Προσκεκλημένος να απευθύνει ομιλία στην Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ήταν χθες, Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ο κ.κ. Βαρθολομαίος, αφού παρατήρησε ότι η παρουσία του ενώπιον του Σώματος καθίσταται ιδιαίτερα τιμητική, καθώς συμπίπτει με την ημέρα μνήμης για την 80ή επέτειο της απελευθέρωσης του Άουσβιτς, υπογράμμισε τη δέσμευση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την προώθηση του διαλόγου πέρα από πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές, υποστηρίζοντας την ειρήνη και την ενότητα σε έναν όλο και πιο πολωμένο κόσμο.
«Ως μια Εκκλησία της οποίας η ιστορία εκτείνεται σε δεκαεπτά αιώνες, έχουμε τις ρίζες μας σε ένα πλούσιο παρελθόν, ζούμε στο πολύπλοκο παρόν, αλλά προσβλέπουμε σε ένα μέλλον γεμάτο ελπίδα. Είναι ακριβώς αυτή η ζωντανή παράδοση πίστης που μας επιτρέπει να μιλάμε με τόλμη για κρίσιμα σύγχρονα ζητήματα, όπως η θρησκευτική ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουμε πρωτοστατήσει σε μια σειρά διαχριστιανικών διαλόγων αλλά και διαθρησκειακών συζητήσεων, για να χτίσουμε γέφυρες πέρα από ποικίλα πολιτισμικά και φυλετικά χάσματα. Σε έναν κόσμο που αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο διχασμένος και διχαστικός, αισθανόμαστε την υποχρέωση και την κλίση να χτίσουμε γέφυρες ειρήνης και ενότητας, καθώς και συνεργασίας και συνεννόησης», σημείωσε στην αρχή της ομιλίας του.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης πραγματεύτηκε στην ομιλία του δύο κρίσιμους τομείς: τον διάλογο και την προστασία του περιβάλλοντος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πατριάρχης Βαρθολομαίος για Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο – Προσέφερε πολλά και ανεκτίμητα στην Ορθοδοξία
Προέτρεψε τους ηγέτες να αγκαλιάσουν τον διάλογο ως μέσο για την προώθηση της κατανόησης μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, τονίζοντας ότι οι σημερινές τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν πρωτοφανείς ευκαιρίες. «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι οι διαφορετικοί πολιτισμοί και οι διαφορετικές θρησκείες μπορούν να συνυπάρχουν με αλληλεγγύη και ειρήνη. Αυτό είναι το όραμα και το μήνυμά μας. Απευθυνόμενοι στους συνανθρώπους μας, πέρα από πραγματικά ή φανταστικά σύνορα, είμαστε πεπεισμένοι ότι απευθυνόμαστε τόσο στον Θεό (κατ' εικόνα του οποίου είναι πλασμένοι όλοι οι άνθρωποι), αλλά και στον πλησίον μας (τον οποίο πρέπει πάντα να υπηρετούμε και να υποστηρίζουμε)», τόνισε ο κ.κ. Βαρθολομαίος.
Επιπλέον, επανέλαβε το ηθικό καθήκον για την προστασία του περιβάλλοντος, συνδέοντας την οικολογική ευθύνη με ευρύτερα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αφού υπενθύμισε ότι επί περισσότερες από τρεις δεκαετίες, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει συγκαλέσει πολυάριθμα διεθνή συμπόσια, σεμινάρια και συνόδους κορυφής για την κατάσταση της γης και των υδάτων της, δήλωσε πεπεισμένος ότι «αυτό που κάνουμε για τη γη είναι στενά συνδεδεμένο με αυτό που κάνουμε για τους ανθρώπους, είτε στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής, είτε στο πλαίσιο της παγκόσμιας ειρήνης. Με άλλα λόγια, ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στην κλιματική αλλαγή είναι στενά συνδεδεμένος με τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στις ανθρώπινες προκλήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ολόκληρος ο πλανήτης μας επηρεάζεται από τις συγκρούσεις στην Ουκρανία ή τη Μέση Ανατολή».
Ανησυχία για τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής
Υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων ανθρωπιστικών κρίσεων, ιδίως στη Μέση Ανατολή, ο κ.κ. Βαρθολομαίος εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς τις διωκόμενες κοινότητες και επιβεβαίωσε την υποστήριξη προς τις παλαίφατες ορθόδοξες εκκλησίες στην περιοχή.
