«Expect the unexpected, όπως έχει πει και ο Άντονι Φάουτσι. Όποιος έχει κάνει προβλέψεις για την πανδημία, έχει πέσει με μαθηματική ακρίβεια έξω».
Με αυτή τη φράση ξεκίνησε η συνέντευξη με τον επιστημονικό διευθυντή του ελληνικού κέντρου γονιδιωματικής του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), Δημήτρη Θάνο στο in.gr.
Βέβαια μικρή σημασία έχει από πού δανείστηκε τη φράση από τη στιγμή που αυτή τον συνοδεύει σε κάθε του νέα μελέτη και έρευνα.
Ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας και για πολλούς το πρόσωπο-κλειδί πίσω από την ανίχνευση των μεταλλάξεων του κοροναϊού στην Ελλάδα, καθώς εκείνος και η ομάδα του γνωρίζουν πρώτοι στη χώρα μας αν κάποιο επιβεβαιωμένο κρούσμα έχει μολυνθεί από ένα νέο στέλεχος του ιού –και ποιο είναι αυτό- , έχει βρεθεί τα τελευταία δύο χρόνια μπροστά σε πολλές απροσδόκητες καταστάσεις.
Περνώντας ώρες ολόκληρες στον «ναό ανάλυσης των μεταλλάξεων», το ΙΙΒΕΑΑ, ο κ. Θάνος μέσω της ανάλυσης γονιδιωμάτων του κοροναϊού έχει «υποδεχτεί» νέα στελέχη του ιού στη χώρα μας από το εξωτερικό, έχει δει να εξαπλώνονται, να «σαρώνουν» συγκεκριμένες περιοχές, να αφανίζονται από άλλα πιο μολυσματικά στελέχη ή εν τέλει να επικρατούν στην κοινότητα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κορονοϊός: Στην «μέγγενη» από σήμερα οι ανεμβολίαστοι - Σε ισχύ τα νέα μέτρα – Όλες οι αλλαγές σε εργασία, εστίαση, λιανεμπόριο
Το «ταξίδι» των μεταλλάξεων στην Ελλάδα
Μιλώντας στο in.gr, ο ερευνητής των σύγχρονων βιο-επιστημονών περιγράφει το «ανείπωτο» μέχρι στιγμής ταξίδι των μεταλλάξεων στη χώρα μας και μας εξηγεί γιατί είναι όντως τόσο ύπουλες όσο… ακούγεται.
«Από την αρχή της πανδημίας το ΙΙΒΕΑΑ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης έναντι της Covid-19 τόσο με την εμβληματική συμμετοχή του στην προετοιμασία και στην υποβολή του προγράμματος που έχει σαν στόχο την μελέτη του κοροναϊού, όσο και στην μοριακή ανάλυση, στην ανοσολογική ανάλυση και φυσικά την γονιδιωματική επιτήρηση του ιού», εξήγησε ο διευθυντής του ΙΙΒΕΑΑ τονίζοντας πως στη χώρα μας έχουν γίνει πάνω από 40.000 αναλύσεις γονιδιωμάτων του κοροναϊού από το πρώτο κύμα μέχρι και σήμερα.
Μέσα από αυτές τις αναλύσεις ουσιαστικά γινόταν αντιληπτό πιο στέλεχος του ιού επικρατεί σε κάθε κύμα.
Το «Αθηναϊκό» στέλεχος στο τρίτο κύμα εξαπλώθηκε γρήγορα στην πρωτεύουσα
Στο τρίτο κύμα στην Ελλάδα είχε επικρατήσει κυρίως το βρετανικό στέλεχος Α, αλλά και αυτό που εμείς λέμε «Αθηναϊκό», δηλαδή το στέλεχος Β.1.1.318, το οποίο εντοπίσαμε στο κέντρο της Αθήνας όπου και εξαπλώθηκε με ταχύτατους ρυθμούς, ωστόσο εν τέλει δεν πρόλαβε να επικρατήσει εξαιτίας της μετάλλαξης Δέλτα.
