Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
“Μέσα στην ατμόσφαιρα της πανδημίας σαρκώνεται ο Χριστός, προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, και δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο να αποκαταστήσει την σχέση του με τον Θεό, την σχέση του με τον συνάνθρωπο, την σχέση και την στάση του προς την ζωή συνολικά” αναφέρει μεταξύ άλλων στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Συμεών.
“Οι εκκλησίες μας είναι οι πιο ασφαλείς υγειονομικά χώροι, covid free και covid safe. Το δηλώνω κατηγορηματικά και μπορώ να το υποστηρίξω έναντι πάντων”, δήλωσε με νόημα με αφορμή και τα νέα μέτρα, ενώ για τυχόν ευτράπελα, που είδαμε κατά καιρούς σημείωσε πως “αυτά καμία φορά, όταν συμβαίνουν, μπορεί να είναι και χαριτωμένα, διότι ως εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα”
Για το θέμα του εμβολιασμού υπογραμμίζει πως “το θέμα αυτό είναι υγειονομικό και ιατρικό και οι πιστοί προτρέπονται υπό της Εκκλησίας να εμβολιαστούν υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι αυτό το επιτρέπει και ο προσωπικός τους γιατρός, που γνωρίζει και το ατομικό ιστορικό του κάθε ασθενούς” .
Ξεκαθαρίζει πάντως ότι “για αυτούς τους αδελφούς κληρικούς που για προσωπικούς τους λόγους δεν έχουν εμβολιαστεί, δεν θα υιοθετήσω προσωπικά απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και δεν μπορούμε να τους βάλουμε όλους τους λεγομένους αρνητές «στο ίδιο τσουβάλι»”
Για την υποχρεωτικότητα ή μη του εμβολιασμού, στέκεται σε δύο πράγματα:
“Πρώτον, ότι η υποχρεωτικότητα θα έπρεπε, αν έπρεπε, να είχε επιβληθεί εξ αρχής. Και δεύτερον, όπως γράφει ο Ιερός Χρυσόστομος, «τίποτε καλό δεν γίνεται με την βία». Να μάθουμε να πείθουμε”
Σε άλλο σημείο με αφορμή και την επετειακή χρονιά που διανύουμε, υπερασπίζεται τα λεγόμενα του Αρχιεπισκόπου και τονίζει: “Αρκετά έχει υποφέρει ο τόπος μας από διαφόρους πατριδοκάπηλους και κατά τα φεγγάρια υπερπατριώτες. Καλό είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, να κάνουμε όλοι μας περισσότερο αυτοκριτική παρά κριτική”
Σχολίασε επίσης την πρόσφατη επίσκεψη του Πάπα στην Ελλάδα χαρακτηρίζοντάς την “επιτυχημένη επίσκεψη, διότι αναδείχθηκαν σημαντικές αλήθειες και μας δόθηκε η ευκαιρία να καμαρώσουμε ένα φιλόξενο και αρχοντικό Αρχιεπίσκοπο και συνάμα ένα τολμηρό και με παρρησία και χωρίς αστερίσκους γεραρό εκκλησιαστικό ηγέτη”
Μιλάει τέλος για την εκκλησιαστική περιουσία και τις σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας και καταλήγει λέγοντας: “Ο Ηρώδης του τότε και οι σύγχρονοι Ηρώδηδες σήμερα αντιπροσωπεύουν όλες τις αρνητικές δυνάμεις του σκότους, διότι ο Εμμανουήλ απομυθοποίησε οριστικά τις ψεύτικες βασιλείες”
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
-Σεβασμιώτατε, θα δανειστώ μια δική σας φράση από τον Σεπτέμβριο σε ένα κήρυγμά σας την εορτή του Ευαγγελιστή της αγάπης, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου: «Ο φόβος είναι ο εχθρός της αγάπης»... Σε λίγες μέρες έρχονται Χριστούγεννα και η απόλυτη αγάπη ενσαρκώνεται, αλλά η κοινωνία μας ζει εν μέσω φόβου... Πως θα βιώσουμε την μέγιστη χαρά εν μέσω πανδημίας;
Θα μου επιτρέψετε, κ. Χατζηγιάννη, πρώτα να ευχαριστήσω εσάς και το σπουδαίο «Πενταπόσταγμα» για την αρχοντική αυτή φιλοξενία και να σας συγχαρώ για την πληρότητα και ευρύτητα της ενημέρωσης σε όλα τα ζητήματα της επικαιρότητας, αλλά και για την κόσμια μαχητικότητα σας στην παρουσίαση των διαφόρων θεμάτων.
