Μηχανισμό πλήρους αναδιοργάνωσης όλης της ΕΕ και όχι απλά αύξησης των δαπανών για την άμυνα της αποτελεί το Σχέδιο της Κομισιόν για τον Επανεξοπλισμό της Ευρώπης (ReArm Europe) με ορίζοντα το 2030, το οποίο παρουσίασε χθες (19.3.25) η Κομισιόν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Ευρώπη ετοιμάζεται για πόλεμο! Αυτή είναι η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή άμυνα των 800 δισ. ευρώ
Και μόνο η άποψη η οποία διατυπώθηκε κατα την παρουσίαση του Σχεδίου ReArm Europe προκαλεί ταραχή: «Η Ευρώπη θέλει ειρήνη. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη για πόλεμο», αυξάνοντας τις δαπάνες της για την άμυνα. Και συμπληρώθηκε από την θέση πως «το μέλλον της ηπείρου μας επηρεάζεται επί του παρόντος από πόλεμο, επιθετικότητα και άλλες εχθρικές ενέργειες».
Μ΄άλλα λόγια, το Σχέδιο ReArm αποτελεί μία απόπειρα στροφής της ΕΕ προς την «πολεμική οικονομία», δηλαδή στη διοχέτευση γιγάντιων κοινοτικών και εθνικών πόρων (πάνω από 800 δις. ευρώ) στην ενίσχυση των εξοπλισμών της.
Η έμφαση της χρηματοδότησης θα δοθούν στους ακόλουθους στρατιωτικούς τομείς:
- Αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα
- Συστήματα πυροβολικού-Πυρομαχικά και βλήματα
- Drones και συστήματα αντιμετώπισης drones
- Στρατιωτική κινητικότητα
- AI, Quantum, Cyber και Ηλεκτρονικός πόλεμος
- Στρατηγικοί ενεργοποιητές, ικανότητες μάχης και
προστασία υποδομών ζωτικής σημασίας
Οι οικονομική ενίσχυση των παραπάνω στρατιωτικών τομέων θα γίνει μέσω των ακόλουθων αξόνων:
Γραμμή δράσης για την ετοιμότητα των κρατών μελών έως το 2030
- Διευκόλυνση μεγαλύτερης συνεργασίας
- Δημιουργία αποδοτικότητας και διαλειτουργικότητας με ταυτόχρονη μείωση του κόστους
- Συμβολή στη δημιουργία σταθερότητας με την πολυετή βιομηχανική ζήτηση
- Υποστήριξη υποδομών διπλής χρήσης
- Διευκόλυνση εταιρικών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών για την επίτευξη στόχων ικανότητας του ΝΑΤΟ
Η ανοικοδόμηση της ευρωπαϊκής άμυνας ξεκινά στην Ουκρανία
Η ευρωπαϊκή ενίσχυση της Ουκρανίας περνά από τις εξής δράσεις:
- Στρατιωτική βοήθεια της ΕΕ
- Ένταξη της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία
- Συσχέτιση της Ουκρανίας με την αμυντική πρωτοβουλία της ΕΕ
Βελτιωμένη ασφάλεια μέσω συνεργασιών
Οι προκλήσεις ασφαλείας έχουν παγκόσμιες επιπτώσεις. Η Λευκή Βίβλος προσδιορίζει διάφορους τρόπους ενίσχυσης των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων σε ολόκληρο τον κόσμο:
- Περαιτέρω ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ΕΕ-ΝΑΤΟ
- Εμβάθυνση της συνεργασίας σε κοινές προμήθειες και σε εμβληματικά έργα με τη Νορβηγία
- Ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας με το ΗΒ
- Ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας για την ασφάλεια και την άμυνα με τον Καναδά
- Ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και άμυνας με εταίρους Ινδο-Ειρηνικού (Ινδία, Ιαπωνία, Δημοκρατία της Κορέας, Αυστραλία)
Δημιουργία μιας ισχυρής και καινοτόμου ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας
- Υποστήριξη αμυντικής βιομηχανικής ενίσχυσης
