Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἡ Ἐκκλησία μας ἑόρτασε τήν παγκόσμιο ὕψωση τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ· καί σήμερα, Κυριακή μετά τήν Ὕψωση, μᾶς ὑπενθυμίζει μέ τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τή σημασία τοῦ Σταυροῦ στή ζωή μας. Διότι μπορεῖ ὁ Χριστός νά ἀνῆλθε στόν σταυρό γιά τή σωτηρία μας, μπορεῖ ὁ Σταυρός του νά ἀποτελεῖ σύμβολο δυνάμεως καί ἐλπίδος γιά ὅσους πιστεύουν σ᾽ Αὐτόν, ὅμως δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ θεωρητική πίστη, χρειάζεται καί ἡ πρακτική ἀπόδειξή της. Καί αὐτή γίνεται μέ τόν τρόπο πού μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Χριστός στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, λέγοντας: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι».
γράφει ο Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων
Τά λόγια τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι μόνο μία πρόσκληση, εἶναι ταυτόχρονα καί ὁ καθορισμός τριῶν προϋποθέσεων πού τίθενται προκειμένου νά ἀποδείξει ὁ ἄνθρωπος τήν πίστη του καί νά οἰκειωθεῖ τή σωτηρία καί τή λύτρωση πού τοῦ προσέφερε ὁ Χριστός μέ τή σταυρική του θυσία.
Ἡ πρώτη προϋπόθεση εἶναι ἡ ἐλεύθερη βούληση τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπιλέγει αὐτόν τόν δρόμο. Ὁ Χριστός εἶναι σαφής. Κανείς δέν εἶναι ἀναγκασμένος νά τόν ἀκολουθήσει. Κανείς δέν πιέζεται καί κανείς δέν ἐκβιάζεται. «Ὅστις θέλει». Μόνο ὅποιος θέλει μπορεῖ νά τόν ἀκολουθήσει.
Ἡ δεύτερη προϋπόθεση εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας. «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν». Ὅ,τι μᾶς κρατᾶ δεσμίους μέ τίς συνήθειες καί τά πάθη μας, ὅ,τι μᾶς δένει μέ τά γήινα καί τά ἐγκόσμια, ὅ,τι δυσκολευόμαστε νά τό ἀποχωρισθοῦμε, ἀκόμη καί ἐάν δέν εἶναι κακό, ἀκόμη καί ἐάν δέν εἶναι ἐφάμαρτο, δέν εἶναι συμβατό μέ τήν ἀπόφασή μας νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό.
Πολλές φορές ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι νομίζουμε ὅτι μποροῦμε νά τά συνδυάσουμε ὅλα. Πιστεύουμε ὅτι μποροῦμε νά ζοῦμε τή ζωή μας ὅπως μᾶς ἀρέσει, ὅπως μᾶς εὐχαριστεῖ καί ταυτόχρονα νά εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά θεωροῦμε ὅτι ζοῦμε τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Ὅμως ὁ Χριστός τό διευκρινίζει: ὅσοι τόν ἀκολουθοῦν πρέπει νά εἶναι ἀπόλυτα ἀφοσιωμένοι σέ Ἐκεῖνον· νά μήν λοξοδρομοῦμε, νά μήν ἀλλοιθωρίζουμε, γιατί διαφορετικά δέν εἶναι δυνατόν νά τόν ἀκολουθήσουμε· δέν εἶναι δυνατόν νά δουλεύουμε «δυσί κυρίοις».
Ἐάν θέλουμε, λοιπόν, πράγματι νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό, τότε θά πρέπει νά ἀπαρνηθοῦμε κατά τό δυνατό τόν ἑαυτό μας, νά κλείσουμε τά αὐτιά μας στίς σειρῆνες τοῦ κόσμου καί νά προσηλωθοῦμε στόν Χριστό, τόν ὁποῖο δέν θά πρέπει νά χάσουμε ἀπό τά μάτια μας καθ᾽ ὅλη τήν ἐπίγεια πορεία μας.
Βέβαια ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας, πού ζητᾶ ὁ Χριστός, δέν εἶναι μία στιγμιαία ἀπόφαση ἤ πράξη, εἶναι ἕνας διά βίου ἀγώνας, τόν ὁποῖο θά πρέπει νά ἀγωνιζόμαστε καθημερινά. Καί ἀπαιτεῖται, διότι διαφορετικά δέν θά μπορέσουμε νά ἀνταπεξέλθουμε στήν τρίτη προϋπόθεση, ἡ ὁποία εἶναι νά σηκώσουμε τόν σταυρό μας.
«Ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ», ζητᾶ ὁ Χριστός ἀπό ὅσους θέλουν νά τόν ἀκολουθήσουν. Δέν γίνεται, λοιπόν, νά ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό χωρίς νά σηκώνουμε τόν σταυρό μας. Δέν γίνεται νά ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό χωρίς κόπο καί χωρίς θυσίες, χωρίς δυσκολίες καί χωρίς δάκρυα. Διότι κανένας σταυρός δέν εἶναι ἀνώδυνος, κανένας σταυρός δέν εἶναι ἐλαφρύς· καί γι᾽ αὐτό ὁ Χριστός θέτει ὡς προϋπόθεση γιά νά σηκώσουμε τόν σταυρό μας τήν ἄρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Μόνο ὅταν εἴμαστε ἀποδεσμευμένοι ἀπό ἄλλα βάρη, θά μπορέσουμε νά ἄρουμε τόν σταυρό μας. Διαφορετικά δέν θά ἀντέξουμε τό βάρος του καί θά λυγίσουμε καί θά ἐγκαταλείψουμε τήν προσπάθεια. Καί ὁ στόχος μας εἶναι νά φθάσουμε στό τέλος, νά φθάσουμε στόν σκοπό μας.
Ἄς ἀγωνιζόμαστε, ἀδελφοί μου, γιά νά ἐκπληρώνουμε αὐτές τίς προϋποθέσεις πού ἔθεσε ὁ Χριστός, ὥστε νά αἴρουμε καί ἐμεῖς τόν σταυρό μας μέ ὑπομονή καί νά φθάσουμε στόν προορισμό μας ἑνωμένοι μαζί του γιά νά ἀπολαύσουμε τήν αἰωνία ζωή πού Ἐκεῖνος μᾶς χάρισε μέ τή σταυρική του θυσία.