Στο συγκεκριμένο ερώτημά σας θέλω να πω ότι η Ενσάρκωση, η γέννηση του Χριστού μας, είναι η αφετηρία για το οριστικό τέλος του φόβου και της απελπισίας στην ζωή των ανθρώπων.
Μέσα στην ατμόσφαιρα της πανδημίας σαρκώνεται ο Χριστός, προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, και δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο να αποκαταστήσει την σχέση του με τον Θεό, την σχέση του με τον συνάνθρωπο, την σχέση και την στάση του προς την ζωή συνολικά. Ο άνθρωπος, ο οποίος ενώνεται διά των μυστηρίων της Εκκλησίας μας με τον Σαρκωθέντα Λόγο, σαρκώνει μέσα του τις προϋποθέσεις, για να νικήσει κάθε δυσκολία και πειρασμό και ανοίγει με την μετάνοια χώρο στα σκοτάδια της ψυχής του για να ανατείλει ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, ο Χριστός μας.
Η πανδημία της φονικής αρρώστιας γίνεται ευκαιρία για να διασπείρουμε δια της μεταλήψεως των Θείων Μυστηρίων την πανδημία της αγάπης, που είναι μετάγγιση ζωής αιωνίου.
Η εκκλησιαστική ζωή είναι η πρόταση, για να βιώσουμε την χαρά του Χριστού μέσα στην πανδημία.
-Ο περιβόητος κορονοϊός χτύπησε και τα υψηλά κλιμάκια της Ιεραρχίας. Την ίδια στιγμή ο λαός δοκιμάζεται... Ειδικά τα περσινά Χριστούγεννα αποτέλεσαν μέγιστη δοκιμασία και σοβαρή πληγή με τους άδειους ναούς. Μετά και την τελευταία συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου παρουσία και του πρωθυπουργού τι πρέπει να αναμένουμε;
Όλες οι εμπειρίες που ζήσαμε ως τώρα τον καιρό της πανδημίας, ακόμη και οι πιο επώδυνες και τραυματικές, θα έλεγα ίσως και ακατανόητες σε ένα βαθμό, αποτελούν ένα πλούσιο απόθεμα γνώσεως για το πως θα πορευθούμε στο υπόλοιπο της πανδημίας αλλά και ειδικότερα τώρα στα Άγια Χριστούγεννα.
Νομίζω ότι όλοι έχουμε γίνει σοφότεροι από την εμπειρία της προηγούμενης χρονιάς, αλλά και γενικότερα από την εμπειρία διαχείρισης αυτής της πανδημικής κρίσεως. Αρκεί να σας αναφέρω ενδεικτικά ότι στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας, αν και δεν ανήκoυμε στις πιο πληγωμένες υγειονομικά περιοχές της Ελλάδας, εντούτοις έχουμε ήδη θρηνήσει πάνω από 200 απώλειες από τον κορονοϊό.
Μπορείτε να καταλάβετε λοιπόν πόση γνώση έχουμε αποκομίσει όλοι μας από τόσο πολύ πόνο. Πόση οδύνη έχει καταλάβει την καρδιά μας.
Νομίζω λοιπόν ότι και η υπεύθυνη Πολιτεία και ο κ. Πρόεδρος της Κυβερνήσεως, αλλά και όλοι μας, εμείς οι Ιεράρχες και όλοι μας ανεξαιρέτως, έχουμε βγάλει τα σωστά συμπεράσματα από την μέχρι τώρα εμπειρία και μπορούμε στο εξής να πορευθούμε ακόμη πιο σωστά συνδυάζοντας άριστα τις πνευματικές μας ανάγκες με την ανάγκη προστασίας του αγαθού της υγείας.
