Του Άγγελου Ρούσσου
“Σήμερον ὁ Ἰούδας τυφλοῦται τῷ πάθει τῆς φιλαργυρίας, ἐκπίπτει τοῦ φωτός ὁ ἐσκοτισμένος”... Σήμερα στήνεται μια νέα Εκκλησία γιατί κάποιοι ισχυροί το επιθυμούν και γκρεμίζεται η ενότητα της ορθοδοξίας.
Η Σύνοδος ενοποίησης στο Κίεβο είναι το κερασάκι στην τούρτα μιας πορείας προς τον όλεθρο.
Πριν οι Ιεράρχες αποφασίσουν για την δομή της νέας Εκκλησίας και τον νέο Προκαθήμενό της αξίζει να καταγράψουμε κάποια βασικά συμπεράσματα στην πορεία μέχρι εδώ:
1)Η αυτοκεφαλία δίνεται σε μια δομή μάλλον περιθωριακή, αλλά που σε αυτή την πολιτική κατάσταση, έχει μεγάλη επιρροή, αφού η ιδέα μιας ενιαίας εκκλησίας υποστηρίζεται από την υπέρτατη κρατική εξουσία.
2)Κανείς όχι μόνο στη Μόσχα, αλλά και στην Κωνσταντινούπολη, δεν είχε εμπιστοσύνη στους ηγέτες του Κιέβου, είτε είναι πολιτικοί είτε εκκλησιαστικοί. Επομένως, η πολύ ρεαλιστική στάση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου είναι αρκετά λογική: εάν αναγνώριζε την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, θα την αναγνώριζε μόνο υπό την άμεση εποπτεία του. Το Κίεβο δεν θα λάβει καμία πραγματική αυτοκεφαλία, επειδή ούτε ο Φιλάρετος ούτε ο Πόροσενκο είναι αξιόπιστοι.Επίσης ο ένας είναι 90 χρονών και ο άλλος μπορεί την επ΄ αύριον να είναι αντιπολίτευση ή και σβησμένος από τον πολιτικό χάρτη.
3) Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι ότι δεν είναι σαφές πόσες ενορίες θα συμφωνήσουν να περάσουν από την υποταγή στη Μόσχα στην υποταγή στην Κωνσταντινούπολη. Κάτι που μπορεί να δημιουργήσει χάος επί της ουσίας κόντρα σε Τόμους και Προκαθημένους...
4)Τι είδους αυτοκεφαλία
Γιατί είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την ποιότητα της αυτοκεφαλίας; Διότι ακόμα κι αν η Κωνσταντινούπολη λέει ότι θα υπάρξει μια μητρόπολη στην Ουκρανία, αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι μια απολύτως εξαρτημένη εκκλησία. Όλοι γνωρίζουν το παράδειγμα της ελληνικής εκκλησίας. Είναι αυτοκέφαλη, διέπεται από τη Σύνοδο. Ο πατριάρχης είναι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αλλά η Εκκλησία της Ελλάδος δεν είναι καθόλου εξαρτημένη, είναι ανεξάρτητη εκκλησία, ο Αρχιεπίσκοπος είναι επικεφαλής και η Σύνοδος αποτελείται από μητροπολίτες. Δηλαδή, η ίδια η λέξη "Μητρόπολη" δεν σημαίνει ότι η Ουκρανία χάνει την ουσιαστική αυτοκεφαλία.
5)Για την ουκρανική κυβέρνηση, για τον Πέτρο Πόροσενκο, αυτή η μορφή της αυτοκεφαλίας είναι αρκετά αποδεκτή. Είναι πολύ ικανοποιημένος αφού η νέα δομή που θα δημιουργηθεί δεν θα είναι πλέον η εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας. Έτσι, από την άποψη του Πόροσενκο ως ηγέτη που αναζητούσε ακριβώς μια εκκλησία ανεξάρτητη από τη Μόσχα επιτεύχθηκε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και από την άποψη των εθνικιστικών κύκλων, αυτή η εξελίξη είναι νικηφόρα με την έννοια ότι έχει δημιουργηθεί μια δομή που αναγνωρίζεται από ένα μεγάλο μέρος του ορθόδοξου κόσμου (δηλαδή την Κωνσταντινούπολη) και ταυτόχρονα διαχωρίζεται από τη Μόσχα. Αυτή είναι μια μεγάλη νίκη για τους εθνικιστικούς κύκλους.
6) Αλλά σε αυτή την κατάσταση υπάρχουν χαμένοι, και αυτό είναι, πρώτα απ 'όλα, το “Πατριαρχείο Κιέβου” και ο ηγέτης του Φιλάρετος (Denisenko). Είναι απολύτως σαφές, ακόμη και με ανεπίσημες πληροφορίες ότι με την νέα ενιαία δομή το καθεστώς του Πατριαρχείου θα χαθεί. Μπορεί το Φανάρι να τον αποκατέστησε θεωρητικά και να μην νοείται πια ως σχισματικός (επίσης θεωρητικά) αλλά ο ίδιος ως ηγέτης μετράει μέρες...
Στο Πατριαρχείο Κιέβου λαμβάνουν ακριβώς μια τέτοια αυτοκεφαλία, την οποία δεν περίμεναν ή δεν ήθελαν.
7)Η κατάσταση αυτή προσφέρει μερικές ευκαιρίες και ακόμη και πλεονεκτήματα για τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα οφέλη αυτά πηγάζουν από το γεγονός ότι, στην πραγματικότητα, η νέα αυτοκέφαλη ουκρανική ορθόδοξη εκκλησία υπό την Κωνσταντινούπολη δεν ικανοποιεί ούτε την κατάσταση ούτε από τις παραμέτρους της, δεν πληρεί ούτε τον αριθμό των εκκλησιών, αφού είναι σαφές ότι μια ενιαία δομή θα περιλαμβάνει μια μικρή μειοψηφία από αυτές.
Και επίσης δεν υπάρχει πατριάρχης, γεγονός σημαντικό καθώς το πατριαρχικό καθεστώς θα προσέδιδε το ιδιαίτερο βάρος της ενωμένης τοπικής εκκλησίας. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη ανταπόκριση στην ουκρανική κοινωνία παρά κάποιου είδους μητρόπολης που εξαρτάται μόνο από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
ΑΝ η Μόσχα θελήσει μπορεί να κάνει ματ στο Φανάρι διοργανώνοντας μια πανουκρανική Ορθόδοξη συνάντηση υπό την αιγίδα του Ονούφριου για να συζητήσουν την κατάσταση και να θέσει το ερώτημα για το πού θέλουν οι απλοί κληρικοί να πάνε. Σε μια Μητρόπολη υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο ή μήπως σε ένα Πατριαρχείο δοσμένο από τα χέρια της Μόσχας; Αν λοιπόν η Μόσχα δώσει το καθεστώς του Πατριαρχείου στους Ουκρανούς, θα μπορούσε να πάρει άφεση αμαρτιών στα μάτια των Ουκρανών πολιτών και σε ολόκληρο το μετασοβιετικό χώρο, επιλέγοντας παράλληλα μια πολιτική , πιο διπλωματική και ειρηνική,
Έτσι θα έχει τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια όλων των σχισματικών και θα καταρρίψει την ιδέα μιας τοπικής εκκλησίας-μαριονέτας...
