Μετά από περισσότερα από 60 χρόνια από τότε που ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι έπεσε νεκρός το 1963, δημοσιεύτηκαν μη επεξεργασμένα έγγραφα που αφορούν τη δολοφονία στο Ντάλας του Τέξας.
Περίπου 2.200 αρχεία που αποτελούνται από περισσότερες από 63.000 σελίδες αναρτήθηκαν στον ιστότοπο της αμερικανικής υπηρεσίας εθνικών αρχείων το βράδυ της Τρίτης.
Η δημοσιοποίηση έγινε μετά την υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος από τον Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο, με το οποίο ζητήθηκε η δημοσιοποίηση των μη επεξεργασμένων αρχείων της υπόθεσης. «Έχουμε τεράστιο όγκο χαρτιού. Έχετε πολύ διάβασμα», δήλωσε ο Τραμπ τη Δευτέρα, υποστηρίζοντας ότι 80.000 σελίδες θα διατεθούν στο κοινό - μια μικρή υπερεκτίμηση του πραγματικού όγκου που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Είναι η δεύτερη φορά που ο Αμερικανός ηγέτης δίνει εντολή να δοθούν στη δημοσιότητα έγγραφα του Κένεντι, κάνοντας το ίδιο κατά την πρώτη του θητεία το 2017, όπου κατέληξε να συγκρατήσει κάποια λόγω του ότι, όπως είπε, θα μπορούσε να βλάψει την εθνική ασφάλεια.
Ενώ οι φάκελοι συνέχισαν να δημοσιεύονται κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν, κάποιοι παρέμειναν στα συρτάρια.
Πριν από την Τρίτη, οι ερευνητές εκτιμούσαν ότι 3.000 έως 3.500 αρχεία παρέμεναν ακόμη αδημοσίευτα. Αυτό έρχεται να προστεθεί στα 2.400 αρχεία που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα από το FBI τον περασμένο μήνα.
Οι ερευνητές και οι θεωρητικοί συνωμοσίας έχουν έντονο ενδιαφέρον για την υπόθεση εδώ και χρόνια, γι' αυτό παρακάτω θα βρείτε όλα όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής από τα πρόσφατα δημοσιευμένα αρχεία.
Δεν υπάρχουν νέες λεπτομέρειες για τη δολοφονία του Κένεντι
Μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί νέες σημαντικές λεπτομέρειες σχετικά με τη δολοφονία, αλλά υπάρχουν μερικές νέες αποκαλύψεις που αφορούν το πως κατασκόπευαν τον Φιντέλ Κάστρο Σοβιετικοί που τροφοδοτούσαν πληροφορίες για τον δολοφόνο του Κένεντι σε καθηγητές των ΗΠΑ στο εξωτερικό και την εσωτερική λειτουργία της κατασκοπείας της CIA.
Αυτό που έχει γίνει γνωστό είναι κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με τον 24χρονο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, ο οποίος πιστεύεται ότι πραγματοποίησε τη δολοφονία. Δύο ημέρες μετά τη δολοφονία του Κένεντι, ο ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου Τζακ Ρούμπι πυροβόλησε θανάσιμα τον Όσβαλντ κατά τη διάρκεια μεταφοράς του στη φυλακή.
Ο πρώην πεζοναύτης από το Τέξας, ο οποίος αυτομόλησε στη Σοβιετική Ένωση, πιστεύεται ότι έριξε πολλαπλούς πυροβολισμούς από το κτίριο της Αποθήκης Σχολικών Βιβλίων του Τέξας, καθώς η αυτοκινητοπομπή που μετέφερε τον Κένεντι και την πρώην πρώτη κυρία Ζακλίν Κένεντι διέσχιζε τον δρόμο που ήταν γεμάτος κόσμο στις 22 Νοεμβρίου 1963.
Ένα χρόνο μετά τη δολοφονία, η Επιτροπή Γουόρεν, η οποία συστάθηκε για να διερευνήσει το συμβάν, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Όσβαλντ έδρασε μόνος του και ότι μια μοναδική σφαίρα είχε χτυπήσει τον πρώην πρόεδρο από πίσω πριν βγει από το μπροστινό μέρος του λαιμού του και χτυπήσει τον κυβερνήτη του Τέξας Τζον Κόνναλι Τζούνιορ (αυτό θα γινόταν γνωστό ως «θεωρία της μαγικής σφαίρας»).