-Μεγάλος ντόρος έχει γίνει σχετικά με τα μέτρα στους ναούς και κατά πόσο δύνανται οι υπεύθυνοι αυτών να ελέγχουν τους πιστούς. Ανησυχείτε για ευτράπελα αυτές τις μέρες των εορτών που ο κόσμος θα είναι περισσότερος;
Προσωπικά δεν ανησυχώ καθόλου και θα είμαι ακόμη πιο ήσυχος, αν οι κάμερες των λεγομένων συστημικών μέσων ενημερώσεως στρέψουν τον φακό τους στις γιορτές στους άστεγους και πτωχούς, για να ευαισθητοποιήσουν όλους μας, στα πραγματικά δηλαδή μόνο προβλήματα, και να αφήσουν τους πιστούς μας και τους κληρικούς και λαϊκούς μας συνεργάτες να επιτελέσουμε απερίσπαστοι το καθήκον μας.
Όσο δε για ευτράπελα, αυτά καμία φορά, όταν συμβαίνουν, μπορεί να είναι και χαριτωμένα, διότι ως εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Δεν πρέπει να τα απολυτοποιούμε τα τυχόν μεμονωμένα περιστατικά.
Αν ένα αυτοκίνητο στην Εθνική Οδό τρέξει με ταχύτητα 150 χλμ την ώρα, δεν θα απαγορεύσουμε την κυκλοφορία σε όλο τον οδικό άξονα, επειδή υπερέβη το όριο ταχύτητας.
Οι εκκλησίες μας είναι οι πιο ασφαλείς υγειονομικά χώροι, covid free και covid safe.Το δηλώνω κατηγορηματικά και μπορώ να το υποστηρίξω έναντι πάντων.
-Σοβαρότατο θέμα δημιουργήθηκε και με τις αντιδράσεις εντός του κλήρου σχετικά με τον εμβολιασμό για τον κορονοϊό. Κάποιοι Ιεράρχες μάλιστα ζήτησαν το εμβόλιο να γίνει υποχρεωτκό για τους ιερείς. Με βάση όλα αυτά οι πολέμιοι της πίστης μας περιμένουν στην γωνία την Εκκλησία για να ξιφουλκήσουν εκ νέου εναντίον της. Τι πρέπει να γίνει;
Η Εκκλησία έχει εκφραστεί συνοδικά πάνω στο θέμα και ως εκ τούτου αγιοπνευματικά. Το θέμα αυτό είναι υγειονομικό και ιατρικό και οι πιστοί προτρέπονται υπό της Εκκλησίας να εμβολιαστούν υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι αυτό το επιτρέπει και ο προσωπικός τους γιατρός, που γνωρίζει και το ατομικό ιστορικό του κάθε ασθενούς.
Σας παραπέμπω στις σχετικές Συνοδικές Αποφάσεις.
Επίσης, δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών έχουν ταχθεί υπέρ των εμβολιασμών. Για ένα χριστιανό, που είναι πιστό και πραγματικό και συνειδητό μέλος της Εκκλησίας και έχει γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα, αυτό από μόνο του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Οφείλω δε να σημειώσω ενδεικτικά ότι εκτός από την συντριπτική πλειοψηφία των κληρικών παντός βαθμού, που έχουμε εμβολιαστεί, γνωρίζω προσωπικά ασκητές από την έρημο του Αγίου Όρους και άλλους μοναχούς και μοναχές, που εμβολιάστηκαν χωρίς κάποιο πνευματικό ενδοιασμό.
Επίσης, εγνωσμένης αξίας πνευματικοί άνθρωποι, με ονοματεπώνυμο, από όλο τον ορθόδοξο κόσμο έχουν εμβολιαστεί.
Όπως οφείλω να πω ότι για αυτούς τους αδελφούς κληρικούς που για προσωπικούς τους λόγους δεν έχουν εμβολιαστεί, ότι δεν θα υιοθετήσω προσωπικά απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και δεν μπορούμε να τους βάλουμε όλους τους λεγομένους αρνητές «στο ίδιο τσουβάλι».
Πλείστοι εξ αυτών είναι ταπεινοί και αξιολογώτατοι εργάτες του Ευαγγελίου, με προσφορά διακονίας μέσα στην Εκκλησία μας, και δεν θα γίνω προσωπικά κριτής τους και δικαστής τους για ένα θέμα μάλιστα το οποίο, όπως κατά κόρον έχουμε πει όλοι μας, ότι είναι υγειονομικό και ιατρικό.
Άλλο πράγμα φυσικά είναι οι κληρικοί, οι οποίοι γίνονται κήρυκες εναντίον των εμβολίων ή εναντίον της επιστήμης και σε πολλές περιπτώσεις αναδεικνύονται ηθικοί αυτουργοί δραματικών και τραγικών καταστάσεων.
