρεγάτες από τη Γαλλία για τον έλεγχο των θαλάσσιων συνόρων. Μια συνεννόηση που είχε προηγηθεί μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του Γάλλου προέδρου.
Το κύριο εμπόδιο για την Ελλάδα είναι η παροχή κεφαλαίων υπό το φως της πνιγμένης οικονομικής κρίσης και της συσσώρευσης χρεών της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα στη Γερμανία.
Τα ενεργειακά αποθέματα στο Αιγαίο παρέχουν μια ιδανική ευκαιρία στην Ελλάδα να αυξήσει επειγόντως τα εισοδήματά της, γεγονός που θα μπορούσε να επιταχύνει την υιοθέτηση σχεδίων εκσυγχρονισμού των στρατιωτικών της δυνάμεων.
Η Τουρκία ετοιμάζεται για πόλεμο
Η Τουρκία βρίσκεται στα πρόθυρα της προετοιμασίας ενός μελλοντικού πολέμου, ανακοινώνοντας πρόσφατα την πρόθεσή της να ανακτήσει τα αποθέματα χρυσού της από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και τα ρευστοποιήσει στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης.
Η Τουρκία έκανε παρόμοια κίνηση πριν από μερικά χρόνια για να ανακτήσει 220 τόνους χρυσού από ξένες τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων περίπου 29 τόνων από τις αμερικανικές τράπεζες.
Το συνολικό απόθεμα της Τουρκίας σε χρυσό, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ανέρχονται σε 591 τόνους χρυσού, αξίας άνω των 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η Τουρκία βρίσκεται στην ενδέκατη θέση μεταξύ των χωρών του κόσμου σε μέγεθος αποθεμάτων χρυσού.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο χρυσός αντικαθιστά το δολάριο στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις για την αντιμετώπιση εμποδίων του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος.
Αυτοκτονία της Τουρκίας η επίθεση στην Ελλάδα
Ωστόσο, σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με την Ελλάδα, προκειμένου να καταλάβει ορισμένα νησιά, δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα όπως οι επεμβάσεις σε Συρία και Ιράκ.
Ασφαλές είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση, οι ένοπλοι Κούρδοι που πολεμούν συνεχώς την Άγκυρα, θα διπλασιάσουν την παρουσία τους και θα συγκρουσθούν με τα τουρκικά στρατεύματα, ανοίγοντας ένα ή περισσότερα πρόσθετα μέτωπα.
Αλλά η έναρξη ενός πολέμου από την Τουρκία, δεν είναι από τις ευκολότερες επιλογές. Η σημερινή πολιτική ηγεσία εάν προχωρήσει προς αυτήν την κατεύθυνση θα θεωρούνταν ως αυτοκτονία.
Η Τουρκία σημειωτέον είναι δύσκολο να αποκτήσει συμμάχους, λόγω των ιστορικών διαφορών με όλους τους γείτονες της: τη Ρωσία, τη Συρία, ακόμη και το Ιράν καθώς έχει οδυνηρή την οθωμανική κληρονομιά.
Αλλά εκτός από τους συσσωρευμένους εχθρούς της – όλες οι γειτονικές χώρες- υπάρχουν και οι πλέον εξέχουσες χώρες του ΝΑΤΟ που περιμένουν σχέδια για την αποσυναρμολόγησή της…
Σίγουρα την Τουρκία δεν θα την έπαιρνε να κάνει το μεγάλο λάθος.
Η Τουρκία όπως και στο παρελθόν, βάση των στρατιωτικών στοιχείων που παρατίθενται πιο κάτω, είχε και θα συνεχίσει να έχει αριθμητική υπεροχή έναντι της Ελλάδος σε διάφορους τομείς - σε ορισμένες περιπτώσεις και ποιοτική. Ωστόσο, με εξαίρεση το ανθρώπινο δυναμικό, η τουρκική πλεονεκτική θέση δεν είναι ούτε συντριπτική, ούτε και προεξοφλεί ότι θα είναι υπέρ της το αποτέλεσμα μιας μεταξύ τους ενδεχόμενης στρατιωτικής αναμέτρησης στον ελληνοτουρκικό χώρο.
