Η Οσία Μελάνη η Ρωμαία (Καθολική Εκκλησία: Saint Melania the Younger) (περ. 383 Ρώμη, - 31 Δεκεμβρίου 439) είναι Χριστιανή αγία και Μητέρα της Ερήμου (ασκήτρια) που έζησε κατά τη βασιλεία του Αυτοκράτορα Ονώριου γιου του Θεοδόσιου. Είναι η εγγονή από τη πλευρά του πατέρα της αγίας με το ίδιο όνομα, Αγίας Μελάνειας (Καθολική Εκκλησία: Saint Melania the Elder).
Η γιορτή της Μελάνης είναι στις 31 Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό και 13 Ιανουαρίου με το παλιό ημερολόγιο. Στην Ουκρανία, η Malanka ("Μέρα της Μελάνης") γιορτάζεται στις 13 Ιανουαρίου.
Ζωή
Η Μελάνη ήταν κόρη του Βαλέριου Πουμπλίκολα Melania (Valerius Publicola) (γιου του Βαλέριου Μάξιμου Βασίλειου (Valerius Maximus Basilius) και της Οσίας Μελάνειας), και της γυναίκας του Αλμπίνας. Παντρεύτηκε (ενάντια στη θέλησή της κατά την Ορθόδοξη παράδοση) με τον ξάδελφό της από την πλευρά του πατέρα της, Βαλέριο Πινιανό (Valerius Pinianus), στην ηλικία των δεκατεσσάρων. Μετά τον πρόωρο θάνατο των δύο παιδιών της εκείνη και ο σύζυγός της ακολούθησαν τον Χριστιανικό ασκητισμό ζώντας από κει και πέρα σε αγαμία. Μετά το θάνατο των γονέων της κληρονόμησε την περιουσία τους, και τη δώρισε σε εκκλησιαστικά ιδρύματα και στους φτωχούς μέσω ανώνυμων μεσολαβητών. Η Μελάνη και ο Πινιανός έφυγαν από τη Ρώμη το 408, ζώντας μοναστική ζωή κοντά στη Μεσσηνη (Ιταλία) για δύο χρόνια. Το 410 πήγαν στην Αφρική, όπου έγιναν φίλοι με τον Αυγουστίνο και αφιερώθηκαν σε ενάρετη ζωή και φιλανθρωπικά έργα. Μαζί ίδρυσαν μονή, όπου η Μελάνη έγινε Ηγουμένη, και μοναστήρι το οποίο ανέλαβε ο Πινιανός. Το 417 ταξίδεψαν στην Παλαιστίνη μέσω της Αλεξάνδρειας, όπου ζήσανε σε αναχωρητήριο κοντά στο Όρος των Ελλαιών, όπου η Μελάνη ίδρυσε και δεύτερο μοναστήρι. Μετά το θάνατο του Πινιανού περίπου το 420, έχτισε μοναστήρι για άντρες και εκκλησία, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής της.
Η Καθολική παράδοση παραδίδει ότι η Μελάνη κατείχε "τεράστιες εκτάσεις στη Σικελία" και επίσης γη στη Βρετανία. Παραπέρα, κτήματα στην Ιβηρία, Νουμιδία, Μαυριτανία, και Ιταλία. Ο Γερόντιος περιγράφει τα κτήματά της ως εξής: "Από τη μια μεριά ήταν η θάλασσα και από την άλλη το δάσος με μια ποικιλία ζώων και κυνηγιού, ώστε όταν έκανε μπάνιο στην πισίνα μπορούσε να δει τα πλοία να περνάνε και το κυνήγι στο δάσος από την άλλη η έκταση [επίσης] περιελάμβανε 60 μεγάλα σπίτια, το καθένα από το οποίο είχε 400 δουλοπάροικο.