- Υπογραφή συμβάσεων για την ταχεία απόκτηση δυνατοτήτων ‣ Υποστήριξη της ταχείας υιοθέτησης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP)
Πλήρης μόχλευση της ανατρεπτικής καινοτομίας
- Επιτάχυνση της εμφάνισης νέων αμυντικών παικτών και ανατρεπτικών τεχνολογιών
- Υποστήριξη επενδύσεων σε τεχνολογίες που προκαλούν αναστάτωση, συμπεριλαμβανομένων των AI και Quantum
- Ένας ευρωπαϊκός οδικός χάρτης για την επιτάχυνση του μετασχηματισμού της άμυνας μέσω της ανατρεπτικής καινοτομίας
Δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού
- Απλοποίηση μέσω Άμυνας Omnibus έως τον Ιούνιο του 2025
- Αξιοποίηση του δυναμικού μιας πραγματικής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού σε ολόκληρη την ΕΕ
Προετοιμασία για όλα τα σενάρια
- Στρατιωτική κινητικότητα για την αποτελεσματική ανάπτυξη στρατιωτικών στρατευμάτων και πόρων σε ολόκληρη την Ένωση
- Δεξαμενές αποθήκευσης και ετοιμότητας
Επιλογές χρηματοδότησης για το ReArm Europe Plan
Ξεκλείδωμα έως 800 δισεκατομμυρίων ευρώ ενισχύοντας τη χρηματοδότηση:
- Ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με εκτιμώμενο αντίκτυπο 650 δισεκατομμυρίων ευρώ
- Δράση για την ασφάλεια για την Ευρώπη – μέσο SAFE: Συγκέντρωση έως και 150 δισεκατομμυρίων ευρώ στις κεφαλαιαγορές
- Ευελιξία των μέσων της ΕΕ (πολιτική συνοχής)
1. Tα βασικά χαρακτηριστικά του SAFE είναι τα ακόλουθα:
- Νέο μέσο για τη στήριξη των κοινών προμηθειών των κρατών μελών.
-150 δισ. ευρώ - Δάνεια – που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ – «on demand»
- Ελκυστικότητα
- Απλοποιημένοι κανόνες προμηθειών
- Απαλλαγή ΦΠΑ
Προϋποθέσεις επιλεξιμότητας
- Αγορές από οντότητες με έδρα την ΕΕ με τουλάχιστον 65% περιεχόμενο ΕΕ σε προϊόντα
- Απαιτείται «αρχή σχεδιασμού» σε πιο σύνθετα προϊόντα ή συστήματα («κατηγορία 2») (για παράδειγμα: αντιπυραυλική άμυνα, διαστημικά μέσα, τεχνητή νοημοσύνη)
- Ανοιχτή αρχιτεκτονική
- Κοινές δημόσιες συμβάσεις ανοικτές σε κατάλογο τρίτων χωρών
- Συμμετοχή βιομηχανίας που εδρεύει σε τρίτες χώρες που υπόκειται σε διμερή συμφωνία τρίτης χώρας με την Ένωση
2. Eνεργοποίηση εθνικής ρήτρας διαφυγής
Η ανακοίνωση της Επιτροπής για «Διαχείριση αυξημένων αμυντικών δαπανών στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης» προτείνει τη συντονισμένη ενεργοποίηση της ρήτρας εθνικής διαφυγής από όλα τα κράτη μέλη για να απελευθερωθεί πρόσθετη ευελιξία για υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.
Η ευελιξία θα επιτρέψει μια απόκλιση από τη συμφωνηθείσα διαδρομή δαπανών ισοδύναμη με την αύξηση των αμυντικών δαπανών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των επενδύσεων όσο και των τρεχουσών δαπανών) από το 2021.
Εξετάζεται περίοδος τεσσάρων ετών (με δυνατότητα επέκτασης). Χάρη σε αυτήν την ευελιξία, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν πρόσθετες αμυντικές δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ.
Με βάση τις προβλέψεις για σταδιακή απορρόφηση, οι αμυντικές επενδύσεις θα μπορούσαν να φτάσουν τουλάχιστον τα 800 δισ. ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που χρηματοδοτούνται από τα 150 δισ. ευρώ από το SAFE, οι οποίες θα είναι αυτόματα επιλέξιμες βάσει των εθνικών ρητρών διαφυγής.