Αλλεπάλληλες εκκαθαρίσεις στελεχών ιδιαίτερα στο χώρο της Αεροπορίας, έχουν διαταράξει σοβαρά τη διοικητική δομή και οργάνωση του στρατεύματος της και μειώσει την αποτελεσματικότητα του συνόλου των δυνάμεων της Τουρκίας σε σχέση με την Ελλάδα. Μελλοντική ενίσχυση της με τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη F-35 της Lockheedκαι με αντιαεροπορικά συστήματα όπως τα ρωσικά S-400 ενδέχεται να αναβαθμίσουν – όχι χωρίς προβλήματα - τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις στους σχετικούς τομείς αλλά και η Αθήνα διαμορφώνει τους δικούς της εξοπλιστικούς σχεδιασμούς για να μετριαστούν οι ανισότητες ή και να μην ανατραπούν οι ισορροπίες.
Το εν ενεργεία στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό
Παρά τις μειώσεις που σημειώθηκαν στο εν ενεργεία στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό της, η Τουρκία με 355,200 άτομα υπό τα όπλα, διαθέτει ακόμη το μεγαλύτερο αριθμό στρατευμάτων στο χώρο της Ευρώπης. Ακολουθούν η Γαλλία με 203,000, η Γερμανία με 177,450, η Ιταλία με 175,000,το Ηνωμένο Βασίλειο με 152, 000 και η Ελλάδα με 141,450.
Όσον αφορά τις αναλογίες δυνάμεων Ελλάδας – Τουρκίας παρουσιάζονται σήμερα μειωμένες στο 2,5 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα σε σύγκριση με 3,5 : 1 το 2014 και προφανώς έχουν επηρεαστεί από την μείωση της θητείας στους 12 μήνες αλλά και από τις μαζικές εκκαθαρίσεις φερόμενων αντιφρονούντων κατά του καθεστώτος στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις ανάμεσα στις τάξεις των αξιωματικών.
ΣΤΡΑΤΟΣ
Το ανθρώπινο δυναμικού του Στρατού: Ελλάδα 93,500, Τουρκία 322,600. Εδώ παρατηρείται μικρή αύξηση στις δυνάμεις της ελληνικής πλευράς και σημαντική μείωση στις τουρκικές. Ως εκ τούτου οι αναλογίες δυνάμεων από 3,6 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα που ήταν το 2004, διαφοροποιήθηκαν σε 3,5: 1 το 2014 και σε 2,5 : 1 το 2017.
Άρματα Μάχης : Αξιοσημείωτη είναι η διαφοροποίηση όσον αφορά το συσχετισμό δυνάμεων στον τομέα των αρμάτων μάχης τα τελευταία πέντε χρόνια. Το 2014 για κάθε 1 ελληνικό άρμα μάχης αναλογούσαν 1,7 τουρκικά σε σύγκριση με 2,4 το 2004, ένεκα κυρίως της απόσυρσης μεγάλου αριθμού Μ-48 από την τουρκική πλευρά. Η Ελλάδα διαθέτει σήμερα 1.341 άρματα μάχης και η Τουρκία 2,492 και η αναλογία είναι 1,9 τουρκικά για κάθε 1 ελληνικό άρμα.
Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού: Αισθητή αύξηση κατά 648 παρατηρείται στα ΤΟΜΠ της ελληνικής πλευράς σε σχέση με το 2014. Μικρότερη αύξηση κατά 370 καταγράφεται και στην τουρκική πλευρά. Οι αναλογίες δυνάμεων μειώθηκαν από 2,2 τουρκικά για κάθε 1 ελληνικό σε 1,9 : 1 το 2014 και σε 1,5 : 1 το 2017.
Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης: Παραμένουν στα ίδια αριθμητικά επίπεδα και στις δύο πλευρές όπως και το 2014, ήτοι Ελλάδα 398 και Τουρκία 650.
Αναγνωριστικά θωρακισμένα Οχήματα: Ελλάδα 229 όπως και το 2014, Τουρκία 250 ( μειωμένα κατά 70 σε σχέση με το 2004)
Πυροβολικό: Μετά από αισθητή μείωση στο δυναμικό της ελληνικής πλευράς όσον αφορά τον τομέα αυτό και αντίστοιχη αύξηση στην τουρκική πλευρά κατά την τελευταία δεκαετία, το 2017 παρουσιάζεται ενισχυμένη σε πυροβόλα η Ελλάδα.