Εμείς όλοι μας κληθήκαμε και είμαστε κήρυκες του Ευαγγελίου και όχι του εμβολίου. Άλλο πράγμα να συνεπικουρώ την υγειονομική και ιατρική κοινότητα προς ωφέλεια του ποιμνίου μου και άλλο να την υποκαθιστώ.
Όσο δε για την υποχρεωτικότητα ή μη του εμβολιασμού, θα ήθελα να πω δύο πράγματα:
Πρώτον, ότι η υποχρεωτικότητα θα έπρεπε, αν έπρεπε, να είχε επιβληθεί, κατά την ταπεινή μου γνώμη, εξ αρχής. Από τη στιγμή όμως που η Πολιτεία εξ αρχής επέλεξε την προαιρετικότητα, ακόμη και για τους υγειονομικούς, νομίζω ότι θα έπρεπε να τηρήσει τον λόγο της μέχρι τέλους. Από εκεί και πέρα, εφόσον έχει και την ευθύνη διαχείρισης της καταστάσεως, προφανώς έχει αξιολογήσει τα δεδομένα και ανάλογα επανακαθορίζει την στάση της. Και σίγουρα και η ίδια η Πολιτεία θα αξιολογηθεί και θα κριθεί γι’ αυτό.
Και δεύτερον, όπως γράφει ο Ιερός Χρυσόστομος, «τίποτε καλό δεν γίνεται με την βία».
Να μάθουμε να πείθουμε και να εμπνέουμε και να χειραφετούμε με επιχειρήματα.
Νομίζω ότι θα ήταν πολύ σωστό αντί να ζούμε ένα αχρείαστο διχασμό, να διευκολύνουμε ένα γόνιμο επιστημονικό διάλογο, χωρίς ταμπέλες και αποκλεισμούς, να αντέχουμε την διαφορετική άποψη και να προσπαθούμε να πείσουμε με επιχειρήματα.
Αυτά σας τα λέει ένας άνθρωπος 44 ετών, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, που έχει εμβολιαστεί και με την τρίτη δόση του εμβολίου, αλλά και με το εμβόλιο κατά της γρίπης και κατά του πνευμονιόκοκκου.
Οπότε, «δεν κλείνω το μάτι στους αρνητές», προλαμβάνω τυχόν τέτοιο σχόλιο, αλλά καταθέτω την ταπεινή μου άποψη ότι είναι προτιμότερη η πειθώς με επιχειρήματα από την χρήση οποιασδήποτε μορφής προληπτικής ή κατασταλτικής βίας. Και ειδικά αυτήν την ώρα, που ήδη υπάρχει αρκετά μεγάλη ένταση.
Η βία δεν θεραπεύεται με την βία.
-Η χρονιά που μας αποχαιρετάει σε λίγο είναι επετειακή. Στην Μητρόπολη σας έγιναν πολλές και σημαντικές εκδηλώσεις. Πρόσφατα σε μήνυμά του σε συνέδριο στην πόλη σας ο Αρχιεπίσκοπος κάλεσε «να μεταδώσουμε χωρίς ακρότητες και εθνικιστικές αποκλίσεις το πνεύμα του 1821». Την ίδια στιγμή οι Τούρκοι ετοιμάζουν μέχρι ινστιτούτο για “γενοκτονίες” Τούρκων από Έλληνες επικαλούμενοι την “άλωση της Τριπολιτσάς”. Έχει νόημα εμείς να λειαίνουμε οξείες γωνίες όταν η αντίπερα όχθη προκαλεί;
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος μας κ. Ιερώνυμος, ο συνετός και σοφός πνευματικός μας πατέρας, απηύθυνε ένα μήνυμα στους κατηχητές και κατηχήτριες της Εκκλησίας μας. Ούτε εξωτερική πολιτική έκανε ούτε στην απέναντι πλευρά απευθύνθηκε. Και καλό είναι η συγκεκριμένη φράση να μην απομονώνεται αλλά να την διαβάζουμε στην συνάφεια όλου του κειμένου, το οποίο ήταν ένα μνημειώδες κάλεσμα γνησίου πατριωτισμού προς την νεολαία της πατρίδας μας.
