Θα ανακαλυφθεί θεραπεία για τον καρκίνο στο μέλλον; Η Δρ. Noa Efrat Ben Baruch, πρώην Επικεφαλής Ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Kaplan, εξηγεί μέσω των απαντήσεών της.
Ο καρκίνος του μαστού είναι πιο συχνός στις γυναίκες και παρόλο που η πλειοψηφία των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται νωρίς, υπάρχει μια ομάδα ασθενών που διαγιγνώσκονται στη μεταστατική φάση ή των οποίων η νόσος επανεμφανίζεται με διάχυτο τρόπο. Καινοτόμες θεραπείες έχουν εισαχθεί πρόσφατα για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του μαστού HER2, στοχεύοντας άμεσα τον όγκο χωρίς να βλάπτουν τα γειτονικά κύτταρα.
Ποιος είναι ο επιπολασμός του καρκίνου του μαστού;
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο κοινός καρκίνος και επηρεάζει περίπου το ήμισυ του γυναικείου πληθυσμού.
Πόσες γυναίκες έχουν μεταστατικό καρκίνο του μαστού;
Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι στην πραγματικότητα καρκίνος που βρίσκεται στο στήθος ή στους λεμφαδένες, ο οποίος έχει κάνει μετάσταση από το στήθος και τους κόμβους στα οστά, τους πνεύμονες, το ήπαρ ή τον εγκέφαλο. Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στο σώμα. Το 3% με 4% των γυναικών με καρκίνο του μαστού διαγιγνώσκονται ως μεταστατικές ασθενείς. Επιπλέον, ορισμένες γυναίκες που διαγιγνώσκονται με πρώιμο καρκίνο του μαστού υποφέρουν από υποτροπή της νόσου και αναπτύσσουν μεταστατικό καρκίνο του μαστού, παρά τη λήψη θεραπείας. Περίπου το 25% όλων των γυναικών με καρκίνο του μαστού πάσχουν από μεταστατική νόσο.
Πώς ανιχνεύεται ο μεταστατικός καρκίνος;
Όταν μια γυναίκα παρουσιάζει ένα εξόγκωμα στο στήθος της, παραπέμπεται σε βιοψία και απεικονιστικές εξετάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα υποβληθεί αμέσως σε χειρουργική επέμβαση. Συνήθως διεξάγεται PET CT (σ.σ. H εξέταση PET/CT είναι ένα υβριδικό σύστημα απεικόνισης που συνδυάζει την ποζιτρονική τομογραφία και την αξονική τομογραφία σε ένα μηχάνημα) προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση.
Πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η θεραπεία για τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού;
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι λευχαιμία, όπου η θεραπεία ξεκινά αμέσως. Κάθε καρκίνος αντιμετωπίζεται με λογικό τρόπο. Είναι πολύ σπάνιο η θεραπεία να πρέπει να ξεκινήσει αμέσως. Οι ασθενείς πρέπει πρώτα να υποβληθούν σε βιοψία για να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά του όγκου για να αποφανθούν οι ογκολόγοι τη θεραπεία που θα χρησιμοποιήσουν.
Τι είδους καρκίνοι υπάρχουν;
«Μέχρι σήμερα, έχουμε χωρίσει τον καρκίνο του μαστού σε τρεις τύπους. Ο πρώτος είναι ο ορμονικός καρκίνος του μαστού και είναι ο πιο κοινός. Περίπου το 70% των ασθενών θα διαγνωστούν με αυτόν τον τύπο καρκίνου και θα λάβουν αντι-ορμονική φαρμακευτική αγωγή. Ο δεύτερος τύπος προκαλείται από υπερέκφραση της πρωτεΐνης HER2 που βρίσκεται στην κυτταρική μεμβράνη και εξελίσσεται σε μια πολύ πιο κακοήθη και ανθεκτική στη θεραπεία μορφή καρκίνου. Σε αυτή την περίπτωση, η χημειοθεραπεία είναι λιγότερο αποτελεσματική. Ο τρίτος τύπος είναι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού, όπου ο όγκος δεν έχει ορμόνες και δεν έχει έκφραση HER2. Σε αυτή την περίπτωση, οι ασθενείς λαμβάνουν μόνο χημειοθεραπεία.