Τα πρόσφατα δημοσιευθέντα αρχεία περιέχουν ένα υπόμνημα της CIA που περιγράφει πώς ένας αξιωματούχος της KGB είχε εξετάσει «πέντε χοντρούς τόμους» αρχείων για τον Όσβαλντ και ήταν «σίγουρος» ότι αυτός «δεν ήταν σε καμία περίπτωση πράκτορας ελεγχόμενος από την KGB».
Πρόσθεσε ότι ο αξιωματούχος της KGB είχε πει ότι ο Όσβαλντ «παρακολουθείτο στενά και συνεχώς όσο βρισκόταν στην ΕΣΣΔ» και ότι ήταν κακός σκοπευτής όταν προσπάθησε να πυροβολήσει σε στόχους στη Σοβιετική Ένωση.
Ένα άλλο υπόμνημα, με ημερομηνία την επομένη της δολοφονίας του Κένεντι, αναφέρει ότι σύμφωνα με υποκλαπείσα τηλεφωνική κλήση στην Πόλη του Μεξικού, ο Όσβαλντ επικοινωνούσε με αξιωματικό της KGB ενώ βρισκόταν στη σοβιετική πρεσβεία εκείνο τον Σεπτέμβριο.
Στα έγγραφα περιλαμβάνεται και ένα υπόμνημα από τον τότε διευθυντή του FBI, Έντγκαρ Τζέι Χούβερ, στο οποίο εξέφραζε την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο Όσβαλντ σκοτώθηκε δύο ημέρες μετά τη δολοφονία Κένεντι κάτι που καθιστούσε δύσκολο «να πείσουμε την κοινή γνώμη ότι ο Όσβαλντ είναι ο πραγματικός δολοφόνος». Το υπόμνημα αυτό συντάχθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1963, την ημέρα που ο Όσβαλντ έπεσε νεκρός από τα πυρά του ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου, Τζακ Ρούμπι, ενώ ήταν σε εξέλιξή του μεταφορά του από την αστυνομία.
Οι δημοσιεύσεις συνέβαλαν επίσης στην κατανόηση της περιόδου κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, δήλωσαν οι ερευνητές.
Το Κουβανικό Σχέδιο
Ένα έγγραφο που κυκλοφόρησε αποκαλύπτει λεπτομέρειες για ένα άκρως απόρρητο σχέδιο με την ονομασία «Επιχείρηση Μογγόλος» ή απλώς «το Κουβανικό Σχέδιο», το οποίο ήταν μια υπό την ηγεσία της CIA εκστρατεία μυστικών επιχειρήσεων και σαμποτάζ κατά της Κούβας, που εγκρίθηκε από τον Κένεντι το 1961, με στόχο την απομάκρυνση του καθεστώτος υπό τον Φιντέλ Κάστρο.
Τα έγγραφα του υπουργείου Άμυνας από το 1963 κάλυπταν τον Ψυχρό Πόλεμο των αρχών της δεκαετίας του 1960 και την εμπλοκή των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, προσπαθώντας να ανακόψουν την υποστήριξη του Κουβανού ηγέτη προς τις κομμουνιστικές δυνάμεις σε άλλες χώρες.
Τα έγγραφα υποδηλώνουν ότι ο Κάστρο δεν θα έφτανε στο σημείο να προκαλέσει πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες ή να κλιμακώσει την κατάσταση σε σημείο «που θα έθετε σε σοβαρό και άμεσο κίνδυνο το καθεστώς Κάστρο».
«Φαίνεται πιο πιθανό ότι ο Κάστρο θα μπορούσε να εντείνει την υποστήριξή του σε ανατρεπτικές δυνάμεις στη Λατινική Αμερική», αναφέρεται στο έγγραφο.
Κωδική ονομασία «Στόουν»
Ένα από τα αρχεία με κάποια ίντριγκα αφορά τον Ανατόλι Γκολίτσιν, ο οποίος χρησιμοποίησε την κωδική ονομασία «Στόουν» και με το ψευδώνυμο «Τζον Στόουν».
