Τα μαυρισμένα σημεία στους τοίχους του σπιτιού είναι σημάδια ότι το έχει "επισκεφθεί" η μούχλα. Όμως, υπάρχει διαφορά μεταξύ της μούχλας που γίνεται ενοχλητική και κάνει τους χώρους να φαίνονται βρώμικοι, με εκείνη που μπορεί να βλάψει την υγεία.
Υπάρχουν περισσότερα από 1 εκατομμύριο είδη μυκήτων και η μούχλα είναι ένα από αυτά. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά σε οποιοδήποτε υλικό υπάρχει κάποιος μύκητας, από τα φύλλα των φυτών και τα ντουλάπια της κουζίνας μέχρι το χώμα. Σχηματίζουν κηλίδες στο εξωτερικό των κτιρίων, αναπτύσσονται σε ρωγμές τοίχων, ζουν ακόμη και στο σώμα μας. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά τους, είναι ότι αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για τη ζωή στον πλανήτη. Είναι σημαντικοί «ανακυκλωτές» που ανατροφοδοτούν τη φύση με φρέσκα θρεπτικά συστατικά. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, Nicholas Money και άρθρο του στο The Conversation, δεν υπάρχουν ακόμα ισχυρά επιστημονικά στοιχεία ότι η μούχλα σε εσωτερικούς χώρους προκαλεί για σοβαρές ασθένειες.
Τι είναι τα σπόρια μούχλας;
Η μούχλα είναι τύπος μύκητα που αναπτύσσεται σε υγρές περιοχές. Απελευθερώνει μικροσκοπικά σωματίδια – σπόρια – που αιωρούνται και είναι δυνατόν να εισπνευσθούν. Όταν επικάθονται σε επιφάνειες, βλασταίνουν για να σχηματίσουν νήματα (μίσχους) που διακλαδίζονται για να δημιουργήσουν αποικίες που εξελίσσονται στα γνωστά «μπαλώματα». Αφού οι αποικίες μούχλας έχουν αναπτυχθεί για μερικές ημέρες, αρχίζουν να παράγουν μια νέα γενιά σπόρων.
Πού αναπτύσσεται η μούχλα;
Η μούχλα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε κτίριο. Ακόμη και στα πιο καθαρά σπίτια, θα υπάρχουν ίχνη ανάπτυξης μούχλας κάτω από τους νεροχύτες του μπάνιου και της κουζίνας. Είναι επίσης πιθανό να αναπτυχθούν σε κουρτίνες μπάνιου, καθώς και σε αποχετεύσεις νεροχύτη, πλυντήρια πιάτων και πλυντήρια ρούχων. Γενικότερα, αναπτύσσεται όπου μαζεύεται νερό, αλλά γίνονται πρόβλημα στα κτίρια μόνο όταν υπάρχει μεγάλη διαρροή υδραυλικών εγκαταστάσεων ή σε πλημμυρισμένα σπίτια. Οι τύποι μούχλας που αναπτύσσονται στα σπίτια περιλαμβάνουν είδη όπως το Aspergillus και το Penicillium, που μοιάζουν πολύ και είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς. Άλλα είδη είναι το Cladosporium και το Chaetomium, το οποίο συχνά εμφανίζεται σε βρεγμένα χαλιά. Ένας ακόμα συχνός μύκητας στα σπίτια είναι το Stachybotrys.
Πότε υπάρχει πρόβλημα;
Η προβληματική ανάπτυξη μούχλας εμφανίζεται όταν η γυψοσανίδα εμποτίζεται και οι αποικίες μούχλας αναπτύσσονται σε μεγάλα, καφέ ή μαύρα μπαλώματα. Εάν η κατεστραμμένη περιοχή είναι μικρότερη από ένα κουτί πίτσας, πιθανότατα μπορείτε να το καθαρίσετε μόνοι σας. Αλλά η πιο εκτεταμένη ανάπτυξη μούχλας απαιτεί συχνά την αφαίρεση και την αντικατάσταση της γυψοσανίδας. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η επίλυση κάποιας υπάρχουσας διαρροής ή η προστασία του σπιτιού από πλημμύρες είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η επιστροφή της μούχλας.
Σε περιπτώσεις σοβαρής ανάπτυξης μούχλας, μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για να μετρήσει τη συγκέντρωση των αερομεταφερόμενων σπορίων στο σπίτι. Οι χαμηλές συγκεντρώσεις σπορίων είναι φυσιολογικές και δεν παρουσιάζουν κανένα κίνδυνο, αλλά οι υψηλές συγκεντρώσεις σπορίων μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής αέρα, ένας ειδικός θα δοκιμάσει τον αέρα μέσα και έξω από το σπίτι την ίδια μέρα. Εάν το επίπεδο των σπορίων που μετράται στον εσωτερικό αέρα είναι πολύ υψηλότερο από το επίπεδο που μετράται στον εξωτερικό αέρα, πιθανότατα η μούχλα αναπτύσσεται κάπου μέσα στο σπίτι. Μια άλλη ένδειξη ανάπτυξης μούχλας μέσα στο σπίτι είναι η παρουσία διαφορετικών ειδών μούχλας στον εξωτερικό και τον εσωτερικό αέρα.
Ποια προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν τα σπόρια μούχλας;
Οι τύποι μούχλας εσωτερικού χώρου παρουσιάζουν τρία προβλήματα. Πρώτον, δημιουργούν έναν δυσάρεστο χώρο διαβίωσης, αποχρωματίζοντας τις επιφάνειες και δημιουργώντας δυσάρεστες μυρωδιές. Δεύτερον, τα σπόρια τους, που υπάρχουν στον αέρα, μπορούν να προκαλέσουν άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα.
Τέλος, ορισμένοι τύποι μούχλας παράγουν δηλητηριώδεις χημικές ουσίες που ονομάζονται μυκοτοξίνες. Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να συνδέουν τις μυκοτοξίνες που παράγονται από μούχλα σε εσωτερικούς χώρους με ασθένειες, σύμφωνα με τον Money. Όμως, οι μυκοτοξίνες θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα στις πιο σοβαρές περιπτώσεις βλάβης από μούχλα – συνήθως σε πλημμυρισμένα σπίτια.
Τα μαύρα σπόρια μούχλας, όπως αυτά που παράγονται από τον μύκητα Stachybotrys chartarum (συχνά αποκαλούμενος «τοξική μαύρη μούχλα»), είναι γνωστά για τις μυκοτοξίνες που μπορεί να παράγουν. Ενώ τα συγκεκριμένα σπόρια είναι κολλώδη και δεν διασπείρονται εύκολα στον αέρα, αυτό δεν τα κάνει λιγότερο βλαβερά. Η μειωμένη διασπορά στον αέρα πράγματι μειώνει την πιθανότητα εισπνοής μεγάλων ποσοτήτων, αλλά τα σπόρια μπορούν και πάλι να προκαλέσουν προβλήματα αν έρθουν σε επαφή με το δέρμα ή αν κάποιος τα καταπιεί κατά λάθος.
Ειδικά για βρέφη και παιδιά, που έχουν ευαίσθητους και αναπτυσσόμενους πνεύμονες, ακόμη και μικρές εκθέσεις σε αυτά μπορεί να είναι επικίνδυνες. Χαρακτηριστική είναι, μάλιστα, η σύνδεση του συγκεκριμένου τύπου σπόρων μούχλας με περιπτώσεις αιμορραγίας των πνευμόνων σε βρέφη στο Κλίβελαντ τη δεκαετία του 1990.