Ο κ. Θάνος στάθηκε ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο έφτασε η μετάλλαξη Δέλτα στη χώρα μας και στο πόσο γρήγορα κατάφερε να εξαπλωθεί και εν τέλει να επικρατήσει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Θετικός στον κορονοϊό ο Θοδωρής Ζαγοράκης
Πλέον η μετάλλαξη Δέλτα επικρατεί στο 100%
«Αυτή τη στιγμή το στέλεχος Δέλτα επικρατεί πλήρως στη χώρα μας, δηλαδή εμφανίζεται στο 100% των δειγμάτων του ιού. Μάλιστα αυτό δεν συνέβη τώρα, αλλά εδώ και δύο μήνες», επισημαίνει ο κ. Θάνος αναλύοντας το ταξίδι της.
Από το 5% στο… 100% σε ένα μήνα
«Το στέλεχος Δέλτα άρχισε να αυξάνεται στα τέλη του Ιουνίου. Από τα τέλη Ιουνίου έως τα τέλη Ιουλίου είχαμε μία δραματική αύξηση των ποσοστών των στελεχών Δέλτα στη χώρα μας, όπου μέσα σε λίγες ημέρες δηλαδή από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τις αρχές Αυγούστου έφτασε στο 100%.
Αυτό συνέβη και σε άλλες χώρες πριν από εμάς και ήταν απολύτως φυσιολογικό να συμβεί και εδώ. Το στέλεχος Δέλτα ήρθε στη χώρα μας αρχικά από την Ιταλία και από τις Ηνωμένες Πολιτείες» ανέφερε ο διευθυντής του ΙΙΒΕΑΑ προσθέτοντας πως το κύριο συγκριτικό πλεονέκτημα του στελέχους Δέλτα με τις υπόλοιπες μεταλλάξεις είναι η μεγάλη μεταδοτικότητά του.
Ο διακεκριμένος επιστήμονας ανέφερε πως το εντυπωσιακό και το πρωτοφανές με το στέλεχος Δέλτα είναι πως από 5% έφτασε να είναι στο 100% μέσα σε περίπου έναν μήνα εκτοπίζοντας όλα τα προηγούμενα στελέχη.
Οι ανεμβολίαστοι είναι το καλύτερο υπόστρωμα για το στέλεχος Δέλτα
«Η φωτιά ξεκίνησε τέλη Ιουνίου καθώς το ποσοστό του Δέλτα αυξανόταν από εβδομάδα σε εβδομάδα. Τότε υπήρξε μία έκρηξη κρουσμάτων, ωστόσο ασχολούμαστε τώρα ιδιαιτέρως με το στέλεχος Δέλτα καθώς αυξήθηκε ξανά ο αριθμός των κρουσμάτων, λόγω του χειμώνα, λόγω της επιστροφής στους κλειστούς χώρους ενώ υπάρχει ακόμη και ένα μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστων, οι οποίοι είναι το καλύτερο υπόστρωμα για το στέλεχος Δέλτα».
Ο διευθυντής του ΙΙΒΕΑΑ ανέφερε μάλιστα στο in.gr πως η απότομη αύξηση του στελέχους στη χώρα μας τον Ιούλιο είχε χτυπήσει «κόκκινο συναγερμό» στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κορονοϊός: Αρνητής γιατρός δημιούργησε τηλεφωνική γραμμή για τα εμβόλια – «Ψάξου περισσότερο»
Τι μας ανησύχησε με την εξάπλωση της Δέλτα
«Ανησυχήσαμε ιδιαίτερα όταν είδαμε στα τέλη Ιουνίου που αυξανόταν το ποσοστό της μετάλλαξης Δέλτα να υπάρχει και μία μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων με την παραλλαγή Βήτα, δηλαδή την νοτιοαφρικάνικη. Ξαφνικά ενώ είχαμε ένα δείγμα στα 1.000 με το νοτιοαφρικάνικο στέλεχος, βρεθήκαμε με 20, 30 ακόμη και 40 πράγμα το οποίο εμένα προσωπικά με ανησύχησε πάρα πολύ διότι η Βήτα είχε μία μετάλλαξη επάνω της που την έκανε πιο ανθεκτική στα αντισώματα. Επίσης γνωρίζαμε από κλινικές μελέτες του εξωτερικού πως το συγκεκριμένο στέλεχος ευθύνεται και για βαρύτερη νόσηση και γι΄αυτό ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικό. Ευτυχώς όμως η Δέλτα τα κατατρόπωσε όλα», ανέφερε ο κ. Θάνος.
