Η εμφάνισή της οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να ρυθμίσει τα επίπεδα της παραγωγής ή της αποβολής του ουρικού οξέος.
Το ουρικό οξύ είναι μια ουσία που παράγει ο οργανισμός ως τελικό προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών, κάποιων πρωτεϊνών που περιέχονται σε διάφορες τροφές. Φυσιολογικά, αποβάλλεται από τον οργανισμό μέσω των νεφρών και του γαστρεντερικού σωλήνα.
Όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να ρυθμίσει τα επίπεδα της παραγωγής ή της αποβολής του ουρικού οξέος ή και τα δύο τότε προκαλείται μια κατάσταση που ονομάζεται υπερουριχαιμία, η οποία προκαλεί την εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου στις αρθρώσεις και στους περιβάλλοντες ιστούς, με αποτέλεσμα τη φλεγμονή τους.
Η ουρική αρθρίτιδα εμφανίζεται συνήθως μετά τα 50 και προσβάλλει τους άντρες συχνότερα από τις γυναίκες (σε αναλογία 5:1). Σχετίζεται με τον τρόπο ζωής στον λεγόμενο δυτικό κόσμο (1-2% του πληθυσμού θα την εκδηλώσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους).
Τα ποσοστά της διπλασιάστηκαν το διάστημα 1990- 2010 και πιστεύεται ότι η αύξηση αυτή της νόσου έχει να κάνει με το αυξανόμενο προσδόκιμο ζωής, τις αλλαγές στη διατροφή και την αύξηση των ασθενών με νόσους που σχετίζονται με την ουρική αρθρίτιδα όπως είναι το μεταβολικό σύνδρομο και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Συμπτώματα
Ως φλεγμονώδης νόσος, η ουρική αρθρίτιδα εμφανίζει όλα τα συμπτώματά της οξείας φλεγμονής:
- Πόνο, που μπορεί να είναι από μέτριας έντασης έως πολύ ισχυρός, οξύς και έντονος ώστε να εμποδίζει το βάδισμα ή να προκαλεί αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Πρήξιμο της/των προσβεβλημένων αρθρώσεων.
- Θερμότητα και ερυθρότητα.
- Περιορισμό της κινητικότητας της/των πασχουσών αρθρώσεων.
Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν έως και 2 εβδομάδες και στη συνέχεια υποχωρούν ακόμα και χωρίς κάποια θεραπευτική αγωγή. Όμως, μετά από κάποιες εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια, η φλεγμονή επανεμφανίζεται στην ίδια άρθρωση αλλά και σε άλλες.
Εάν αυτό το μοτίβο εξάρσεων υφέσεων δεν αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, μετά την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος περίπου 10 ετών, η οξεία ουρική αρθρίτιδα από υποτροπιάζουσα μεταπίπτει σε χρόνια. Κατά τη χρόνια ουρική αρθρίτιδα αρκετές αρθρώσεις είναι μόνιμα επώδυνες, πρησμένες και με περιορισμένη κινητικότητα. Οι βλάβες αυτές είναι πλέον μη αναστρέψιμες, ενώ το αυξημένο ουρικό οξύ «αποθηκεύεται» με τη μορφή κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου στις αρθρώσεις και σε άλλα σημεία του σώματος δημιουργώντας διογκώσεις που ονομάζονται τόφοι», εξηγεί ο ιατρός.
Επιπλοκές
Η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη παραμόρφωση και καταστροφή των πασχουσών αρθρώσεων. Εκτός από αυτές τις μόνιμες βλάβες στις αρθρώσεις όμως, τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρικά προβλήματα όπως η λιθίαση και η νεφρική ανεπάρκεια, σε καρδιαγγειακά προβλήματα όπως η αρτηριακή υπέρταση και να συνδυάζονται με υπερλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερόλη και τριγλυκερίδια). Συνήθως τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα είναι παχύσαρκα και πάσχουν από το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο.
Διατροφή
Για την αντιμετώπιση της υπερουριχαιμίας χορηγούνται κυρίως φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή του ουρικού οξέος είτε φάρμακα που αυξάνουν την αποβολή του από τον οργανισμό όπου αυτά είναι διαθέσιμα.
Πρέπει να επίσης να αποφεύγονται τροφές που είναι πλούσιες σε πουρίνες όπως:
- εντόσθια, ζωμός κρέατος, «μικρά κρέατα» όπως αρνί και κατσίκι, οστρακοειδή όπως μύδια, στρείδια κ.ά.,
- μικρά ψάρια όπως σαρδέλα, σκουμπρί, γαύρος, ρέγγα.
- Το αλκοόλ και κυρίως η μπύρα, καθώς και τα αναψυκτικά με γλυκαντικά.
Επιτρέπονται: Γαλακτοκομικά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, αυγά, ζυμαρικά, ρύζι, πατάτες (όχι τηγανητές) φρούτα, χυμοί φρούτων, λαχανικά (εκτός από αρακάς, φασόλια, σπανάκι, φακές, σπαράγγια, μανιτάρια, ντομάτα, κουνουπίδι), ελαιόλαδο και ελιές, μέλι, δημητριακά και λευκό ή καλαμποκίσιο ψωμί, και ροφήματα όπως καφές τσάι και κακάο.
Ποιες αρθρώσεις προσβάλλει;
Στα κάτω άκρα, εκτός από το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού, προσβάλλονται οι ταρσοί, οι ποδοκνημικές αρθρώσεις και τα γόνατα, ενώ στα άνω άκρα οι καρποί, οι αγκώνες και τα δάκτυλα των χεριών.