Στο παρελθόν, δεν υπήρχαν αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες για ασθενείς με HER2 και το ποσοστό θνησιμότητας ήταν υψηλότερο μεταξύ των γυναικών με αυτή τη μεταστατική νόσο. Ένα επαναστατικό εύρημα πριν από 20 χρόνια επιτρέπει τη θεραπεία αντισωμάτων για την ασθένεια, ώστε να μπορεί να γίνει ένα είδος «χρόνιας νόσου». Οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού πρώιμου σταδίου θα υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου, μαζί με χημειοθεραπεία και θεραπείες αντισωμάτων.
Μια προηγμένη γενιά φαρμάκων αναπτύχθηκε για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του μαστού HER2 πριν από αρκετά χρόνια που ονομάζεται χημειοθεραπεία με τη μεσολάβηση αντισωμάτων και υπάρχει ακόμη και μια νέα και πιο προηγμένη γενιά που λειτουργεί ως «κατευθυνόμενος πύραυλος». Η θεραπεία στην πραγματικότητα περιέχει χημειοθεραπεία που στοχεύει άμεσα το κακοήθες κύτταρο και ενεργοποιείται μόνο όταν φτάσει σε αυτό. Με άλλα λόγια, η χημειοθεραπεία λειτουργεί μόνο στα καρκινικά κύτταρα. Είναι μια πραγματική επανάσταση με λιγότερες παρενέργειες.
Το HER2 έχει διαφορετικά επίπεδα έκφρασης;
Το HER2 εξετάζεται σε παθολογική εξέταση. Η πρωτεΐνη εξετάζεται κάτω από μικροσκόπιο και η έκφρασή της βαθμολογείται με ένταση μεμβράνης μεταξύ 0-3. Τα επίπεδα 0, 1 και 2 θεωρούνται HER2-αρνητικά και το επίπεδο 3 είναι HER2-θετικό. Μέχρι τώρα, σχετίζαμε μόνο με τους «αρνητικούς» και «θετικούς» περιγραφείς. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα έκφρασης και οι καρκίνοι με επίπεδα 1 και 2 μπορεί να έχουν θεραπευτικές επιπτώσεις. Ορισμένες μελέτες εξετάζουν εάν το HER2 μεσαίου και χαμηλού επιπέδου είναι σημαντικοί και υπάρχουν ήδη ευρήματα που δείχνουν ότι τέτοιοι ασθενείς μπορούν πράγματι να αντιμετωπιστούν.
Πιστεύετε ότι θα βρεθεί μια θεραπεία για τον καρκίνο;
Ο καρκίνος δεν είναι μόνο μία ασθένεια, είναι πολλές ασθένειες. Υπάρχει μια ομάδα θεραπειών που ονομάζεται ανοσοθεραπεία, όπου διδάσκουμε το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος για την καταπολέμηση του καρκίνου. Συνταγογραφούμε φάρμακα που διδάσκουν στο σώμα πώς να αναγνωρίζει τον καρκίνο ως ξένο αντικείμενο και αυτό είναι μια πραγματική ανακάλυψη, επειδή τα φάρμακα λειτουργούν σε πολλούς όγκους, αλλά λιγότερο στον καρκίνο του μαστού. Αλλά κατ' αρχήν, κάθε όγκος είναι μοναδικός και είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί μόνο μία θεραπεία.
Πρέπει κάποιος με μεταστατικό καρκίνο του μαστού να το θεωρήσει θεραπεία για τη ζωή;
Ναι, είναι μια μόνιμη θεραπεία. Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού μπορεί να γίνει μια χρόνια ασθένεια για χρόνια, αλλά δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Υπάρχουν πολλές νέες εξελίξεις που μας βοηθούν, αλλά όχι πάντα.