Παρά την πλήρη επικράτηση του στελέχους Δέλτα, ο διευθυντής του ΙΙΒΕΑΑ δεν ξεχνά το απόφθεγμα που μας είπε στην αρχή της συζήτησής μας.
Δεν αποκλείεται να ξεπηδήσει και να επικρατήσει κάποιο άλλο στέλεχος
«Να περιμένουμε το απροσδόκητο. Δεν αποκλείεται βάση των δεδομένων που έχουμε συλλέξει να εξελιχθεί μέσα από την αυξημένη μολυσματικότητα και να δημιουργηθεί κάποιο άλλο στέλεχος το οποίο να προέρχεται από το Δέλτα ή να μην προέρχεται από το Δέλτα και το οποίο θα έχει κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα», ανέφερε ο ίδιος.
Επίσης ο επιστήμονας επιμένει πως ακόμη κι αν το στέλεχος Δέλτα επικράτησε σε χρόνο-ρεκόρ, οι εμβολιασμένοι παραμένουν σε σημαντικό βαθμό προστατευμένοι σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Βρυξέλλες: Εκτεταμένα επεισόδια σε διαδήλωση για τα μέτρα κατά του κορονοϊού – Δακρυγόνα και βανδαλισμοί
Τα πλεονεκτήματα των εμβολιασμένων σε σχέση με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη
«Το Δέλτα «χτυπά» τους ανεμβολίαστους, αλλά σαφώς μολύνει και τους εμβολιασμένους με τη διαφορά ότι υπάρχουν δύο πλεονεκτήματα για την εμβολιασμένη κοινότητα. Το ένα είναι ότι σπάνια αρρωσταίνει βαριά ο εμβολιασμένος και άρα δεν χρησιμοποιεί τις μονάδες υγείας και το δεύτερο είναι πως παραμένει μολυσματικός – δηλαδή μπορεί να μολύνει άλλους – για πολύ λιγότερο χρονικό διάστημα. Μεταδίδει δηλαδή με λιγότερη συχνότητα».
Πέραν όμως της ανάλυσης των γονιδιωμάτων του ιού, μία ακόμη έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη στο ελληνικό κέντρο γονιδιωματικής του Ιδρύματος Ιατριβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία αναμένεται να δώσει πολλές απαντήσεις στο ερώτημα γιατί κάποιοι που μολύνονται από τον ιό νοσούν βαριά, ενώ κάποιοι άλλοι ελαφρά.
Μία νέα πολλά υποσχόμενη έρευνα
«Αυτό που μελετάμε τώρα είναι ο ελληνικός πληθυσμός. Προσπαθούμε δηλαδή να κάνουμε μία συσχέτιση μεταξύ ειδικών γενετικών παραλλαγών, κατασκευάζοντας μία βιοτράπεζα η οποία έχει 1.200 δείγματα σε συνεργασία με το νοσοκομείο «Σωτηρία».
Σε αυτό πρωτοστατεί ο ερευνητής μας ο Ευάγγελος Ανδρεάκος, ενώ απώτερος σκοπός είναι να ανιχνεύσουμε γονίδια που μπορεί να συνδέονται με την νόσο. Στην αρχή κάνουμε μία χονδρική μελέτη μέσω της γονοτύπησης και αλληλούχισης του γονιδιώματος ασθενών με κοροναϊό με στόχο την εξαγωγή ασφαλών και σημαντικών συμπερασμάτων για τους παράγοντες που επηρεάζουν την βαρύτητα της νόσου. Άλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως το ΙΙΒΕΑΑ είναι η ναυαρχίδα των βιοιατρικών επιστημών στη χώρα μας. Οι υποδομές μας ανταποκρίθηκαν στην φοβερή ανάγκη και ζήτηση για μεγάλη κλίμακα ανάλυσης από την αρχή της πανδημίας, ενώ μέχρι στιγμής έχουν γίνει περισσότερες από 320.000 αναλύσεις δειγμάτων», κατέληξε ο κ. Θάνος επιβεβαιώνοντας πως το ταξίδι στον κόσμο των μεταλλάξεων μόλις τώρα ξεκινά.