Μπορώ, όποτε θέλετε, να σας σταχυολογήσω άπειρες δηλώσεις και φράσεις του Αρχιεπισκόπου μας, που κάποιοι άλλοι θα μπορούσαν, κατά αντίστοιχο τρόπο, απομονώνοντας φράσεις, να τις χαρακτηρίσουν ως μνημεία αλυτρωτισμού και εθνικισμού.
Μην λησμονούμε ότι οι κατά καιρούς αιρετικοί μέσα στην ζωή της Εκκλησίας μας χωρία του Ευαγγελίου και λόγους του Χριστού μας διέστρεφαν και παρερμήνευαν.
Αρκετά έχει υποφέρει ο τόπος μας από διαφόρους πατριδοκάπηλους και κατά τα φεγγάρια υπερπατριώτες. Καλό είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, να κάνουμε όλοι μας περισσότερο αυτοκριτική παρά κριτική.
-Ένα σχολιό σας για την επίσκεψη του Πάπα και όσα είπε για τους Ορθοδόξους. Θυμίζω την δήλωσή του στο αεροπλάνο: “Προσευχή μαζί με τους Ορθοδόξους και ας αφήσουμε τα άλλα στους θεολόγους”
Αυτό που ιδιαίτερα με συγκίνησε κατά την επίσκεψη του Πάπα κ. Φραγκίσκου στην χώρα μας με την ιδιότητα του Αρχηγού του Κράτους του Βατικανού, και σε συνάφεια και με το προηγούμενο ερώτημα, ήταν τα όσα με τόση παρρησία και καθαρότητα και συνάμα σεμνότητα του είπε «πρόσωπο προς πρόσωπο» ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπός μας κ. Ιερώνυμος κατά την εθιμοτυπική τους συνάντηση στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
Αλήθεια, αυτοί που «μέφθηκαν» την φράση του Μακαριωτάτου στο μήνυμά του προς τους κατηχητές της Εκκλησίας μας, δεν διάβασαν και δεν άκουσαν τα όσα είπε ο Αρχιεπισκοπός μας στον ίδιο τον Πάπα μπροστά σε όλο τον πλανήτη;
Παραθέτω αυτολεξεί αποσπάσματα:
«Μαζί ὀφείλουμε νά κινητοποιήσουμε τούς βράχους, τά τείχη καί τήν ἀδιαλλαξία τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Ἀρκετά πιά μέ τά ὄμορφα λόγια. …»
«Σᾶς ὑποδεχόμεθα, ἐπί πλέον, σέ μία ἰδιαιτέρως ἱστορική συγκυρία γιά τήν Πατρίδα μας. Διακόσια (200) ἔτη παρῆλθαν ἀπό τῆς ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας. Ἀπό τούς ἀγῶνες καί τίς θυσίες τῶν ἡρώων μας ἀπέναντι στό σκοτάδι πού ἤθελε νά ἐπιβάλει τότε ὁ ὀθωμανικός ζυγός. Νίκησε ὅμως τό φῶς, ἐπικράτησε ἡ πίστη, ἑδραιώθηκαν οἱ θυσίες καί ἀναδείχθηκε ἐκ νέου τό λίκνο τῆς δημοκρατίας».
«….θεωροῦμε ὅτι κατά τήν ἱστορική αὐτή συγκυρία διαθέτετε τό θάρρος καί τήν εἰλικρίνεια νά ἐξετάσετε τίς ἀστοχίες καί τίς παραλείψεις πατέρων Σας, οἱ ὁποῖοι δέν ἔστερξαν στόν Ἀγῶνα τοῦ λαοῦ μας γιά ἐλευθερία»…
«…Μακρυά καί πέρα ἀπό μᾶς ἡ κακῶς ἐννούμενη διπλωματία καί οἱ διπλωματικές διεργασίες».
Δεν νομίζω λοιπόν ότι λειαίνει τις γωνίες ο Αρχιεπίσκοπός μας. Τουναντίον μάλιστα…
Θεωρώ λοιπόν ότι η επίσκεψη του Πάπα ήταν μία επιτυχημένη επίσκεψη, διότι αναδείχθηκαν σημαντικές αλήθειες και μας δόθηκε η ευκαιρία να καμαρώσουμε ένα φιλόξενο και αρχοντικό Αρχιεπίσκοπο και συνάμα ένα τολμηρό και με παρρησία και χωρίς αστερίσκους γεραρό εκκλησιαστικό ηγέτη, που δεν φοβάται τον διάλογο διότι απλούστατα διακονεί και υπηρετεί την αλήθεια.
