Ο Πολύκαρπος (80- 23 Φεβρουαρίου 167) ήταν επίσκοπος Σμύρνης στο δεύτερο αιώνα μ.Χ.. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο στις 23 Φεβρουαρίου του 167 και αναγνωρίστηκε ως άγιος από την Ορθόδοξη και την Καθολική, την Λουθηρανική και την Αγγλικανική εκκλησία. Είναι ο πολιούχος Άγιος της Σμύρνης.
Βίος
Δεν είναι βέβαιο αν μαθήτευσε κοντά στον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Πάντως όπως μας πληροφορεί ο Ειρηναίος Λυών, τοποθετήθηκε επίσκοπος στη Σμύρνη από αποστόλους. Σημαντική ήταν για τον ίδιο η γνωριμία του με τον Ιγνάτιο Αντιοχείας από τον οποίο είχε λάβει προσωπική επιστολή, στην οποία τον εγκωμίαζε και τον συμβούλευε. Η έριδα περί τον εορτασμό του Πάσχα που είχε ανακύψει ανάμεσα στην Εκκλησία της Ρώμης και τις Μικρασιατικές Εκκλησίες ήταν μια ευκαιρία για τον Πολύκαρπο να μεσολαβήσει με διάθεση καταλλαγής. Θα επισκεφθεί λοιπόν τη Ρώμη μετά τις αρχές του 155, οπότε και έγινε επίσκοπος Ρώμης ο Ανίκητος. Αν και δεν επιτεύχθηκε μεταξύ του Πολύκαρπου και του Ανίκητου Ρώμης συμφωνία, εντούτοις χωρίσθηκαν οι δύο άντρες «εν αγάπη και με τη συναίσθηση ότι διαφορά σε θέματα νηστείας εκφράζει την ενότητα στην πίστη».
Μαρτύρησε ηλικιωμένος στο στάδιο της Σμύρνης κατά τον διωγμό του Μάρκου Αυρηλίου το 167/168 μ.Χ. ή 155/156.
Εργογραφία
Είναι συντάκτης πολλών επιστολών, από τις οποίες έχει σωθεί μόνο μία, η «προς Φιλιππησίους». Η επιστολή είναι πρακτική-συμβουλευτική. Γράφεται για να συνοδεύσει τις επιστολές του Ιγνάτιου Αντιοχείας τις οποίες του έχουν ζητήσει οι Φιλιππίσιοι. Έντονη είναι η εξάρτησή του από την σκέψη και τις θέσεις του Ιγνάτιου Αντιοχείας. Το μόνο θεολογικό ζήτημα που θίγει είναι η πραγματικότητα της ενσάρκωσης του Ιησού.
Ιερά λείψανα
Η κάρα του Αγίου Πολυκάρπου φυλάσσεται στη Μονή Προυσού Ευρυτανίας. Η δεξιά χείρα του φυλάσσεται στη Μονή Παναγίας Αμπελακιωτίσσης Ναυπάκτου. Απότμημα του
Ιερού Λειψάνου του Αγίου Πολυκάρπου φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων Βενετίας.
