Αντιδράσεις προκαλεί στα κόμματα της αντιπολίτευσης το νομοσχέδιο για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, το οποίο μεταξύ πολλών άλλων προβλέπει την αύξηση του ορίου ηλικίας για όσες γυναίκες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί με αυτόν τον τρόπο, στα 54 χρόνια, από τα 50 χρόνια που είναι σήμερα.
Το νομοσχέδιο θα εισαχθεί την Τρίτη στην Ολομέλεια της Βουλής, και όπως ανέφερε στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου ο υπουργός Θανάσης Πλεύρης, υπάρχουν ακόμη ζητήματα βιοηθικής που πρέπει να επιλυθούν.
Στα βασικά σημεία του νομοσχεδίου, προβλέπονται τα ακόλουθα:
1) Η αύξηση του ηλικιακού ορίου των γυναικών που δύνανται να προσφύγουν σε ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή από το 50ο στο 54ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και η χορήγηση ειδικής άδειας για ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σε γυναίκες ηλικίας από 50 έτη και 1 ημέρα μέχρι 54 ετών.
2) Η δυνατότητα κρυοσυντήρησης γεννητικού υλικού, ζυγωτών και γονιμοποιημένων ωαρίων και για κοινωνικούς λόγους, και η κατάργηση του ανώτατου ορίου των 20 ετών όσον αφορά τη διάρκειά της,
3) Το δικαίωμα του ατόμου να καταθέτει μη γονιμοποιημένο γεννητικό υλικό για κρυοσυντήρηση χωρίς τη συναίνεση του ή της συζύγου ή του μέρους με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή του συντρόφου του, καθώς και για ελεύθερη χρήση του σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου, διάστασης, λήξης ή καταγγελίας του συμφώνου συμβίωσης ή λήξης της ελεύθερης ένωσής του,
4) Η ρητή πρόβλεψη ότι η διάθεση γεννητικού υλικού για τη δημιουργία Τραπεζών Κρυοσυντήρησης ανεξάρτητα από την ύπαρξη ληπτών κατά το χρόνο της διάθεσης δεν αποτελεί απαγορευμένη διάθεση.
5) Η δυνατότητα λήψης και κρυοσυντήρησης γεννητικού υλικού δότη ή δότριας από Τράπεζα Κρυοσυντήρησης, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ληπτών τη δεδομένη χρονική περίοδο,
6) Η δυνατότητα του δότη ή της δότριας να αποφασίζει ο ίδιος ή η ίδια για την ανωνυμία του ή της,
7) Η ίδρυση Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α.) και Τράπεζας Κρυοσυντήρησης αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση προσώπων οροθετικών στον ιό της ανθρώπινης ανοσοποιητικής ανεπαρκείας.
8) Η διασφάλιση του σεβασμού της προσωπικότητας των ίντερσεξ ατόμων και του δικαιώματός τους στον σωματικό αυτοκαθορισμό, καθώς και η ρύθμιση των προϋποθέσεων υπό τις οποίες κατ’ εξαίρεση θα επιτρέπεται η παρέμβαση στα χαρακτηριστικά φύλου των ανηλίκων ίντερσεξ ατόμων.
«Υπέρ των Ιδιωτικών Κέντρων»
Κατά τον υπουργό Υγείας, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο «διασφάλισης των δικαιωμάτων της γυναίκας», όμως για την Αντιπολίτευση, προέκυψε μέσα από μια μονομερή διαβούλευση με τις Μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και με τις Τράπεζες Κρυοσυντήρησης, όχι με επιστημονικούς φορείς, με οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και την Επιτροπή Βιοηθικής, «καθιστώντας απολύτως προφανές και σαφές ότι η επισπεύδουσα δύναμη για τη νομοθέτηση αυτή είναι τα ιδιωτικά κέντρα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής», όπως είπε ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.
«Ευκαιρία για κέρδη»
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιώργος Λαμπρούλης, ανέφερε ότι το μείζον ζήτημα της ισότιμης πρόσβασης όχι μόνο δεν διασφαλίζεται αλλά ούτε καν λαμβάνεται υπόψη. «Κυριαρχούν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στον χώρο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που αντιμετωπίζουν την ανάγκη για μητρότητα ως μια ευκαιρία για παραπάνω κέρδη. Η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προβλέπει πανάκριβες πράξεις αλλά και φάρμακα που απαιτούνται και που ο ΕΟΠΥΥ χορηγεί δωρεάν μόνο τις τέσσερις πρώτες φορές».
«Να μιλήσουν οι ειδικοί»
Από την πλευρά του ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., Γιώργος Φραγγίδης, στάθηκε σε τρεις πρόνοιες του νομοσχεδίου, για τις οποίες τόνισε ότι θα έπρεπε να υπάρχει τεκμηρίωση από τους ειδικούς:
«Οι ρυθμίσεις για την αύξηση της ηλικίας φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής στην περίπτωση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από το 50ό στο 54ο έτος, το μικτό σύστημα στην ανωνυμοποίηση ή γνωστοποίηση πληροφοριών του δότη και η δυνατότητα δωρεάς γενετικού υλικού από συγγενείς σε πλάγια γραμμή -τρία άρθρα δηλαδή- απαιτούν τη λήψη γνώμης από ειδικούς», είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.
«Εμπορευματοποίηση»
«Το νομοσχέδιο εισάγει μια άνευ προηγουμένου εμπορευματοποίηση στο ζήτημα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής», είπε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Μαρία Απατζίδη, και κατήγγειλε: «Η κυβέρνηση, με το να αναθέτει τα πάντα στους ιδιώτες, δημιουργεί ένα πλαίσιο μεγάλης ανισότητας, όσοι και όσες δεν διαθέτουν χρήματα, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν αυτές τις νέες δυνατότητες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Κυρίως όμως δημιουργείται μια νέα αγορά εκεί που δεν υπήρχε πριν, μια αγορά σχετική με την εμπορευματοποίηση των γονιμοποιημένων ωαρίων».
Σε αυτό το κλίμα έντονων αντιδράσεων από την Αντιπολίτευση για τη σκοπιμότητα του νομοσχεδίου, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας ότι ήταν η ίδια που εισηγήθηκε στο Υπουργείο Υγείας την αύξηση του ορίου ηλικίας για εφαρμογή μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην
ηλικία των 54 ετών.
«Πραγματική ανάγκη»
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η εισήγηση αυτή στηρίχθηκε στην πραγματική ανάγκη των γυναικών για τεκνοποίηση σε μεγαλύτερη ηλικία που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις αιτήσεις που δέχεται η Αρχή για χορήγηση της σχετικής άδειας.
Τονίζει δε πως η αύξηση του ορίου ηλικίας για μεθόδους ΙΥΑ προϋπήρχε σε άλλες Ευρωπαϊκές και μη χώρες. Στην Κύπρο και στην Ισπανία το όριο είναι 55 και 54 ετών αντίστοιχα. Στην Αγγλία, Ουκρανία, Ρωσία, Τουρκία, Πολωνία, Λιθουανία αλλά και στις ΗΠΑ δεν υπάρχει κανένα όριο ηλικίας.