Ο διευθυντής της αντικατασκοπείας της CIA Τζέιμς Άνγκλετον και ο συγγραφέας Σερ Τζον Χάκετ χαρακτήρισαν τον Γκολίτσιν «τον πολυτιμότερο αποστάτη που έφτασε ποτέ στη Δύση».
Μεταξύ των αρχείων που κυκλοφόρησαν περιλαμβάνουν δηλώσεις του διοικητικού βοηθού του Γκόλιτσιν Ντόναλντ Ντενέσλια, ο οποίος μίλησε για το έργο που έκανε ο Γκολίτσιν.
Σελίδες που δεν έχουν συνταχθεί πρόσφατα δείχνουν ότι ο Γκολίτσιν έλαβε διακανονισμό 200.000 δολαρίων από τη CIA καθώς και προστασία.
Ο Γκολίτσιν έγραψε για την εμπειρία του ως αποστάτης σε δύο βιβλία που κυκλοφόρησαν κατά τη διάρκεια και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Του παρασχέθηκε επίσης μια κατοικία στη Βιρτζίνια, που βρίσκεται κοντά στα κεντρικά γραφεία της CIA στο Λάνγκλεϊ.
Ο Ντενέσλια ήταν πράκτορας της CIA - κάτι που ο Γκολίτσιν γνώριζε - εργαζόταν μυστικά ως φοιτητής του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν ενώ βοήθησε τον Γκόλιτσιν να γράψει ένα από τα βιβλία του. Είπε ότι ο Γκολίτσιν «ανέδειξε προδότες σε πολλές δυτικές χώρες», συμπεριλαμβανομένων Σουηδών και Δυτικογερμανών στρατηγών.
Ο Γκολίτσιν, ο οποίος πέθανε το 2008, παρείχε πληροφορίες για αρκετούς σοβιετικούς κατασκόπους και αποκάλυψε πόσο βαθιά είχε διεισδύσει η KGB στις κυβερνήσεις της Γαλλίας και άλλων δυτικών χωρών.
Οι ιστορικοί παραμένουν αισιόδοξοι
Μέχρι στιγμής, οι φάκελοι δεν παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες για να καταρρίψουν ή να αποδείξουν τις κύριες θεωρίες συνωμοσίας για τη δολοφονία του JFK, οι οποίες περιλαμβάνουν τα πάντα, από το να δείχνουν απευθείας την κυβέρνηση των ΗΠΑ μέχρι το να εμπλέκονται περισσότεροι από ένας εκτελεστές.
Αλλά καθώς οι ιστορικοί εξετάζουν προσεκτικά κάθε έγγραφο -μια διαδικασία που αναμένεται να διαρκέσει σοβαρό χρονικό διάστημα- παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα προκύψουν περισσότερες πληροφορίες.
«Θα πρέπει να προετοιμαστούμε να εκπλαγούμε», δήλωσε στους New York Times ο Fredrik Logevall, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ενώ ο Jefferson Morely, αντιπρόεδρος του φιλανθρωπικού ιδρύματος Mary Ferrell Foundation, πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια “ενθαρρυντική αρχή”.
Η ιστορικός Alice L George δήλωσε ότι η περιέργεια των Αμερικανών για τις δολοφονίες και τα ερωτήματα σχετικά με την κυβερνητική διαφάνεια προσθέτουν «την αίσθηση ότι πρέπει να υπάρχουν σημαντικά στοιχεία κρυμμένα σε αυτούς τους φακέλους».
Ο Larry Sabato, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ο οποίος έγραψε το βιβλίο «The Kennedy Half-Century: The Presidency, Assassination, and Lasting Legacy of John F. Kennedy», προειδοποίησε ότι το κοινό θα μπορούσε να απογοητευτεί από την έλλειψη αποκαλύψεων.
«Σας λέω απλώς ότι θα μάθουμε πράγματα», δήλωσε ο Sabato. «Αλλά μπορεί να μην αφορούν τη δολοφονία του Κένεντι και οι άνθρωποι που περιμένουν, ξέρετε, να λυθεί η υπόθεση έπειτα από 62 χρόνια, θα απογοητευτούν πικρά», πρόσθεσε.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να δώσει στη δημοσιότητα και έγγραφα σχετικά με τις δολοφονίες του ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ και του γερουσιαστή Ρόμπερτ Κένεντι, οι οποίοι δολοφονήθηκαν το 1968.