Είναι 31 Ιανουαρίου του 2018. Στο προεδρικό «σαράι» του Ερντογάν στην Άγκυρα, υπουργοί, στρατηγοί και ο πρόεδρος βρίσκονται να συνεδριάζουν κεκλεισμένων των θυρών... για επτά ώρες, αναλύοντας το παρόν και προετοιμάζοντας το μέλλον της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας. Παρόντες είναι ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Χουλουσί Ακάρ, ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο υπουργός Άμυνας Νουρετίν Τζανικλί, ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού κ.α..
Ο Ερντογάν προΐσταται της συνεδρίασης, για πρώτη φορά στα χρονικά, παίρνοντας τη θέση που προοριζόταν άλλοτε για τον πρωθυπουργό. Ο ίδιος άλλωστε ως υπερπρόεδρος έχει πια θέσει υπό τον άμεσο και πλήρη έλεγχό του (και) την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, την καλούμενη Υπογραμματεία για τις Αμυντικές Βιομηχανίες (SSM), καπελώνοντας το υπουργείο Άμυνας και παραμερίζοντας τον πρωθυπουργό. Το αποφάσισε με διάταγμα τον περασμένο Δεκέμβριο, επικαλούμενος την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται η χώρα... εδώ και δυόμιση χρόνια.
Κατά την κλειστή συνεδρίαση της 31ης Ιανουαρίου στο σαράι, «αξιολογήθηκαν συνολικά 55 αμυντικά πρότζεκτ αξίας 9,4 δισ. δολ.», σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, με την προοπτική μάλιστα να προστεθούν στο τουρκικό οπλοστάσιο «επιπρόσθετα εγχώρια και εθνικά συστήματα», για να ενισχύσουν τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στις μάχες κατά των Κούρδων (αλλά και των δυνάμεων του Άσαντ) στη βορειοδυτική Συρία.
Ακριβώς δέκα ημέρες νωρίτερα, στις 20 Ιανουαρίου, η Άγκυρα είχε εισβάλει στρατιωτικά στη βόρεια Συρία εξαπολύοντας επιχείρηση με την ονομασία «Κλάδος Ελαίας», τη δεύτερη στρατιωτική εισβολή που πραγματοποιούν οι Τούρκοι σε συριακά εδάφη σε διάστημα μόλις 27 μηνών. Στόχος τους: να απομακρύνουν τις κουρδικές δυνάμεις προς τα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη... αλλά και να δοκιμάσουν τα «made in Turkey» οπλικά συστήματα στο πεδίο των μαχών, διαφημίζοντάς τα παράλληλα ανά την υφήλιο ως αξιόμαχα.
Ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ υπογράμμισε, με δηλώσεις του προς τα τουρκικά μίντια στις 21 Ιανουαρίου, ότι το 75% των όπλων και πυρομαχικών που χρησιμοποιούν σήμερα οι τουρκικές δυνάμεις στη Συρία είναι made in Turkey.
Στο ίδιο πνεύμα, και ο υπουργός Άμυνας Νουρετίν Τζανικλί διαφήμισε, με ένα μπαράζ από αναρτήσεις στο Twitter στις 28 Ιανουαρίου, το «εγχώριο και εθνικό» τουρκικό οπλοστάσιο, διαμηνύοντας μάλιστα ότι «τα αποθέματα πυρομαχικών της Τουρκίας είναι τόσο πολλά που αρκούν για να αφανίσουν την τρομοκρατία όχι μόνο από την Αφρίν αλλά από ολόκληρη την περιοχή».
Ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν επανήλθε στο θέμα την περασμένη Τετάρτη, ανακοινώνοντας μάλιστα ότι η Τουρκία πρόκειται να κατασκευάσει και τα πρώτα δικά της εγχώρια... μη-επανδρωμένα άρματα μάχης. Μιλώντας από το βήμα συνεδρίου στην Άγκυρα, ο 63χρονος ηγέτης υπογράμμισε με νόημα ότι σχεδόν όλα τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού που χρησιμοποιούνται στη στρατιωτική επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στην Αφρίν είναι... made in Turkey.
«Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για τα άλματα που έχει κάνει η τουρκική αμυντική βιομηχανία. Το 2002, είχαμε εν εξελίξει 66 αμυντικά πρότζεκτ αξίας σχεδόν 5,5 δισ. δολ., με το ποσοστό του εγχώριας κατασκευής οπλισμού να ανέρχεται στο 20%. Το 2017, τα εν λόγω πρότζεκτ έφτασαν τα 600, με το κόστος τους να ξεπερνάει τα 41 δισ. δολ. και το ποσοστό εντοπιότητας να ξεπερνάει το 65%. Αυτήν τη στιγμή, τα θωρακισμένα οχήματα που έχουμε στο Αφρίν είναι όλα δικά μας», διακήρυξε μεταξύ άλλων ο Ερντογάν.
Συνολικά, η Τουρκία εμφανίζεται τα τελευταία 15 χρόνια, που βρίσκεται ο Ερντογάν στην εξουσία, να έχει δαπανήσει πάνω από 60 δισ. δολ. στην ανάπτυξη εγχώριων αμυντικών συστημάτων. Η παραγωγική ικανότητα (production capacity) της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας φέρεται να ξεπερνάει τα 6 δισ. δολ. ετησίως (από 1,3 δισ. το 2002) και η εξαγωγική της ικανότητα (export capacity) τα 2 δισ. δολ. ετησίως (από 248 εκατ. το 2002), ενώ ο προϋπολογισμός μόνο για έρευνα και ανάπτυξη οπλικών συστημάτων (R&D) ανέρχεται σε πάνω 1,3 δισ. δολ., σύμφωνα με δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων που επικαλείται η Sabah. Κάποια δημοσιεύματα (al-Monitor) θέλουν, από την άλλη, τις τουρκικές αμυντικές εξαγωγές να αγγίζουν τα περίπου 12 δισ. δολ. τη διετία 2016-2017.
Το καθεστώς Ερντογάν από τη μεριά του πάντως, πανηγυρίζει υποστηρίζοντας ότι τουρκικές εταιρείες, οι ASELSAN, TAI, BİTES και ROKETSAN, φιγουράρουν πλέον μεταξύ των 100 μεγαλυτέρων αμυντικών βιομηχανιών στον κόσμο.
Η καθ' ύλην αρμόδια τουρκική Υπογραμματεία Αμυντικών Βιομηχανικών (SSM) έδωσε στη δημοσιότητα στις 31 Ιανουαρίου σχετικό γράφημα που προσιδιάζει σε... προσπέκτους οπλικών συστημάτων. Συνεπικουρούμενο από εντυπωσιακά γραφικά, το εν λόγω προσπέκτους διαφημίζει τα όπλα και πυρομαχικά με τα οποία οι Τούρκοι πολεμούν επί του παρόντος τους «τρομοκράτες» στην Αφρίν.
Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά: στα επιθετικά ελικόπτερα ATAK T129 (που κατασκευάζονται από την κρατική τουρκική TAI), στις βόμβες διάτρησης NEB, στα drones παρατήρησης και αναγνώρισης Bayraktar TB2 (της εταιρείας Βaykar του γαμπρού του Ερντογάν, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ), στους εκτοξευτές ρουκετών T-122 Sakarya (της τουρκικής Roketsan), στα αυτοκινούμενα οβιδοβόλα T-155 Fırtına, στα τυφέκια MPT-76, στα συστήματα ραντάρ SERHAT Havan Tespit Radar Sistemi, στα μετακινούμενα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου KORAL, στις «έξυπνες» βόμβες HGK (Hassas Güdüm Kiti), στους επίσης «έξυπνους» πυραύλους MAM-L, και στις ρουκέτες Cirit.
Για μια πιο πλήρη εικόνα της γκάμας των προϊόντων της τουρκικής βιομηχανίας, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει στην παραπάνω λίστα και τα άρματα μάχης Altay, τα θωρακισμένα οχήματα BMC Kirpi, τα στρατιωτικά οχήματα Kobra και Ejder Yalçın, το πρόγραμμα κατασκευής τουρκικών πολεμικών πλοίων MİLGEM, το εκπαιδευτικό αεροσκάφος TAI Hürkuş, το τηλεκατευθυνόμενο πυροβόλο STAMP, και μια σειρά από πυραύλους και βόμβες, ενώ πρέπει να γίνει αναφορά και στους δύο τουρκικούς δορυφόρους GÖKTÜRK που βρίσκονται ήδη σε τροχιά γύρω από τη γη.
