Για ένα διάστημα Τουρκία και Ισραήλ αποτέλεσαν ένα παράταιρο ζευγάρι με τη μουσουλμανική χώρα να αγοράζει όπλα από το εβραϊκό κράτος και την Ιερουσαλήμ να εντάσσει την Άγκυρα στο ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όλα άλλαξαν το 2010 με την υπόθεση του Μαβί Μαρμαρά, όταν το ρεσάλτο των Ισραηλινών κομάντο στο τουρκικό πλοίο προκάλεσε τον θάνατο εννέα ατόμων. Οι διμερείς σχέσεις κατέρρευσαν. Ωστόσο τρία χρόνια αργότερα μετά από την συγνώμη του Ισραήλ αποφασίστηκε η προσπάθεια επαναπροσέγγισης.
Στις 29 Ιουνίου 2016 υπεγράφη σχετική συμφωνία βάσει της οποίας το Ισραήλ κατέβαλε αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων.
Ωστόσο καθώς ο πόλεμος στην Συρία ξέφευγε από κάθε έλεγχο και το ΙΚ κυριαρχούσε στο Ιράκ άλλα γεγονότα συνέβαλαν στην εκ νέου διατάραξη των σχέσεων. Καθώς οι ΗΠΑ συμμάχησαν με τους Κούρδους κατά του ΙΚ η Τουρκία εξοργίστηκε με τους Αμερικανούς και προσέγγισε τη Ρωσία θέτοντας και αυτό το ερώτημα της παραμονής της στο ΝΑΤΟ.
Επίσης η Τουρκία έχει άλλα συμφέροντα στη Μέση Ανατολή. Όλα αυτά δηλητηρίασαν και πάλι τις σχέσεις με το Ισραήλ και σήμερα η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την Τουρκία κυριαρχεί στο ισραηλινό κυβερνητικό και αμυντικό εποικοδόμημα. «Καλύτερα να μείνουμε εκτός. Η Τουρκία έχει νέους φίλους», ανέφερε Ισραηλινός αξιωματούχος. «Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την Τουρκία τώρα. Θα φύγει η Τουρκία από το ΝΑΤΟ; Και ποια είναι η εναλλακτική της;», ερωτά άλλος.
Τον καιρό της στενής φιλίας οι ισραηλινές εταιρείες ΙΑΙ και Elbit Systems θα προμήθευαν την Τουρκία με drones. Στο πρόγραμμα θα συμμετείχε με ποσοστό 30% και η τουρκική βιομηχανία. Την ίδια ώρα η Τουρκία διεκδικούσε ηγετικό ρόλο στον αραβικό κόσμο και έτσι η Άγκυρα αποφάσισε να σταματήσει κάθε εμπορική επαφή με το Ισραήλ περιλαμβανομένων και αυτών στον αμυντικό τομέα. Μέχρι τότε η Τουρκία είχε προμηθευτεί 10 drone Heron της ΙΑΙ.
Ήταν η τελευταία συμφωνία. Από τότε η Τουρκία αναπτύσσει δικά της drone Anka, που όμως βασίζονται στα ισραηλινά που απέκτησε. Συζητήσεις για την απόκτηση κατασκοπευτικών δορυφόρων και άλλων συστημάτων τερματίστηκαν.
Από την στιγμή της νέας ψυχρότητας στις σχέσεις με το Ισραήλ η Τουρκία φαίνεται πως αντιμετωπίζει το ΝΑΤΟ με περιφρόνηση. Δεσμεύτηκε να αγοράσει ρωσικούς πυραύλους S-400, ενισχύοντας τη ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο σύμφωνα με Ισραηλινούς αναλυτές η Άγκυρα θα παραμείνει τυπικά μέλος του ΝΑΤΟ στο ορατό μέλλον.
Ένα ακόμα σημάδι της προσέγγισης της Άγκυρας με τη Μόσχα είναι και ο αγωγός Turkish Stream που έχει, κατά 50%, ολοκληρωθεί, ενώ η Ρωσία θα κατασκευάσει το πρώτο τουρκικό πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού.
Μετά την παραγγελία των S-400 πάντως αναλυτές αναρωτιούνται πως μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ μπορεί ταυτόχρονα να χρησιμοποιεί ρωσικά συστήματα και αμερικανικά μαχητικά F-35.
Την ίδια ώρα το Ισραήλ συνδέεται ολοένα και στενότερα με το ΝΑΤΟ. Τον προηγούμενο μήνα υπέγραψε συμφωνία με το Support and Procurement Agency (NSPA) του ΝΑΤΟ. Η συμφωνία αφορά τομείς όπως ο κυβερνοπόλεμος, αισθητήρες, οπτική τεχνολογία και επιτρέπει τη δραστηριοποίηση ισραηλινών εταιριών ως προμηθευτών της συμμαχίας.
Το Ισραήλ αυτή την στιγμή είναι ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ εκτός ΝΑΤΟ. Θα μπορούσε αυτό να αλλάξει στο μέλλον; Στο ταχέως μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον της περιοχής τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί.
ΠΗΓΗ: breakingdefense.com
