Ως ξεκάθαρο λάθος του Πατριάρχη Βαρθολομαίου παρουσιάζει τον Τόμο αυτοκεφαλίας στους Ουκρανούς μια σεβαστή μορφή της παγκόσμιας Ορθοδοξίας , ο Επίσκοπος Διοκλείας - Μεγάλης Βρετανίας Κάλλιστος Ware.
Ο Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware, από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές και θεολογικές φυσιογνωμίες του καιρού μας, υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο,παρόλα αυτά δεν διστάζει να πει τα πράγματα εμ το όνομά τους τονίζοντας πως είναι πεπεισμένος ότι το Ουκρανικό ζήτημα είναι πρόβλημα όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και πρέπει να επιλυθεί μόνο με πανορθόδοξη συζήτηση.
“Η Ουκρανία ανήκε στη Ρωσική Εκκλησία και αυτό είναι ένα ιστορικό γεγονός”. Αυτην την άποψη εξέφρασε ο γνωστός θεολόγος, επίτιμος πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου της κληρονομιάς του Αγίου Όρους, Μητροπολίτης Καλλιστός (Ware) στο πρόγραμμα «Λόγος του Θεολόγου».
"Αν και είμαι μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος από τη θέση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Με όλο τον σεβασμό προς τον πατριάρχη μου, είμαι υποχρεωμένος να πω ότι συμφωνώ με την άποψη που εξέφρασε το Πατριαρχείο της Μόσχας ότι η Ουκρανία ανήκει στη Ρωσική Εκκλησία. Εξάλλου, η Μητρόπολη του Κιέβου με συμφωνία του 1676 [1686-OC] μεταφέρθηκε από το ομόφοριο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε εκείνο του Πατριαρχείου της Μόσχας. Έτσι, για 330 χρόνια η Ουκρανία ήταν μέρος της Ρωσικής Εκκλησίας ", δήλωσε χαρακτηριστικά βάζοντας “μπουρλότο” στα επιχειρήματα των Φαναριωτών.
Στην συνέχεια ο Κάλλιστος εξέφρασε την αντίθεσή του με τον μονομερή χαρακτήρα των εν λόγω πράξεων και συγκεκριμένα για την κατάργηση των εγγράφων του 1686 και προσθέτει ότι η χορήγηση αυτοκεφαλίας στους Φιλάρετο Ντενισένκο και Μακάριο Μαλτιτς, ηγέτες του «Πατριαρχείου Κιέβου» και της «Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας» αντίστοιχα, και τους οποίους ο Καλλιστός αποκαλεί "σχισματικούς επισκόπους", είναι ένα λάθος.
Ωστόσο, ο Μητροπολίτης Κάλλιστος επίσης δεν μπορεί να συμφωνήσει και με την αντίδραση της ρωσικής Εκκλησίας στις πράξεις της Κωνσταντινούπολης: «Ταυτόχρονα, είμαι συγκλονισμένος από τις πράξεις του Πατριάρχη της Μόσχας, του Πατριάρχη Κυρίλλου και της Ρωσικής Εκκλησίας. Με ενοχλεί ότι διέκοψαν την κοινωνία με την Κωνσταντινούπολη. Πιστεύω ότι αυτή η συζήτηση για τη θέση στην Ουκρανία πρέπει να εξεταστεί στο πνεύμα της αδελφικής αγάπης χωρίς να δικαοπεί η κοινωνία. Συνεπώς δεν μπορώ να συμφωνήσω εξ ολοκλήρου με μια από τις δύο πλευρές. Και προσεύχομαι ότι με κάποιο τρόπο μπορεί να υπάρξει μια συμφιλίωση. "
Τέλος ο Καλλίστος προτείνει ότι η σωστή πορεία δράσης είναι η σύγκληση μιας πανορθόδοξης συνάντησης των προκαθημένων - όχι μόνο της Κωνσταντινούπολης και της Μόσχας, λέει ο ίδιος - και ίσως μάλιστα και μια επέκταση της Συνόδου της Κρήτης του 2016.
Στον αντίποδα οι Φαναριώτες το βιολί τους...
Στο κανονικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παρέμβει προκειμένου να αποκαταστήσει την ενότητα της Εκκλησίας στην Ουκρανία αναφέρθηκε ο Επίσκοπος Αβύδου Κύριλλος, σε σύντομη ομιλία που πραγματοποίησε την, Κυριακή, 7 Απριλίου, στην Κοινοτική Αίθουσα του Ι. Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Έξι Μαρμάρων, μετά την χοροστασία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό.
Στην ομιλία του ο Επίσκοπος Αβύδου, αναφερόμενος στο ουκρανικό, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη σε μία Εκκλησία η οποία υπέφερε, ενώ, πρόσθεσε, ότι παράλληλα υποστηρίχθηκαν «τα προνόμια και τα δίκαια του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τα οποία δεν μπορεί κανείς να τα αγνοεί».