Η εταιρεία Βaykar της οικογένειας του Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρού του Ερντογάν, έχει ήδη προμηθεύσει τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας (στρατό και αστυνομία) με συνολικά τουλάχιστον 38 drones (μη-επανδρωμένα), κάποια από τα οποία μάλιστα έχουν τις προδιαγραφές για να φέρουν και «έξυπνα» πυρομαχικά της επίσης τουρκικής Roketsan.
Λειτουργώντας σε ρόλο κολαούζου για τις οικογενειακές μπίζνες της τουρκικής προεδρίας, κρατικά τουρκικά ΜΜΕ (όπως το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu) δημοσιεύουν «θέματα» για drones made in Turkey που πήραν μέρος σε περισσότερες από 560 επιχειρήσεις μόνο τους πρώτους εννέα μήνες του 2017, συμβάλλοντας στην εξόντωση σχεδόν 2.000 εχθρών της Τουρκίας εντός... αλλά και εκτός των τουρκικών συνόρων.
Για τον ίδιο τον Ερντογάν, η ανάπτυξη της εγχώριας τουρκικής βιομηχανίας αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή που στοχεύει τόσο στη γεωστρατηγική χειραφέτηση της Τουρκίας από τους «έξω», στην τόνωση του εθνικού φρονήματος στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στην ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας μέσω εξαγωγών (την οποία τουρκική οικονομία ο Ερντογάν έχει άλλωστε βάλει στόχο να κάνει μια από τις δέκα μεγαλύτερες της υφηλίου έως το 2023, οπότε είναι και η επέτειος της συμπλήρωσης 100 ετών από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας). Η γιγάντωση της πολεμικής βιομηχανίας αποτελεί, επίσης, και όραμα του πρώτου ισλαμιστή ηγέτη της σύγχρονης Τουρκίας, Νετζμετίν Ερμπακάν, που πλέον γίνεται πραγματικότητα, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό σε επίπεδο συμβολισμών.
«Οι χώρες που δεν σχεδιάζουν το μέλλον τους, είναι καταδικασμένες να αποτελούν μέρος των σχεδίων των άλλων», διακήρυξε ο Ερντογάν προ ημερών από την Άγκυρα, υποστηρίζοντας ότι «κακοί γείτονες» και «απρόθυμοι σύμμαχοι» είναι εκείνοι που αναγκάζουν την Τουρκία να αναπτύξει τα δικά της οπλικά συστήματα, οι μεν γείτονες επειδή την απειλούν και οι δε σύμμαχοι επειδή δεν την στηρίζουν όσο θα έπρεπε (ενώ αντιθέτως στηρίζουν τους Κούρδους της Συρίας, σύμφωνα με την Άγκυρα).
Η πρόσφατη άρνηση της Γερμανίας να προχωρήσει στην αναβάθμιση των γερμανικών αρμάτων μάχης Leopard που διαθέτει η Τουρκία, αλλά και οι προηγούμενες αρνήσεις των Αμερικανών να στείλουν στην Τουρκία πιστόλια (για τη φρουρά του Ερντογάν) και drones, έχουν προκαλέσει την οργή της Άγκυρας που αναζητάει πλέον εναλλακτικές... made in Turkey. Σε αυτό το πλαίσιο της αμυντικής χειραφέτησης, εντάσσεται και η πρεμούρα των Τούρκων να εξασφαλίσουν πρόσβαση στην τεχνογνωσία ξένων οπλικών συστημάτων όπως είναι οι ρωσικοί αντιαεροπορικοί πύραυλοι S-400 και τα ισραηλινά drones Heron... για να μπορέσουν εν συνεχεία να αναπτύξουν νέα και καλύτερα δικά τους.
(Φωτογραφία: Pool Photo via AP)
Του Γιώργου Σκαφιδά
Πρώτη δημοσίευση στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής που κυκλοφορεί στα περίπτερα