Κάλεσε δε τους ηγέτες να ενεργήσουν αποφασιστικά για την προώθηση της ειρήνης και της συνεργασίας μεταξύ των εθνών, απηχώντας το μήνυμα του Αγίου Παύλου για κοινό πόνο και χαρά μέσα στην ανθρωπότητα: «Στους Αγίους Τόπους, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί συνεχίζουν να διατηρούν και να καλλιεργούν την πίστη τους παρά τις σοβαρές δοκιμασίες. Έχουμε εκφράσει την πλήρη ηθική και πνευματική μας υποστήριξη προς τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αντιόχειας -από τις αρχαιότερες εκκλησίες στον κόσμο και τόπος γέννησης του Χριστιανισμού. Τους διαβεβαιώσαμε ότι, σύμφωνα με τα παρήγορα λόγια του Αγίου Παύλου: "Και είτε πάσχει εν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη· είτε δοξάζεται εν μέλος, συγχαίρει πάντα τα μέλη"».
Απαντώντας σε σχετικές με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ερωτήσεις των παριστάμενων βουλευτών, ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξέφρασε την ανησυχία του για την επιβίωση του χριστιανισμού της Μέσης Ανατολής. Επισήμανε ως παράδειγμα την τραγική κατάληξη της χριστιανικής κοινότητας στο Ντέιρ εζ-Ζορ της Συρίας, η οποία έχει συρρικνωθεί σε μόλις επτά ηλικιωμένα άτομα από έναν άλλοτε ακμάζοντα πληθυσμό τριακοσίων οικογενειών που έφυγαν λόγω της βίας το 2013. Πρόσφατα γεγονότα, ανέφερε, αποκαλύπτουν σκόπιμες επιθέσεις εναντίον χριστιανικών κοινοτήτων σε όλη τη βόρεια Συρία, οι οποίες προκαλούν πλήρη εκτοπισμό του πληθυσμού. Οι επιθέσεις σε εκκλησίες και οι προσωπικές απειλές προκαλούν στην κοπτική κοινότητα της Αιγύπτου συνεχή ανησυχία και ανασφάλεια, προσέθεσε, και παράλληλα υπενθύμισε την έκκληση των πατριαρχών και των προκαθημένων των εκκλησιών στην Ιερουσαλήμ για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Γάζα.
Ο κ.κ. Βαρθολομαίος σχολίασε ότι οι ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες επικεντρώνονται κυρίως στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών αντί να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες αυτών των κρίσεων.
Ο Πατριάρχης προέτρεψε τους διεθνείς οργανισμούς να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις, όπως προγράμματα διατήρησης των κοινοτήτων και σχέδια αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης, για τη διαφύλαξη αυτών των κοινοτήτων. Επιπλέον, υπογράμμισε την ανάγκη για περιφερειακές δομές διακυβέρνησης που προστατεύουν τα δικαιώματα των χριστιανών, ενώ τάχθηκε υπέρ μιας παγκόσμιας αντίδρασης στην αυξανόμενη προσφυγική κρίση, που επιδεινώνεται και από την κλιματική αλλαγή.
Για την Ορθόδοξη Εκκλησίας της Ουκρανίας
Αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ουκρανία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σημείωσε ότι η αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον Ιανουάριο του 2019 «αποδεικνύει πώς η κανονική τάξη και η ποιμαντική φροντίδα μπορούν να θεραπεύσουν διαιρέσεις και πληγές αιώνων. Επιβεβαιώνει επίσης ότι οι αρχαίες κανονικές αρχές της Ορθόδοξης Εκκλησίας μπορούν να αντιμετωπίσουν τα σύγχρονα προβλήματα σε έναν διαιρεμένο κόσμο».
Ο Πατριάρχης αναγνώρισε τις θυσίες του ουκρανικού λαού στην προσπάθειά του για ανεξαρτησία και θρησκευτική ελευθερία, ενώ αναγνώρισε επίσης παρόμοιους αγώνες στην Εσθονία και τη Λιθουανία.
