Κατά την εορταστική περίοδο πρόκειται να κυριαρχήσουν οι αναπνευστικοί ιοί της γρίπης, του κορωνοϊού SARS-CoV-2 και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV).
Το επιδημιολογικό δελτίο προβλέπει ανοδική κυκλοφορία τους, ιδίως για τη γρίπη, τις επόμενες δύο εβδομάδες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για το βάρος του ιικού φορτίου και την επίπτωσή του στους πολίτες. Την ίδια στιγμή, όμως, όπως υπενθυμίζουν οι ειδικοί, είναι διαθέσιμα εμβόλια, διαγνωστικά τεστ και φάρμακα, χάρη στα οποία μπορεί να αναχαιτιστούν οι ιοί και να προστατευτεί η υγεία όλων, αλλά περισσότερο των ευπαθών και των ηλικιωμένων, στην καρδιά των εορτών αλλά και μεθεορτίως.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) έκρουσε την περασμένη Τετάρτη τον κώδωνα του κινδύνου για αυξημένη μετάδοση περιστατικών γρίπης και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού στην εκπνοή του έτους, προειδοποιώντας για επιπλοκές τόσο στην υγεία των πολιτών όσο και στα συστήματα υγείας, με εισαγωγές και βαριές νοσηλείες. Τα περιστατικά COVID βρίσκονται ούτως ή άλλως σταθερά στο προσκήνιο τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, με τους σκληρούς δείκτες των εισαγωγών, των διασωληνώσεων και των θανάτων να διατηρούν τη δυναμική τους.
Οι εισαγωγές ασθενών με λοίμωξη COVID έφτασαν στις 514 (έναντι 632 την προηγούμενη εβδομάδα). Την περασμένη Παρασκευή συνολικά 490 ασθενείς νοσηλεύονταν, εκ των οποίων οι 92 σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Οι θάνατοι που καταγράφηκαν την τελευταία εβδομάδα ήταν 14, αριθμός υποδιπλάσιος εκείνων που καταγράφονταν σταθερά τις τέσσερις προηγούμενες εβδομάδες.
«Είναι σοκαριστικό να βλέπουμε την επίπτωση του ιού ενώ υπάρχουν εμβόλια και φάρμακα. Επί τέσσερις εβδομάδες χάνονταν 30 άνθρωποι ηλικίας άνω των 75 χρόνων που θα μπορούσαν να ζούσαν αν είχαν εμβολιαστεί έναντι του κορωνοϊού», λέει ο γενικός - οικογενειακός ιατρός, γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής - Οικογενειακής Ιατρικής, Ευάγγελος Φραγκούλης.
Τα ποσοστά του εμβολιασμού έναντι του κορωνοϊού είναι πολύ χαμηλά στον πληθυσμό των ηλικιωμένων και των ευάλωτων, για τους οποίους γίνονται οι αυστηρές συστάσεις να θωρακιστούν. «Παρότι τα στοιχεία είναι προφανή και σκληρά, η μάχη του εμβολιασμού δεν έχει καλή έκβαση. Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι ή οι οικείοι τους πρέπει να αντιλαμβάνονται την ανάγκη -και την αξία- της προστασίας.
Όποιος ηλικιωμένος προσβληθεί από κοινούς αναπνευστικούς ιούς, όπως γρίπη, κορωνοϊός, RSV, θα ενταχθεί πιθανότατα στους σκληρούς δείκτες. Δηλαδή θα έχει βαριά νόσηση, θα χρειαστεί νοσηλεία ή διασωλήνωση», προσθέτει ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Στέλιος Λουκίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατ’ οίκον χορήγηση των αντιικών χαπιών έχει εξελιχθεί σε σωτήρια παρέμβαση αποτρέποντας εκατοντάδες νοσηλείες καθημερινά. Έως και 350 αντι-ιικές θεραπείες εγκρίνονται ημερησίως (σημειωτέον, το Σύστημα πλέον προβλέπει αυτόματη έγκριση για τους ασθενείς με COVID άνω των 75 χρόνων). Το 90% των ασθενών αυτών αποφεύγει τη νοσηλεία, κατά τον καθηγητή.
