Το πρώτο τετράμηνο του 2021 ενδεχομένως να πραγματοποιηθούν οι πρώτοι διευρυμένοι εμβολιασμοί κατά της νόσου COVID-19 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με εκτίμηση της Αντρέα Αμμον, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Η ίδια μάλιστα χαρακτηρίζει αυτό το ενδεχόμενο ως ένα «αισιόδοξο» σενάριο.
Προς το παρόν σύμφωνα με το υπό επεξεργασία πρωτόκολλο εμβολιασμού που επεξεργάζεται το ECDC οι εμβολιασμοί κατά της νόσου COVID-19 θα εστιάσουν το υγειονομικό προσωπικό των χωρών-μελών της ΕΕ και στις ευπαθείς ομάδες του γενικού πληθυσμού, δηλαδή άτομα άνω των 65 ετών και παιδιά.
Έδωσαν τα «χέρια» ΕΕ και Pfizer/BioNTech
Χθες Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την επισφράγιση της συμφωνίας για προμήθεια 300 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου BNT162b1 των Pfizer/BioNTech.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ θα προμηθευτεί για λογαριασμό των 27 χωρών-μελών της αρχικά 200 εκατομμύρια δόσεις και επιπλέον 100 εκατομμυρίων δόσεις σε δεύτερο χρόνο.
Σύμφωνα με την Επίτροπο Υγείας, κυρία Στέλλα Κυριακίδου, η κατανομή των δόσεων στις χώρες θα γίνει με πληθυσμιακά κριτήρια, ενώ η συμφωνηθείσα τιμή που θα καταβάλλει η ΕΕ στις Pfizer/BioNTech είναι 19,50 δολάρια/δόση. Η τιμή αυτή θεωρείται προνομιακή καθώς οι ΗΠΑ έχουν συμφωνήσει το ίδιο ποσό ανά δόση αλλά 100 εκατομμύρια δόσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη δηλώσει ότι ο αριθμός των δόσεων που παραγγέλνει κάθε πελάτης θα καθορίσει και την τελική τιμή ανά δόση. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις μεταξύ χωρών ή και περιοχών του πλανήτη.
Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, που θα λάβει τον αριθμό των δόσεων που της αναλογεί μέσω των συμφωνιών που έχει συνάψει η ΕΕ όχι μόνο με τις Pfizer/BioNTech αλλά και άλλες 5 φαρμακευτικές εταιρείες AstraZeneca, Sanofi/GSK, Johnson & Johnson, Moderna, CureVac), για του πολίτες δεν θα υπάρξει οικονομική επιβάρυνση. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει από το καλοκαίρι ότι όσα εμβόλια εγκριθούν για τη νόσο COVID-19 και λάβουν την έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) θα είναι δωρεάν για όλους τους πολίτες στην Ελλάδα που επιθυμούν να εμβολιαστούν.
Στην τελική ευθεία για την κατάθεση αίτησης αδειοδότησης
Οι Pfizer/BioNTech βρίσκονται λοιπόν στην τελική ευθεία για την υποβολή αιτήματος επείγουσας αδειοδότησης του BNT162b1 αρχικά από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ και έπειτα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα την επόμενη εβδομάδα οι δύο εταιρείες θα έχουν στη διάθεσή τους κλινικά δεδομενα για συνολικά 164 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις λοίμωξης COVID-19 και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου επί αυτών. Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα ανακοινώθηκε ποσοστό 90% αποτελεσματικότητας του BNT162b1 επί 94 επιβεβαιωμένων λοιμώξεων. Ωστόσο, ο αριθμός 164 έχει τεθεί από τις Pfizer/BioNTech ως το όριο για την εξαγωγή ασφαλούς συμπεράσματος που θα θεωρηθεί αποδεκτό από τις ρυθμιστικές αρχές ώστε να πάρει το εμβόλιο την πολυπόθητη έγκριση.
Ρωσική «αντεπίθεση» με το Sputnik V
Κι ενώ οι άλλες δύο βιοφαρμακευτικές εταιρείες, Moderna και AstraZeneca, που ακολουθούν κατά πόδας τις Pfizer/BioNTech φαίνεται πως έχουν μείνει λίγο πίσω ως προς την παρουσίαση στοιχείων από τα δικά τους εμβόλια, η Ρωσία χθες έκανε την αντεπίθεσή της.
Το Κρατικό Ταμείο Επενδύσεων της Ρωσίας (RDIF) ανακοίνωσε ότι το εμβόλιο Sputnik V που αναπτύσσει το Ινστιτούτο Gamaleya παρουσιάζει αποτελεσματικότητα της τάξης του 92%, σύμφωνα με τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής Φάσης 3 που είναι σε εξέλιξη.
Η κλινική δοκιμή διεξάγεται σε 29 κλινικά κέντρα στη Ρωσία με τη συμμετοχή 40.000 εθελοντών. Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα από τη Φάσης 3 βασίζονται σε στοιχεία από τους πρώτους 16.000 εθελοντές που είτε έχουν λάβει και τις δύο δόσεις του Sputnik V είτε εικονικό εμβόλιο και αφορούν σε 20 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις λοίμωξης COVID-19.
Η ρωσική ανακοίνωση δύο ημέρες μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του BNT162b1 ενδεχομένως να είναι μια κίνηση εντυπωσιασμού του Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως έκανε εξάλλου το καλοκαίρι ανακοινώνοντας την έγκριση του Sputnik V στη Ρωσία, χωρίς καν να έχει ξεκινήσει η Φάση 3 των κλινικών δοκιμών.
Αλλά όπως σχολιάζει η Ελεονόρ Ρίλεϊ, καθηγήτρια Ανοσολογίας και Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, «ανησυχώ ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι βεβιασμένα, μόνο και μόνο για να δημιουργηθεί ένα αντίβαρο στο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech. Τα αποτελέσματα για το Sputnik V βασίζονται μόνο σε 20 περιπτώσεις COVID-19. Αλλά εδώ δεν πρόκειται για κάποιου είδους διαγωνισμό».
Η Δρ. Ρίλεϊ παραδέχεται όμως ότι από παραγωγικής σκοπιάς το ρωσικό εμβόλιο πλεονεκτεί έναντι του αμερικανογερμανικού αφού «βασίζεται σε έναν κλασικό ιικό παράγοντα (αδενοϊό), όπως και της AstraZeneca, και μπορεί να διατηρηθει σε ψυγείο όπως τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια». Αντιθέτως, το BNT162b1 προς το παρόν τουλάχιστον απαιτεί συνθήκες συντήρησης στους -70 βαθμούς Κελσίου και ειδικό σύστημα μεταφοράς και αποθήκευσης. Ωστόσο, ήδη η Pfizer επεξεργάζεται την εκδοχή μετατροπής του εμβολίου από υγρή μορφή σε σκόνη, ώστε να διευκολυνθεί η μεταφορά, η αποθήκευση και η συντήρηση του.