Αντιαρματικά: Σχετικά με τα αντιαρματικά ( αυτοκινούμενα και φορητά) η Ελλάδα είναι σήμερα περισσότερο ενισχυμένη από την Τουρκία παρόλο που η δεύτερη συνεχίζει να υπερτερεί ελαφρά.
Μεταφορικά Αεροσκάφη Στρατού: Στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας τα αεροσκάφη του τύπου αυτού παράμενα στα ίδια αριθμητικά επίπεδα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, ήτοι 18 και 38 αντίστοιχα.
Ελικόπτερα στρατού: Αύξηση στο στόλο των ελικοπτέρων και στις δύο χώρες: Κατά 17 στην Ελλάδα που διαθέτει τώρα 150 και κατά 49 στην Τουρκία φθάνοντας τα 292.
Αντιαεροπορική Άμυνα: Η Τουρκία διαθέτει σχεδόν διπλάσια αντιαεροπορικά μέσα από την Ελλάδα, κυρίως ένεκα της πολύ μεγαλύτερης έκτασης του χώρου που έχει να καλύψει η τουρκική πλευρά.
ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ
Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό στο Ναυτικό, η Τουρκία στο διάστημα της δεκαετίας 2004 – 2014 έχει μειώσει τις δυνάμεις της κατά 4.150 και η Ελλάδα κατά 250 φτάνοντας τους 48.600 προσωπικό η πρώτη και σε 19.000 η δεύτερη. Σήμερα διαθέτουν ακόμη λιγότερο ναυτικό προσωπικό και οι δύο χώρες ήτοι 45,000 η Τουρκία και 15,600 η Ελλάδα.
Ναυτικά Μέσα
Υποβρύχια : Η Ελλάδα διαθέτει 11 υποβρύχια και η Τουρκία 13. Τα υποβρύχια είναι Γερμανικής προέλευσης και στις δύο χώρες.
Φρεγάτες : Μετά από μείωση κατά μία φρεγάτα στις αντίστοιχες πλευρές τα επίπεδα σύγκρισης παραμένουν αμετάβλητα όσον αφορά τον τομέα αυτό. Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες και η Τουρκία 18.
Κορβέτες, Περιπολικά, και άλλα μέσα: Η Ελλάδα έχει 5 κορβέτες, 43 περιπολικά ( αυξημένα σε σχέση με το 2014) και 19 αποβατικά ( 5 πλοία), καθώς και 9 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων. Αντίστοιχα η Τουρκία διαθέτει 6 Κορβέτες, 54 περιπολικά και 54 αποβατικά ( 5 πλοία), καθώς και 79 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων.
Ναυτική Αεροπορία: Η Ελλάδα διαθέτει 5 αεροσκάφη τύπου P-COrionκατά υποβρυχίων και η Τουρκία 13 από τα οποία τα 6 είναι περιπολικά ( αστυνόμευσης) και τα 7 ελαφρά μεταφορικά. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει 20 ελικόπτερα ( 18 κατά υποβρυχίων και 2 πολλαπλής χρήσης) και η Τουρκία 29 επιθετικά.
ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
Ανθρώπινο Δυναμικό: Το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της Αεροπορίας στην Ελλάδα ανέρχεται στις 20,750 και είναι μειωμένο κατά 5,850 σε σύγκριση με το 2014. Στην Τουρκία είναι 50.000 ήτοι μειωμένο κατά 10.000.
Μαχητικά Αεροσκάφη : Τα μαχητικά αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας το 2017 είναι μειωμένα. Σήμερα ανέρχονται στα 270 σε σχέση με 277 το 2014 και 283 το 2004.
Ακόμη πιο αισθητή είναι η μείωση στην τουρκική πλευρά, όπου τα μαχητικά αεροσκάφη ανέρχονται στα 360 σε σχέση με 390 το 2014 και 445 το 2004.
Αναγνωριστικά Αεροσκάφη: 28 η Ελλάδα και 38 η Τουρκία.
Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης: Η Ελλάδα διαθέτει 4 τύπου ΕΜΒ-145 ΑΜΒ-145AEWόπως και το 2014. Η Τουρκία διαθέτει επίσης 4 τύπου B-737 AEW τώρα, σε σχέση με 1 που διέθετε το 2014.