Εμείς οι ορθόδοξοι κατέχουμε την αλήθεια της Πίστεως και δεν έχουμε λόγο να φοβόμαστε τον διάλογο με τους πάντες.
- Ενδιαφέρον έχουν πάντα και οι παρεμβάσεις σας σε θέματα της καθημερινότητας. Επικαλούμενος την δήλωσή σας «Έρχονται σήμερα οι δασικοί χάρτες, για να εξαφανίσουν την ελάχιστη εναπομείνασα μοναστηριακή γη», θα ήθελε να σας ρωτήσω προς τι η ανησυχία σας;
Η ανησυχία μου έγκειται στο γεγονός ότι πολλά σοβαρά πρακτικά θέματα σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, όπως το περιβόητο ιδεολόγημα περί αμυθήτου εκκλησιαστικής περιουσίας, αντιμετωπίζονται κατά καιρούς με όρους είτε ιδεοληψίας και άγνοιας είτε με όρους προχειρότητας και χωρίς εμπεριστατωμένη μελέτη και σοβαρή από κοινού (συν)εργασία.
Νομίζω ότι τόσο η πρόσφατη και εν εξελίξει βαθειά οικονομική και κοινωνική κρίση, αλλά και η πρόσφατη πανδημική κρίση απέδειξε όσο ποτέ άλλοτε ότι είναι αναγκαία η συναλληλία με διακριτότητα ρόλων πολιτείας και εκκλησίας πέρα και έξω από ιδεολογικές και κομματικές σκοπιμότητες.
Απαιτείται λοιπόν αμφίπλευρη συνεργασία στο «διά ταύτα» και όχι βεβιασμένες και χωρίς ουσιαστική προεργασία αποφάσεις, οι οποίες δημιουργούν και άλλα προβλήματα.
Ο Αρχιεπίσκοπος μας κ. Ιερώνυμος και γενικότερα το Συνοδικό Σώμα της Εκκλησίας μας κινείται συντεταγμένα και με αρραγή ενότητα σε αυτήν την κατεύθυνση: της γόνιμης συνεργασίας, της σοβαρής και νηφάλιας μελέτης και των από κοινού δράσεων με την Πολιτεία σε όλα τα ζωτικά θέματα, περιουσιακά, θεσμικά και κοινωνικά.
Μπορεί κανείς να μας αποδείξει ότι η μη συνεργασία Εκκλησίας και Πολιτείας έφερε ποτέ καλά αποτελέσματα για τον τόπο;
-Σε μια άλλη δηλώσή σας έχετε πει πως “δεν είναι ο κορονοϊός η ασθένεια της εποχής, αλλά το συμφέρον”. Τώρα που γεννιέται ο εκφραστής της άδολης αγάπης ποιοι θα πρέπει να αγάλλονται και ποιοι να φρίττουν;
Αγάλλονται οι αγνοί και άδολοι ποιμένες, οι αληθινοί αναζητητές της αλήθειας όπως οι τρείς μάγοι, αγάλλεται η δοξολογούσα άλογη κτίση και δημιουργία, αγάλλεται ο φωτεινός αστέρας της Βηθλεέμ, αγάλλεται δηλαδή κάθε αγνός, γνήσιος, ανιδιοτελής, ειλικρινής και τίμιος άνθρωπος και σύμπασα η κτίση που είναι χαρισμένη από την αγάπη και στην αγάπη του Χριστού μας.
«Τα δαιμόνια πιστεύουσι και φρίττουσι» μπροστά στο παιδίον Ιησούν. Τα δαιμόνια της φιλαυτίας, της ατομοκρατίας, του εγωισμού, του φθόνου, της απελπισίας, της ανηθικότητας και της αίρεσης φρίττουν μπροστά στην Θεία Γέννα.
Ο Ηρώδης του τότε και οι σύγχρονοι Ηρώδηδες του σήμερα αντιπροσωπεύουν όλες τις αρνητικές δυνάμεις του σκότους, διότι ο Εμμανουήλ απομυθοποίησε οριστικά τις ψεύτικες βασιλείες και τα αίωλα είδωλα αυτού του μάταιου κόσμου, διότι είναι ο μόνος αληθινός Βασιλιάς, ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων.
Η βασιλεία του κόσμου τούτου παρήλθε, Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