Στο αντιγριπικό μέτωπο η εικόνα διαμορφώνεται καλύτερη, με τα εμβόλια που έχουν χορηγηθεί να ξεπερνούν τα 2,3 εκατομμύρια. Η πληθυσμιακή ομάδα ενδιαφέροντος, δηλαδή οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, έχει θωρακιστεί στην πλειονότητά της έναντι των ιών Α και Β της γρίπης που κυκλοφορούν φέτος.
Τα στοιχεία της επιδημιολογικής επιτήρησης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) μαρτυρούν την ικανοποιητική εμβολιαστική κάλυψη. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί επτά εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα με νοσηλεία σε ΜΕΘ και ένας θάνατος.
Ωστόσο, η σκληρή κυκλοφορία της εποχικής γρίπης αναμένεται από τώρα και στο εξής. Οι δύο πρώτες εβδομάδες του Δεκεμβρίου έδωσαν το έναυσμα -για απότομη αύξηση έκαναν λόγο το ECDC και ο ΕΟΔΥ- για την καθιερωμένη περίοδο της γρίπης, δηλαδή τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, όπου παραδοσιακά οι σκληροί δείκτες χτυπάνε κόκκινο.
«Οι επιπλοκές της γρίπης απειλούν τους ηλικιωμένους, τους ευπαθείς, τις εγκύους, τα μικρά παιδιά. Όλοι πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους για τη θωράκισή τους. Για τους ηλικιωμένους θα επισημάνω ότι ακόμη και τώρα προλαβαίνουν να εμβολιαστούν για γρίπη και κορωνοϊό και να απολαύσουν τις γιορτές τους με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια και τον μικρότερο κίνδυνο για επιπλοκές εάν νοσήσουν», σημειώνει ο κ. Φραγκούλης.
Επιπλέον, «απλά μέτρα όπως η καλή υγιεινή, ο επαρκής αερισμός και η παραμονή στο σπίτι όταν είμαστε άρρωστοι μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της μετάδοσης. Ενα απλό συνάχι που έχει ένας νεότερος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή λοίμωξη για έναν ηλικιωμένο μετά την επαφή τους χωρίς μάσκα. Μέλημά μας πρέπει να είναι η προστασία των ευάλωτων λόγω ηλικίας και ασθένειας», συστήνει ο κ. Λουκίδης.
Κατά τον καθηγητή, είναι σημαντικό πλεονέκτημα η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης της νόσου και η λήψη θεραπείας. «Οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς πρέπει να λαμβάνουν αμέσως αντι-ιική θεραπεία για τη γρίπη, όπως και για COVID, χωρίς να βασίζονται στα συμπτώματα και να περιμένουν την επιδείνωση. Πολλές φορές υπεραπλουστεύουν την κατάσταση, είναι θετικοί στα τεστ αλλά επειδή δεν έχουν, π.χ., υψηλό πυρετό ή έντονο βήχα, δεν λαμβάνουν θεραπεία. Και αυτό μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό. Εχει χαθεί πολύτιμος χρόνος», αναφέρει τονίζοντας ότι τα αντανακλαστικά πρέπει να είναι άμεσα στην περίπτωση της μόλυνσης από τους αναπνευστικούς ιούς αυτής της περιόδου.
Ισχυρές προειδοποιήσεις κάνουν οι ειδικοί για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, του οποίου το επιδημιολογικό αποτύπωμα γίνεται ολοένα πιο έντονο. Ο ιός RSV βρίσκεται σε επιθετική πορεία στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που σημαίνει ότι είναι θέμα χρόνου να κινηθεί ανάλογα και στην Ελλάδα – με τα ταξίδια των εορτών να ευνοούν την κυκλοφορία του και τις μολύνσεις. «Ο εμβολιασμός αποτελεί σημαντικό όπλο για τους ευπαθείς και τους ηλικιωμένους, με δεδομένο μάλιστα ότι φέτος το εμβόλιο αποζημιώνεται», λέει ο κ. Λουκίδης. Έχουν χορηγηθεί περίπου 12.000 εμβόλια, αριθμός αξιοσημείωτος για νέο σκεύασμα, ωστόσο η αποτίμηση του εμβολιασμού θα γίνει το επόμενο δίμηνο που αναμένεται να ξεσπάσει το κύμα του ιού RSV. Οι ειδικοί, πάντως, θεωρούν ότι θα μειωθούν οι νοσηλείες και θα δοθεί ανάσα στο σύστημα υγείας.