Soldiers march as Turkish air force helicopters fly over a military parade in the Turkish occupied area of the divided capital Nicosia, Cyprus, Wednesday, Nov. 15 , 2017. November 15 marks the 34rd anniversary of the unilateral declaration of independence by the occupation regime, recognized only by Turkey. (AP Photo/Petros Karadjias) AP
Μεταφορικά Αεροσκάφη και Ελικόπτερα : Η Ελλάδα διαθέτει 23 C-160, Herculesκαι Spartanκαι 31 ελικόπτερα ελαφρά και μέσου τύπου. Η Τουρκία διαθέτει 86 μεταφορικά αεροσκάφη C-27, Herculesκαι Spartanκαι 40 ελικόπτερα.
Αεροσκάφη Ιπτάμενου Ανεφοδιασμού: Η Τουρκική Πολεμική αεροπορία διαθέτει 7 τέτοια αεροσκάφη και καθόλου η Ελλάδα.
Αεροπορική Άμυνα: Η Ελλάδα παρουσιάζεται σε σχετικά καλύτερη θέση με τους αμερικανικούς Patriot και τους ρωσικούς S-300 PMU-1. Η Τουρκία διαθέτει τους MIM-23 HawkΜΙΜ- NikeHercules.
Αμυντικές δαπάνες
Η αμυντική δραστηριότητα, παρόλο που από την Μεταπολεμική περίοδο παραμένει ακόμη αρκετά αυξημένη στις δύο χώρες, δεδομένων των απειλών και προκλήσεων που αντιμετωπίζει η κάθε μια ξεχωριστά, εντούτοις οι δαπάνες για την άμυνα παρουσιάζουν κάποια κάμψη αν και βρίσκονται ακόμη σε υψηλά επίπεδα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, τόσο ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) όσο και ως Κατά Κεφαλήν Δαπάνη για την Άμυνα (ΚΚΔΑ).
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που αναπόφευκτα επηρεάζει τα εξοπλιστικά προγράμματα, τη συντήρηση, την εκπαίδευση και ενδεχόμενα το ηθικό του ανθρώπινου δυναμικού, την αξιοπιστία των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και το κύρος της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, τα οποία η Ελλάδα αντιμετωπίζει με αιματηρές θυσίες.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα σε αντίθεση με την Τουρκία, που πλήττεται ακόμη από τα εσωτερικά πολιτικοστρατιωτικά της προβλήματα, μπόρεσε να διατηρήσει σε υψηλότερα επίπεδα τη συνοχή και αποτελεσματικότητα των δυνάμεων της.
Πιο συγκεκριμένα τα στοιχεία για τις αμυντικές δαπάνες δείχνουν τα εξής: Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια οι δαπάνες για την άμυνα σημειώνουν συνεχή μείωση. Από $5,6 δις που ήταν το 2014 μειώθηκαν στα $4,7δις το 2015 και σε $4,6 δις το 2016.
Εντούτοις ως ποσοστό επί του ΑΕΠ οι ελληνικές αμυντικές δαπάνες παραμένουν στα υψηλότερα επίπεδα στο χώρο του ΝΑΤΟ με 2,15 %, μετά τις ΗΠΑ (3,26%), καθώς και ανάμεσα στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) όπου ο μέσος όρος είναι 1,35%.
Στην Τουρκία οι δαπάνες για την άμυνα από $10,9 δις που ήταν το 2014 μειώθηκαν στα $8,3 δις το 2015 και έφτασαν τα $8,7 δις το 2016 κυρίως ένεκα των οικονομικών δυσκολιών που η χώρα αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια.
Σημειώνεται επίσης ότι σε αντίθεση με παλιότερες εποχές όταν η Τουρκία (μαζί με την Ελλάδα) κατείχε την υψηλότερη θέση όσον αφορά τις δαπάνες για την άμυνα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ( 2% - 5%), σήμερα η τουρκική άμυνα απορροφά το 1,9 % του ΑΕΠ, ενώ το 2015 απορροφούσε το 1,17% και 2014 το 1,25 % του ΑΕΠ.
Συγκριτικά οι δαπάνες για την άμυνα στην Τουρκία το 2016 ήταν χαμηλότερες και από το μέσο όρο αμυντικών δαπανών στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.
Όσον αφορά την Κατά Κεφαλήν Δαπάνη για την Άμυνα τα δεδομένα το 2016 έχουν ως εξής:
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ενώ ο μέσος όρος της ΚΚΔΑ στην Ευρώπη γενικά ήταν $340, στην Ελλάδα ήταν $431.