Παράλληλα, υπογράμμισε τη δέσμευση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να σέβεται «τις διακριτές και αδιαμφισβήτητες ανάγκες κάθε εκκλησίας και κάθε κοινότητας», ενθαρρύνοντας την εποικοδομητική δέσμευση με την παγκόσμια κοινότητα. «Ταυτόχρονα, με την παράδοση που αποκτήσαμε μέσα σε πολλούς αιώνες, προσπαθούμε να τιμούμε τη μοναδική ταυτότητα κάθε πολιτισμού, ενθαρρύνοντάς τον παράλληλα να συμμετέχει εποικοδομητικά στη συνάντηση και το διάλογο με τον υπόλοιπο κόσμο, αποφεύγοντας έτσι την εσωστρέφεια και τις διακρίσεις. Αυτή η ισορροπία απαιτεί σοφία στη διάκριση μεταξύ ουσιαστικών παραδόσεων και προσαρμόσιμων πρακτικών, μεταξύ θεμελιωδών αρχών και συγκυριακών εκφράσεων», τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ.κ. Βαρθολομαίος επανέλαβε ότι η «χριστιανική ελπίδα δεν βρίσκεται στα βασίλεια αυτού του κόσμου, αλλά στη Βασιλεία του Θεού, όχι σε υιούς ανθρώπων, αλλά στον Υιό του Θεού, ο οποίος μπορεί να μας απελευθερώσει από τις πρακτικές και τις δομές της αμαρτίας, της καταπίεσης και της βίας που διαφθείρουν τον πεσμένο κόσμο μας».
Το μήνυμά του κάλεσε σε μια ανανεωμένη δέσμευση για κοινές αξίες που ξεπερνούν τα σύνορα, προωθώντας μια παγκόσμια κοινότητα ενωμένη: «Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά στον κόσμο. Μπορούμε να φέρουμε μεγαλύτερη θεραπεία στους ανθρώπους του. Μπορούμε να δώσουμε ανανεωμένη ελπίδα αν όλοι μας -πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες- εργαστούμε από κοινού για έναν κοινό στόχο: δηλαδή να αφήσουμε πίσω μας έναν κόσμο καλύτερο για τα παιδιά μας από αυτόν που κληρονομήσαμε ή δημιουργήσαμε. Έναν κόσμο όπου οι συγκρούσεις και ο πόλεμος δεν θα είναι οι τρόποι επίλυσης των διαφορών και των διαιρέσεων, όπου όλες οι θρησκείες και όλες οι φυλές θα γίνονται ισότιμα και αδιακρίτως σεβαστές, όπου οι άνθρωποι θα έχουν αρκετή αγάπη ως μητρική γλώσσα όλης της ανθρωπότητας και όπου η ποικιλομορφία της φύσης θα προστατεύεται».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση παριστάμενων βουλευτών, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στη σημασία του επερχόμενου εορτασμού της 1700ης επετείου από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας. Τόνισε ότι αυτό το ορόσημο προσφέρει στις χριστιανικές κοινότητες μια μοναδική ευκαιρία να αναλογιστούν την κοινή τους κληρονομιά, ιδιαίτερα το Σύμβολο της Νίκαιας, το οποίο ενώνει τις διάφορες παραδόσεις και ενισχύει την κοινωνία μεταξύ τους.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στις σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης, σημειώνοντας τη δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου «για μία ακόμη ευκαιρία να γίνουμε μάρτυρες της αυξανόμενης κοινωνίας που υφίσταται μεταξύ των χριστιανών βαπτισμένων στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Ανέφερε ότι το προγραμματισμένο προσκύνημα στη Νίκαια τον Μάιο καταδεικνύει τη δέσμευση για συμφιλίωση μεταξύ του ανατολικού και του δυτικού χριστιανισμού. «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι εξίσου αφοσιωμένο στην προώθηση της χριστιανικής ενότητας, όχι μόνο μέσω του θεολογικού διαλόγου, αλλά και μέσω ζωηρών συζητήσεων για μια κοινή ημερομηνία του Πάσχα. Πιστεύουμε ότι η ιστορική επέτειος της Νίκαιας θα πρέπει να εμπνεύσει νέα θεολογική συζήτηση, καθώς και ανανεωμένη χριστιανική συνεργασία», είπε μεταξύ άλλων.
