Ο έμπειρος αναλυτής απάντησε στην εξής ερώτηση που έθεσε το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
- Οι επιπτώσεις από το χτύπημα του Ρωσικού Καταδρομικού Moskva, μπορεί να αποτελέσουν ένδειξη για το πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα στον πόλεμο εάν η Ουκρανία είχε καταφέρει να εξοπλίσει το Ναυτικό της με πλοία;
Στις θαλάσσιες επιχειρήσεις στη Μαύρη θάλασσα, από την πλευρά των ρωσικών δυνάμεων, υπήρχε μια αναβάθμιση των δυνατοτήτων στις στρατιωτικές επιχειρήσεις απαγόρευσης περιοχής (Anti-Access/Area Denial), σε συνδυασμό με την διακηρυγμένη στρατηγική στις θαλάσσιες περιοχές ως πρωταρχικό μέτωπο σε έναν ανανεωμένο ανταγωνισμό ισχύος. Με αυτόν τον εξοπλισμό, ο έλεγχος της θάλασσας αποτελούσε το αδιαμφισβήτητο προνόμιο των Ρώσων.
Πέρα από την οικοδόμηση εξελιγμένων στρατιωτικών δυνατοτήτων, η Ρωσία είχε αξιοποιήσει τις ασυμμετρίες που απορρέουν από τις διαφορετικές κυβερνητικές και πολιτικές αντιδράσεις των διεθνών παικτών στην περιοχή, τα αλληλεπιδρώμενα οικονομικά συμφέροντα και φυσικά την κατανόηση των αιτιών του πολέμου. Αυτό έγινε σαφές από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Με αυτή την προσάρτηση η Ρωσία, θεωρούσε ότι αποκτά διεθνή νομιμοποίηση, και φάνηκε διατεθειμένη να δεχτεί τριβές στην επιδίωξη ενός πιο εκτεταμένου συνόλου πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων.
Οι Ουκρανοί βασίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια, στην κοινή στρατιωτική δράση με συμμάχους στην περιοχή για να ανταγωνιστούν τις ρωσικές απειλές. Από την πλευρά των Ουκρανών δεν υπήρχε περίπτωση να εξισορροπήσουν την κάθε ασυμμετρία που θα παρουσιάζεται με τη διπλωματία, χωρίς να αναλάβουνε σαφείς πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αεροναυτικών τους ικανοτήτων. Ωστόσο δεν προσπάθησαν να αναπτύξουν μια ισχυρή αεροναυτική δύναμη ικανή να λυγίσει τον χαρακτήρα του μελλοντικού πολέμου, ώστε να ανακτήσουνε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Εν τούτοις διαμόρφωσαν μια ικανότητα αεράμυνας, με την οποία κατάφερε η Ουκρανία να αρνηθεί την αεροπορική υπεροχή της Ρωσίας. Αυτό το γεγονός διαπιστώθηκε στον παρόντα πόλεμο, καθώς εκτιμάται και ως μια από τις σημαντικότερες επιτυχίες της στη σύγκρουση. Παρά τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Πούτιν ότι οι πολεμικές επιχειρήσεις εξελίσσονται όπως τις σχεδίασε, όλες οι αναλύσεις κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι τα ευρύτερα πολεμικά σχέδια της Ρωσίας έχουν διαταραχθεί σοβαρά από την ισχυρή αεράμυνα της Ουκρανίας.
Στερούμενη την αεροπορική υπεροχή για να καλύψει τις επίγειες δυνάμεις της,
-πρώτον η Ρωσία έχει υποστεί πολύ ταχύτερη φθορά από ό,τι περίμενε. '
-Δεύτερον, τα βομβαρδιστικά της επιχειρούν στη δυτική Ουκρανία και στο Κίεβο, με υψηλό κίνδυνο κατάρριψης.
-Και τρίτον, η Ρωσία έχει εξαντλήσει μεγάλο μέρος του αποθέματος πυρομαχικών στη μάταιη προσπάθεια να εξουδετερώσει την αεράμυνα της Ουκρανίας. Αυτά όλα έχουν ως συνέπεια τη μειωμένη επιχειρησιακή ευελιξία καθώς οι μάχες συνεχίζονται.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η αεράμυνα της Ουκρανίας δεν μπορεί από μόνη της να αλλάξει την πορεία του πολέμου. Όμως η Ουκρανία επωφελήθηκε καθώς δεν κατάφερε η Ρωσική Πολεμική Αεροπορία να πραγματοποιήσει επιχείρηση απαγόρευσης μεγάλης κλίμακας. Βέβαια αυτή την αποτυχία μπορούμε να την αποδώσουμε και στις τριβές του πολέμου (τύχη), ωστόσο, η αεράμυνα της Ουκρανίας αγόρασε πολύτιμο χρόνο, επιτρέποντας στους δυτικούς εταίρους της χώρας να δώσουν μια ισχυρή και συντονισμένη απάντηση για να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία και να υποστηρίξουν την ουκρανική πολεμική προσπάθεια. Αυτό μπορεί να μην είχε συμβεί αν η Ρωσία είχε επιτύχει αεροπορική υπεροχή στις πρώτες 72 ώρες της μάχης και παρουσίαζε τη νίκη ως τετελεσμένο γεγονός.
Έχοντας αυτούς τους παράγοντες υπόψη, και με την επιτυχή προσβολή του καταδρομικού Moskva, συμπεραίνουμε:
-Πρώτον, οι μελλοντικές βάσεις, η υποδομή και τα πολεμικά σκάφη στη ζώνη εμπλοκής των αντιπάλων είναι πλέον εξαιρετικά ευάλωτα.
-Δεύτερον, τα μεγάλα και δυσκίνητα πλοία, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη ζώνη εμπλοκής των όπλων και σε αυξανόμενο βαθμό αμέσως έξω από αυτήν, χωρίς εκσυγχρονισμένες δυνατότητες αεράμυνας περιοχής και ανθυποβρυχιακής ικανότητας.
-Τρίτον, οι δυνάμεις των αντιπάλων με τη χρήση των μη επανδρωμένων εναερίων σκαφών (UAV’s) βελτιστοποιούνται για την αντιμετώπιση των δυνάμεων.
-Τέταρτον, ενώ ο έλεγχος ή η απαγόρευση περιοχής είναι κατά παράδοση ο αποκλειστικός τομέας των ναυτικών δυνάμεων, οι προσβολές όπλων ακριβείας και οι πύραυλοι μεγάλης εμβέλειας από το εχθρικό έδαφος είναι όλο και περισσότερο ικανές να επηρεάσουν ασύμμετρα τις θαλάσσιες επιχειρήσεις, καταστρέφοντας κύριες μονάδες κρούσεως.
*Διετέλεσε Διοικητής Μοίρας Υποστηρίξεως στο Αρχηγείο Στόλου και Διοικητής Ναυτικής Διοικήσεως Βορείου Ελλάδος. Έχει πλούσια εκπαιδευτική δραστηριότητα καθώς δίδαξε Ναυτιλία στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και στις Σχολές Εξειδικεύσεως Αξιωματικών. Επίσης δίδαξε στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως και της Στρατηγικής και Ασφάλειας σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Η συγγραφική του δραστηριότητα αποτελείται από, εγχειρίδια και σημειώσεις Ναυτιλίας, το βιβλίο περί Στρατηγικής που διδάσκεται στην Ανωτάτη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, το Strategy Syllabus for War College, καθώς και πλήθος άρθρων που έχουν δημοσιευθεί στον περιοδικό και ημερήσιο τύπο
